🚩 कार्तिकी पंढरपूर यात्रा 🚩💖 उत्कट भक्ती, 🏞️ श्रद्धा, 🎉 उत्साह, 💡 ज्ञान

[Atul Kaviraje]

कार्तिक महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशीला 'कार्तिकी एकादशी' म्हणतात. या निमित्ताने पंढरपूर येथे मोठी यात्रा भरते, जी २ नोव्हेंबर २०२५, रविवार रोजी आहे.

🚩 कार्तिकी पंढरपूर यात्रा 🚩

(२ नोव्हेंबर २०२५, रविवार - कार्तिकी एकादशी)

पंढरपूरची कार्तिकी यात्रा हे वारकरी संप्रदायासाठी अत्यंत महत्त्वाचे पर्व आहे. या दिवशी विठ्ठल-रुक्मिणीच्या दर्शनासाठी लाखो भाविक पंढरपुरात दाखल होतात. भगवान विष्णू चार महिन्यांच्या योगनिद्रेनंतर जागे झाल्यामुळे या यात्रेला 'प्रबोधिनी एकादशी'ची किनार लाभते.

मराठी दीर्घ कविता

🚩 पद १ 🚩
विठ्ठलाची पंढरी, आज भक्तीने न्हाली,
कार्तिकी एकादशी, महापुण्याची आली.
चंद्रभागेच्या तीरावरती, वारकऱ्यांचा मेळा,
विठुरायाच्या भेटीसाठी, जुळला हा सोहळा.

💠 अर्थ: विठ्ठलाची पंढरी नगरी आज भक्तीने ओथंबून गेली आहे.
महापुण्याची कार्तिकी एकादशी आज आली आहे.
चंद्रभागा नदीच्या किनारी वारकऱ्यांचा मोठा समुदाय जमला आहे.
विठुरायाच्या भेटीसाठी हा उत्सव जुळला आहे।

🎶 पद २ 🎶
ज्ञानोबा-तुकोबांच्या, पालखीची वाट,
टाळ, मृदंगाचा नाद, भरवीते हाट।
विठ्ठल नामाचा गजर, चालतो अहोरात्र,
मुखी हरी, मनी भक्ती, तोडूनी सारे सत्र।

💠 अर्थ: संत ज्ञानेश्वर आणि संत तुकाराम यांच्या पालखीचा रस्ता, टाळ आणि मृदंगाचा आवाज सर्वत्र घुमत आहे।
विठ्ठलाच्या नावाचा जयघोष रात्रंदिवस चालू आहे।
मुखात हरीचे नाव आणि मनात भक्ती ठेवून, वारकरी सर्व बंधने तोडून आले आहेत।

🚶�♂️ पद ३ 🚶�♂️
दिंडी पताका घेऊन, चालती वारकरी,
पायाला फोड झाले तरी, थकले नाही तरी।
भेदाभेद विसरूनिया, एकच त्यांचा पंथ,
विठ्ठल माऊली चरणी, ठेवण्या आतुर माथा।

💠 अर्थ: हातात दिंडीची पताका घेऊन वारकरी चालत आहेत।
पायाला फोड आले तरी ते थकत नाहीत।
सर्व भेदभाव विसरून त्यांचा एकच मार्ग आहे,
तो म्हणजे विठ्ठल माऊलीच्या चरणांवर माथा ठेवण्याची त्यांची तीव्र इच्छा आहे।

🪷 पद ४ 🪷
आज देवाचा पलंग, काढला देवाघरी,
चोवीस तास दर्शन, रांग लागली दारी।
भक्तांच्या भेटीसाठी, विठू उभा विटेवरी,
मायेने पाहतसे तो, आलेल्या प्रत्येक वारी।

💠 अर्थ: आज देवाचा पलंग (विश्रांतीचे स्थान) मंदिराबाहेर काढला गेला आहे।
भक्तांसाठी चोवीस तास दर्शन सुरू आहे, त्यामुळे दारात रांग लागली आहे।
भक्तांना भेटण्यासाठी विठ्ठल मूर्तीवर उभा आहे।
तो मायेने आलेल्या प्रत्येक वारकऱ्याकडे पाहत आहे।

🌿 पद ५ 🌿
तुळशीचा विवाह आज, गोड झाले पाणी,
संसाराला मिळे आधार, विठ्ठलाची कहाणी।
मांगलिक कार्यांना, पुन्हा सुरुवात होई,
सुख-समृद्धीची आशा, हृदयात वाढो राही।

💠 अर्थ: आज तुळशीचा विवाह होत असल्याने वातावरण गोड झाले आहे।
विठ्ठलाची कहाणी संसाराला आधार देते।
शुभ कार्यांना पुन्हा सुरुवात होत आहे।
सुख आणि समृद्धीची आशा मनात वाढत राहो।

🙏 पद ६ 🙏
भीमा तिरी वाळवंटात, भक्तीचा हा सागर,
गाथा-भजन कीर्तने, दुमदुमे हा गजर।
एकमेका सहाय्य करू, हाच त्यांचा नेम,
वारीचा हा नियम, त्यात भरले प्रेम।

💠 अर्थ: भीमा नदीच्या वाळवंटात भक्तीचा मोठा सागर लोटला आहे।
संत गाथा, भजन आणि कीर्तनाने सर्वत्र आवाज घुमत आहे।
एकमेकांना मदत करणे, हाच त्यांचा नियम आहे।
वारीच्या या नियमात खूप प्रेम भरले आहे।

💡 पद ७ 💡
कार्तिकी एकादशी, ज्ञानदीप उजळला,
मोक्ष आणि मुक्तीचा, मार्ग सोपा झाला।
पांडुरंगाच्या कृपेने, जीवन होवो सफल,
पंढरीची वारी पुन्हा, लाभो हेच फळ।

💠 अर्थ: कार्तिकी एकादशीमुळे ज्ञानाचा दिवा प्रज्वलित झाला आहे।
मोक्ष आणि मुक्तीचा मार्ग सोपा झाला आहे।
पांडुरंगाच्या कृपेने जीवन सफल होवो।
पंढरपूरची वारी पुन्हा मिळो, हेच मोठे फळ आहे।
🖼� Symbols and Emojis Summary 💡
तिथी: 📅 २ नोव्हेंबर २०२५, रविवार

स्थान: 🚩 पंढरपूर, चंद्रभागा/भीमा नदी

देव/संत: 🕉� विठ्ठल-माऊली, 🚶�♂️ वारकरी, 🎶 संत

मुख्य भावना: 💖 उत्कट भक्ती, 🏞� श्रद्धा, 🎉 उत्साह, 💡 ज्ञान

प्रतीके: 🔔 टाळ-मृदंग, 🪷 तुळस, 🪔 दीप, 🌊 नदी

--अतुल परब
--दिनांक-02.11.2025-रविवार.
===========================================