डॉ. राधाकृष्णन ३१ ऑक्टोबर १८८८-भारताचे पहिले उपराष्ट्रपती आणि दुसरे राष्ट्रपती-3

[Atul Kaviraje]

डॉ. राधाकृष्णन – ३१ ऑक्टोबर १८८८-भारताचे पहिले उपराष्ट्रपती आणि दुसरे राष्ट्रपती, महान शिक्षणतज्ज्ञ.-

६. भारताचे दुसरे राष्ट्रपती (१९६२-१९६७) 👑
* मुख्य मुद्दा: राष्ट्रपती म्हणून त्यांनी देशाचे नेतृत्व केले आणि अनेक संकटांना सामोरे गेले.
* विश्लेषण: १९६२ च्या भारत-चीन युद्धानंतर देशात आलेल्या संकटाच्या काळात त्यांनी जनतेला धीर दिला. त्यांच्या कार्यकाळात, १९६५ च्या भारत-पाकिस्तान युद्धाच्या वेळीही त्यांनी देशाची नैतिक शक्ती वाढवण्यासाठी महत्त्वाचे कार्य केले. त्यांचे मार्गदर्शन आणि शांततापूर्ण दृष्टिकोन हे देशासाठी प्रेरणादायी होते.

७. 'शिक्षक दिना'ची सुरुवात 👨�🏫
* मुख्य मुद्दा: त्यांच्या वाढदिवसाला शिक्षक दिन म्हणून साजरा करण्याची त्यांची स्वतःची इच्छा होती.
* विश्लेषण: १९६२ मध्ये, जेव्हा ते राष्ट्रपती झाले, तेव्हा त्यांच्या काही विद्यार्थ्यांनी आणि मित्रांनी त्यांचा वाढदिवस साजरा करण्याची इच्छा व्यक्त केली. तेव्हा त्यांनी म्हटले, "माझा वाढदिवस साजरा करण्याऐवजी, जर हा दिवस 'शिक्षक दिन' म्हणून साजरा केला गेला, तर मला जास्त आनंद होईल." तेव्हापासून, ५ सप्टेंबर (त्यांच्या वाढदिवसाऐवजी) शिक्षक दिन म्हणून साजरा केला जातो.
* उदाहरण: हा दिवस शिक्षकांप्रति कृतज्ञता व्यक्त करण्याची एक ऐतिहासिक घटना ठरली आहे. 💝

८. तत्त्वज्ञानावर आधारित विचार आणि लेख ✍️
* मुख्य मुद्दा: त्यांनी केवळ भारतीयच नव्हे तर जागतिक तत्त्वज्ञानावरही सखोल विचार मांडले.
* विश्लेषण: त्यांच्या विचारांमध्ये नैतिकता, धर्मनिरपेक्षता, आणि मानवाधिकार यांना विशेष महत्त्व होते. त्यांनी मानवी मूल्यांवर आधारित एक समाजरचना निर्माण करण्याचा संदेश दिला. त्यांनी धर्म म्हणजे केवळ कर्मकांड नव्हे, तर तो मानवी आत्म्याचा विकास आहे असे सांगितले.
* संदर्भ: 'ईस्टर्न रिलिजन अँड वेस्टर्न थॉट' या त्यांच्या पुस्तकात त्यांनी पूर्व आणि पश्चिम यांच्या विचारांमधील सामंजस्य स्पष्ट केले आहे.

९. आंतरराष्ट्रीय सन्मान 🏆
* मुख्य मुद्दा: त्यांना त्यांच्या योगदानाबद्दल अनेक जागतिक पुरस्कार मिळाले.
* विश्लेषण: १९५४ मध्ये त्यांना भारताचा सर्वोच्च नागरी सन्मान 'भारतरत्न' प्रदान करण्यात आला. याव्यतिरिक्त, १९३१ मध्ये त्यांना 'सर' ही पदवी (नाइटहूड) मिळाली. १९७५ मध्ये 'टेम्पलटन पुरस्कार' मिळवणारे ते पहिले नॉन-क्रिश्चन व्यक्तिमत्त्व होते, जो धर्म आणि अध्यात्माच्या क्षेत्रात दिला जातो.

१०. निष्कर्श आणि चिरंतन वारसा ✨
* मुख्य मुद्दा: डॉ. राधाकृष्णन यांनी शिक्षण, तत्त्वज्ञान आणि राजकारण या सर्व क्षेत्रांत आपला अमूल्य ठसा उमटवला.
* समारोप: त्यांच्या जीवनातून आपल्याला हे शिकायला मिळते की ज्ञान आणि नैतिकता यांची सांगड घातल्यास एक आदर्श समाज निर्माण होऊ शकतो. ते एक असे व्यक्तिमत्त्व होते, ज्यांनी कधीही आपल्या पदाचा अहंकार बाळगला नाही. त्यांचा वारसा आजही शिक्षक दिन आणि त्यांच्या विचारांच्या रूपात आपल्यासोबत आहे. ते भारताचे एक असे 'शिक्षक-राष्ट्रपती' होते, ज्यांनी राष्ट्राला ज्ञानाच्या मार्गावर चालण्याची प्रेरणा दिली. 🙏

लघु सारांश (Emoji Summary) 📝
🧑�🏫 ➡️ 🇮🇳 ➡️ 👑 ➡️ 📚 ➡️ 💡 ➡️ 🌍 ➡️ ❤️ ➡️ 🏆 ➡️ 🎓 ➡️ 🕉�

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-31.10.2025-शुक्रवार.
===========================================