जागरणाचा आरंभ-

[Atul Kaviraje]

"जागृती तेव्हा सुरू होते जेव्हा माणसाला कळते की तो कुठेही जात नाही आणि कुठे जायचे हे त्याला माहित नसते."

-जी.आय.गुर्डजिएफ-जॉर्ज इव्हानोविच गुर्डजिएफ-ग्रीको-आर्मेनियन गूढवादी आणि तत्वज्ञानी.

जी.आय. गुर्डजिएफ यांचे गहन वाक्य - "जागृती तेव्हा सुरू होते जेव्हा माणसाला कळते की तो कुठेही जात नाही आणि कुठे जायचे हे त्याला माहित नसते." - प्रामाणिक आत्म-संघर्षाचा एक महत्त्वाचा क्षण टिपतो जो अंतर्गत कार्याचा खरा प्रारंभ बिंदू आहे.

जागरणाचा आरंभ (Jāgaraṇācā Ārambh)

चरण १
पुढची वाट वाटली स्पष्ट आणि लांब,
मी चाललो झोपेत, दाबून भय-दंभ.
हजारो पाऊले, जलद गतीने चाललो,
तरीही काळ-स्थळी बदल नाही पाहिला.

चरण २
मग थांबलो अचानक, एक भीती पसरली,
पुढची वाट सारी रिकामीच दिसली.
माझ्या पाऊलखुणांकडे पाहिले मागे वळून,
एक थकलेला जीव, विश्वासघातकी, घाबरून.

चरण ३
"मी कुठेच जात नाहीये," हीच ओरड होती,
विशाल, रिकाम्या आकाशाखाली जगती.
बाह्य ध्येय होते एक मृगजळ शोध,
एक आंतरिक पोकळी, जिथे सत्याचा बोध.

चरण ४
"मला माहीत नाही कोणत्या मार्गाने जावे,"
मार्गदर्शक नकाशे लागले जळून जावे.
उधारलेले ज्ञान, आता सारी धूळ,
शांतता आणि अविश्वासाने घेतली मूळ.

चरण ५
हे एकच सत्य, कठोर, उघड आणि ठळक,
एक गोष्ट जी आता व्हायला हवी मोकळी.
खोटा मार्ग सांगायला आता काहीच नाही,
मी ही कमतरता स्वीकारतो, नाव घेतो गाई.

चरण ६
हीच पोकळी, हाच प्रामाणिक विराम,
जो उच्च नियमांनुसार करतो आपले काम.
कारण जेव्हा खोटा मार्ग संपुष्टात येतो,
तेव्हा एक खोल आंतरिक प्रवास सुरू होतो.

चरण ७
अगदी शांत उभे राहणे, निश्चल, मुक्त,
तिथेच 'स्व' (Self) होतो प्रकट, होतो सूक्त.
जागरणाचा आरंभ होतो अगदी इथे,
जेव्हा कुठेच नाही वाट, 'स्व' असतो तिथे.

--अतुल परब
--दिनांक-26.10.2025-रविवार.
===========================================