श्री बसवेश्वर यात्रा, निगुंदगे: समानता आणि करुणेचे महासम्मेलन ☮️🙏📿-1-

[Atul Kaviraje]

श्री बसवेश्वर यात्रा, निगुंदगे: समानता आणि करुणेचे महासम्मेलन ☮️🙏📿-

१. 📜 ऐतिहासिक पार्श्वभूमी आणि बसवण्णांचा संदेश

क्रांतिकारी संत: १२व्या शतकात जन्मलेले संत बसवेश्वर (बसवण्णा) एक समाजसुधारक, तत्त्वज्ञ आणि लिंगायत पंथाचे प्रवर्तक होते.

अनोखी विचारधारा: त्यांनी जातीव्यवस्था, लिंगभेद आणि धार्मिक कर्मकांडाचा जोरदार विरोध केला. त्यांचे मुख्य घोषवाक्य होते - "कायकवे कैलास" म्हणजे "प्रामाणिकपणे केलेले कर्म हाच खरा धर्म आणि मोक्षमार्ग आहे."

यात्रेचा हेतू: ही यात्रा त्यांच्या याच क्रांतिकारी विचारांची आठवण करून देणे, त्यांचा प्रसार करणे आणि एक समतामूलक समाज निर्माण करण्याचा संकल्प घेण्याची संधी आहे.

२. 🗺� स्थळाचे महत्त्व: निगुंदगे, आजरा

नैसर्गिक सौंदर्य: आजरा तालुका कोल्हापूर जिल्ह्यातील एक हिरवागार, डोंगर आणि जंगलांनी वेढलेले क्षेत्र आहे. निगुंदगे हे गाव त्याच्या नैसर्गिक छटेला आणखी चांगलं करते. 🏞�

आध्यात्मिक केंद्र: हे स्थान लिंगायत समुदायासाठी एक महत्त्वाचे आध्यात्मिक केंद्र म्हणून विकसित झाले आहे, जिथे बसवण्णांच्या तत्त्वांना जिवंत ठेवले गेले आहे.

सांस्कृतिक केंद्रबिंदू: ही यात्रा पश्चिम महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक आणि धार्मिक चैतन्याचा पुरावा आहे.

३. ☮️ बसवेश्वरांची मूळ तत्त्वे आणि शिकवण

पंचाचार:
१. वृत्ति अचार: प्रामाणिक उपजीविका.
२. लिंगाचार: नित्य लिंग (ईश्वराचे प्रतीक) धारण करणे.
३. सदाचार: नेहमी चांगल्या आचरणात रहाणे.
४. गणाचार: समुदायाच्या हितासाठी कार्य करणे.
५. भृत्याचार: सर्व प्राण्यांप्रती दयाभाव.

वचन साहित्य: त्यांनी सोप्या कन्नड भाषेत "वचन" नावाच्या सूक्ती लिहिल्या, ज्या जीवनाचे गहन सत्य सोप्या शब्दांत समजावतात.

उदाहरण: एका वचनात ते म्हणतात - "जे मी पाहिले आहे, तेच मी सांगतो; परिश्रम करून कमावा आणि दान द्या."

४. 🎊 यात्रेचा उत्सव आणि आयोजन

शोभायात्रा: या दिवशी एक भव्य शोभायात्रा (मिरवणूक) काढली जाते, ज्यात हजारो भाविक सहभागी होतात. या यात्रेत बसवण्णांच्या चित्रांना आणि प्रतीकांना सजवून नेले जाते. 🚶�♂️🚶�♀️

विशाल सत्संग: विशाल पंडालमध्ये सत्संगाचे आयोजन केले जाते, जिथे विद्वान बसवेश्वरांच्या वचनांवर आणि जीवनावर प्रकाश टाकतात. 🎤

सामूहिक भोजन (महाप्रसाद): यात्रेची एक प्रमुख वैशिष्ट्य म्हणजे सामूहिक भोजन, जिथे सर्व जाती, वर्ग आणि लिंगाचे लोक कोणत्याही भेदभावाशिवाय एकत्र बसून जेवतात. हे बसवण्णांच्या "समता" या तत्त्वाचे प्रत्यक्षातील रूपांतर करते. 🍛

५. 📿 धार्मिक अनुष्ठान आणि भक्ती

इष्टलिंग पूजन: लिंगायत समुदायाचे लोक त्यांच्या गळ्यात धारण केलेल्या इष्टलिंगाची नियमित पूजा करतात.

भजन आणि कीर्तन: बसवण्णा आणि इतर शरण संतांची भजने गुंजतात, जी भक्ती आणि सामाजिक संदेशाने परिपूर्ण असतात. 🎵

प्रार्थना सभा: सामूहिक प्रार्थनेद्वारे शांती आणि समृद्धीची कामना केली जाते.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-22.10.2025-बुधवार.
===========================================