✨ श्री विष्णू प्रबोधोत्सव ✨✨ जागरण, 🎊 उत्सव, 🙏 प्रार्थना, 💡 ज्ञान प्रतीके:

[Atul Kaviraje]

'विष्णू प्रबोधोत्सव' म्हणजे विष्णूंचे जागे होणे. ही घटना कार्तिक शुद्ध एकादशीला (प्रबोधिनी/देवउठनी एकादशी) होते. यावर्षी (२०२५) भागवत परंपरेनुसार ही एकादशी २ नोव्हेंबर २०२५, रविवार रोजी आहे.

✨ श्री विष्णू प्रबोधोत्सव ✨

(२ नोव्हेंबर २०२५, रविवार)

विष्णू प्रबोधोत्सव हा कार्तिक शुक्ल एकादशीला साजरा केला जातो. या दिवशी भगवान विष्णू चार महिन्यांच्या योगनिद्रेतून जागे होतात. यानंतर सर्व शुभ कार्ये, विशेषतः तुळशी विवाह, सुरू होतात. हा उत्सव जागृती, आनंद आणि भक्तीचे प्रतीक आहे.

मराठी दीर्घ कविता
🔆 पद १ 🔆
चार मास झाले देवा, योगनिद्रा पूर्ण,
शंखाने नाद केला, उठवा देवाला।
आज प्रबोधोत्सव हा, आनंदला रविवार,
विष्णूच्या जागृतीने, झाला जयजयकार।

💠 अर्थ: हे देवा, चार महिने झाले, आता तुमची योगनिद्रा पूर्ण झाली आहे.
शंखाने आवाज करून देवाला जागे करण्याचे आवाहन केले आहे.
आज हा प्रबोधनाचा उत्सव आहे, हा रविवार आनंद घेऊन आला आहे.
भगवान विष्णू जागे झाल्यामुळे सर्वत्र जयजयकार होत आहे।

👑 पद २ 👑
सजले गगनी तारे, भूमीवर पणत्या,
लक्ष्मी-नारायणाची, सुरू झाली आरती।
मंडप घातला अंगणी, तुळशीजवळ खास,
चतुर्मासाचा काळ संपला, मिटला तो वनवास।

💠 अर्थ: आकाशात तारे सजले आहेत (वास्तविक सूर्योदय होत असला तरी, भावनेने रात्रीचे दिवे), भूमीवर दिवे लावले आहेत.
लक्ष्मी आणि नारायणाची आरती सुरू झाली आहे.
अंगणामध्ये, तुळशीजवळ खास मांडव घातला आहे.
चातुर्मासाचा (चार महिन्यांचा) काळ संपला असून, सर्व बंधने दूर झाली आहेत।

🪷 पद ३ 🪷
जागे व्हावे श्रीहरी, जगाला द्यावे ज्ञान,
सत्य आणि धर्माला, द्यावे पुन्हा मान।
जीवनातल्या अज्ञानाचा, अंधार तो जावा,
भक्तीच्या प्रकाशात, नवा मार्ग मिळावा।

💠 अर्थ: हे श्रीहरी, तुम्ही जागे व्हावे आणि जगाला ज्ञान द्यावे.
सत्य आणि धर्माला पुन्हा सन्मान मिळावा।
जीवनातील अज्ञानाचा अंधार दूर व्हावा.
भक्तीच्या प्रकाशात एक नवा मार्ग मिळावा।

🔔 पद ४ 🔔
उठताच भगवंता, शुभकार्य सुरू,
मुंज, लग्न, गृहप्रवेशाला, नाही कशाचा गुरू।
तुळशी-शालिग्रामाचा, सोहळा हा मोठा,
भक्तांच्या मनात आज, आनंदाचा गोटा।

💠 अर्थ: भगवंत जागे होताच सर्व शुभ कार्यांची सुरुवात होते.
मुंज (मौंजी बंधन), लग्न (विवाह), आणि गृहप्रवेशासारख्या कार्यांना आता कसलेही बंधन राहिले नाही।
तुळशी आणि शालिग्राम यांच्या विवाहाचा हा मोठा उत्सव आहे।
आज भक्तांच्या मनात खूप आनंद आहे।

💰 पद ५ 💰
वासुदेव-कृष्णाला, आज द्यावी हाक,
पुण्याची कमाई व्हावी, पापाचा नायनाट।
विष्णू सहस्रनामाचा, जप चालवावा,
प्रत्येक श्वासात देवा, तुझा वास असावा।

💠 अर्थ: आज वासुदेव-कृष्णाला (विष्णूला) हाक मारावी।
आपल्याला पुण्याची प्राप्ती व्हावी आणि पापाचा नाश व्हावा।
विष्णू सहस्रनामाचा जप करावा।
आपल्या प्रत्येक श्वासात देवा, तुमचा वास असावा।

🙏 पद ६ 🙏
प्रबोधिनी पर्व हे, मांगल्याची खूण,
धर्म, अर्थ, काम, मोक्ष, लाभे सर्व गुण।
मन शांत, चित्त प्रसन्न, तन पवित्र होई,
हरीच्या नामस्मरणाने, आत्म्यास मुक्ती देई।

💠 अर्थ: हा प्रबोधोत्सव शुभतेची निशाणी आहे।
धर्म, अर्थ, काम आणि मोक्ष हे चारही पुरुषार्थ प्राप्त होतात।
मन शांत होते, चित्त प्रसन्न होते आणि शरीर पवित्र होते।
हरीच्या नामस्मरणाने आत्म्याला मुक्ती मिळते।

😇 पद ७ 😇
सगळ्या संतांची वारी, पंढरीला गेली,
विठ्ठलाची भेट होऊन, भक्ती ती रंगली।
विष्णू प्रबोधोत्सव हा, देई नवा ध्यास,
जगण्याचे सूत्र कळे, मनास मिळे खास।

💠 अर्थ: सर्व संतांची वारी पंढरपूरला गेली आहे।
विठ्ठलाची भेट होऊन भक्ती अधिकच दृढ झाली आहे।
हा विष्णू प्रबोधोत्सव जीवनाला नवी दिशा देतो।
जगण्याचा नेमका अर्थ समजतो आणि मनाला एक खास आनंद मिळतो।
🖼� Symbols and Emojis Summary 💡
तिथी: 📅 २ नोव्हेंबर २०२५, रविवार

देव: 🕉� भगवान विष्णू (लक्ष्मी-नारायण)

मुख्य भावना: ✨ जागरण, 🎊 उत्सव, 🙏 प्रार्थना, 💡 ज्ञान

प्रतीके: 🔔 शंख, 🪔 पणती/दीप, 👑 मुकुट/राजा, 🌿 तुळस

--अतुल परब
--दिनांक-02.11.2025-रविवार.
===========================================