राज कुमार हिरानी – २७ ऑक्टोबर १९६२-प्रसिद्ध हिंदी चित्रपट दिग्दर्शक.-1-🎬😂💡🚀

[Atul Kaviraje]

राज कुमार हिरानी – २७ ऑक्टोबर १९६२-प्रसिद्ध हिंदी चित्रपट दिग्दर्शक.-

राज कुमार हिरानी: विचारांना चालना देणारा दिग्दर्शक-

१. परिचय: विनोदी शैलीतील सामाजिक भाष्यकार 🎭

राजकुमार हिरानी, २७ ऑक्टोबर १९६२ रोजी जन्मलेले, भारतीय चित्रपटसृष्टीतील एक असे दिग्दर्शक आहेत ज्यांनी मनोरंजन आणि सामाजिक संदेश यांचा सुंदर मिलाफ साधला. त्यांच्या चित्रपटांमधून विनोद, भावना आणि गहन विचार यांचा अनोखा संगम पाहायला मिळतो. त्यांचे चित्रपट केवळ प्रेक्षकांना हसवत नाहीत, तर त्यांना विचार करायलाही लावतात. 🎬

२. प्रारंभिक जीवन आणि शिक्षण 🏫

नागपूरचे बालपण: हिरानी यांचा जन्म नागपूर, महाराष्ट्रात झाला. त्यांचे वडील एक टायपिंग इन्स्टिट्यूट चालवत होते, ज्यामुळे त्यांना सुरुवातीपासूनच कला आणि तंत्रज्ञानाची आवड निर्माण झाली.

एफ.टी.आय.आय.मधील प्रवास: सुरुवातीला त्यांनी अभियांत्रिकीचे शिक्षण घेतले, परंतु त्यांची खरी आवड चित्रपटसृष्टीत होती. त्यांनी पुण्यातील 'फिल्म अँड टेलिव्हिजन इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया' (FTII) मध्ये संपादन (editing) विभागात प्रवेश घेतला. येथे त्यांना चित्रपटाचे तांत्रिक ज्ञान मिळाले.

३. 'मुन्नाभाई' सिरीज: यशाचा प्रारंभ ✨

'मुन्ना भाई एम.बी.बी.एस.' (२००३): हा त्यांचा पहिला चित्रपट आणि तो एक ब्लॉकबस्टर ठरला. या चित्रपटाने वैद्यकीय शिक्षण आणि मानवी भावना यांच्यातील संबंध विनोदी पद्धतीने मांडला. संजय दत्तने साकारलेला गुंड मुन्नाभाई सर्वांना खूप आवडला.

उदाहरण: 'सर्किट' आणि 'मुन्ना' यांच्यातील संवाद, आणि रुग्णालयातील विनोदी प्रसंग. 👨�⚕️😂

'लगे रहो मुन्ना भाई' (२००६): या चित्रपटाने 'गांधीगिरी' ही नवीन संकल्पना समाजात रुजवली. महात्मा गांधींच्या तत्त्वांना आधुनिक जीवनात कसे लागू करता येते, हे त्यांनी प्रभावीपणे दाखवले.

उदाहरण: मुन्नाभाईचा भूतकाळात गांधीजींशी झालेला संवाद आणि समाजात 'गांधीगिरी' चा प्रसार. 🙏🕊�

४. '३ इडियट्स': शिक्षण प्रणालीवर भाष्य 🧠

सर्वात मोठा यशस्वी चित्रपट (२००९): या चित्रपटाने भारतीय शिक्षण प्रणालीवर कठोर परंतु विनोदी टीका केली. 'यशाच्या मागे धावू नका, कर्तृत्वाच्या मागे धावा' हा संदेश या चित्रपटाने दिला.

विश्लेषण: हा चित्रपट केवळ एक कथा नाही, तर देशातील कोट्यवधी विद्यार्थ्यांच्या मनातील व्यथा आहे. 'ऑल इज वेल' हा मंत्र आणि 'कॅप्चरिंग'चा सिद्धांत खूप लोकप्रिय झाला. 🎓💡

उदाहरणे: 'रांचो' चे अभिनव विचार, 'अमीर' आणि 'गरीब' विद्यार्थ्यांमधील फरक, आणि चित्रपटातील शेवटचा भाग. 👨�🎓

५. 'पीके': धर्म आणि अंधश्रद्धेवर प्रहार 👽

धाडसी विषय (२०१४): 'पीके' हा चित्रपट धर्म आणि अंधश्रद्धा यांसारख्या संवेदनशील विषयांवर आधारित होता. एका परग्रहवासीयांच्या दृष्टिकोनातून मानवी समाजातील ढोंगीपणा आणि चुकीच्या प्रथांवर प्रश्नचिन्ह उभे केले.

उदाहरण: 'पीके' ने देव शोधण्यासाठी वेगवेगळ्या धार्मिक स्थळांना दिलेली भेट आणि 'रॉंग नंबर' चा सिद्धांत. 🚀

विश्लेषण: या चित्रपटाने समाजात एक मोठी चर्चा सुरू केली. काही लोकांनी याला विरोध केला, तर अनेकांनी त्याच्या स्पष्ट संदेशाचे कौतुक केले.

६. 'संजू': एका गुंतागुंतीच्या जीवनाची कथा 🎭

चरित्रात्मक चित्रपट (२०१८): संजय दत्तच्या जीवनावर आधारित हा चित्रपट त्यांच्या दिग्दर्शन शैलीतील एक वेगळा टप्पा होता. हिरानी यांनी संजय दत्तच्या आयुष्यातील चढ-उतार, चुका आणि यश अत्यंत संवेदनशीलतेने मांडले.

उदाहरण: संजय दत्तचे व्यसन, कुटुंबासोबतचे संबंध आणि त्याचे चित्रपटसृष्टीतील पुनरागमन. 🚬💔

ईमोजी सारांश 🎬😂💡🚀🏆🎭

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-27.10.2025-सोमवार. 
===========================================