🌳 धात्री भोजनारंभ सोहळा 🍽️💖 आरोग्य, ✨ समृद्धी, 🏡 कौटुंबिक आनंद प्रतीके: 👑

[Atul Kaviraje]

धात्री भोजनारंभ-

धात्री भोजन हा हिंदू धर्मातील एक महत्त्वाचा विधी आहे, जो अनेकदा आवळा (धात्री) झाडाखाली केला जातो. हे भोजन कार्तिक शुक्ल नवमी (आवळ्याच्या झाडाची पूजा) ते पौर्णिमा किंवा चातुर्मास समाप्तीनंतर केले जाते. चातुर्मास समाप्तीनंतर, विशेषतः देवउठनी एकादशी किंवा द्वादशीला (जी २ नोव्हेंबर २०२५, रविवार रोजी आहे), हे भोजन सुरू करण्याची परंपरा आहे.

🌳 धात्री भोजनारंभ सोहळा 🍽�

(२ नोव्हेंबर २०२५, रविवार - चातुर्मास समाप्ती)

धात्री भोजन म्हणजे आवळ्याच्या झाडाखाली (धात्री वृक्षाखाली) बसून केले जाणारे भोजन, जे आरोग्य आणि समृद्धीसाठी अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते. या दिवशी आवळ्याच्या झाडाची पूजा केली जाते आणि अन्नदान केले जाते.

मराठी दीर्घ कविता

🌳 पद १ 🌳
झाला चतुर्मास अंत, देव झाले जागृत,
धात्री भोजनाचा, आरंभ हो मंगलमय।
आवळीच्या झाडाखाली, आज मेळा जमला,
प्रकृतिच्या सान्निध्यात, भक्तीचा रंग गमला।

💠 अर्थ: चातुर्मास संपला आहे आणि देव जागे झाले आहेत।
धात्री (आवळ्याच्या) भोजनाचा आज शुभ आरंभ होत आहे।
आवळीच्या झाडाखाली आज लोकांचा मेळा जमला आहे।
निसर्गाच्या सान्निध्यात भक्तीचा अनुभव मिळाला।

🍽� पद २ 🍽�
विष्णूला प्रिय आवळी, पूजिली आज ती,
या वृक्षाच्या छायेखाली, भक्तांना मिळे शांती।
धन-आरोग्य आणि, सौभाग्याचा वर,
देवाने आज दिला, भक्ताला हा भर।

💠 अर्थ: आवळा (धात्री वृक्ष) हा भगवान विष्णूला खूप प्रिय आहे, त्याची आज पूजा केली।
या झाडाच्या सावलीत भक्तांना शांती मिळते।
देवाने आज भक्तांना धन, चांगले आरोग्य आणि सौभाग्याचा आशीर्वाद दिला।

🍚 पद ३ 🍚
षड्रसांचे भोजन, आवळीच्या छायेत,
मिष्टान्न आणि पक्वान्ने, वाढली थाटात।
दान-दक्षिणा आणि, अन्नदान मोठे,
गरिबांना देऊन, पुण्य फळ गाठे।

💠 अर्थ: सहा रसांचे स्वादिष्ट भोजन आज आवळीच्या झाडाच्या सावलीत केले जात आहे।
मिष्टान्न (गोड पदार्थ) आणि पक्वान्ने (तळलेले पदार्थ) मोठ्या उत्साहात वाढले।
दान-दक्षिणा आणि अन्नदान खूप मोठे आहे।
गरिबांना अन्न देऊन मोठे पुण्य प्राप्त होते।

🙏 पद ४ 🙏
आरोग्याची ती गुरुकिल्ली, आवळ्याच्या फळात,
जीवनदायी गुण त्याचे, खात्रीने मुखात।
धात्री पूजनाने, रोग होती दूर,
शारीरिक, मानसिक, लाभे मोठा नूर।

💠 अर्थ: आरोग्याची खरी गुरुकिल्ली आवळ्याच्या फळात आहे।
त्याचे जीवन देणारे गुण खात्रीने तोंडात जाणवतात।
आवळीच्या पूजनाने सर्व रोग दूर होतात।
शारीरिक आणि मानसिक दृष्ट्या मोठे तेज प्राप्त होते।

💫 पद ५ 💫
तुळशी विवाहानंतर, शुभ कार्यांची आस,
धात्री भोजनारंभाने, पूर्ण होई ध्यास।
गृहस्थ आश्रमाचा, हा मोठा धर्म,
देवाला तृप्त करणे, हेच खरे वर्म।

💠 अर्थ: तुळशी विवाहानंतर (द्वादशीला) सर्व शुभ कार्यांची इच्छा पूर्ण होते।
धात्री भोजनाच्या आरंभामुळे ती इच्छा पूर्ण होते।
गृहस्थ आश्रमाचा हा एक महत्त्वाचा नियम आहे।
देवाला तृप्त करणे, हेच जीवनाचे खरे रहस्य आहे।

🏡 पद ६ 🏡
कुटुंब, मित्र, आप्त, जमले सारे जण,
सामूहिक भोजनाचे, महत्त्व अनमोल।
अन्नपूर्णा मातेची, कृपा सदा राहो,
या पवित्र क्षणांनी, जीवन सफल होवो।

💠 अर्थ: कुटुंबातील सदस्य, मित्र आणि जवळचे सर्व लोक एकत्र जमले आहेत।
सामुदायिक भोजनाचे महत्त्व खूप मोठे आहे।
अन्नपूर्णा मातेची कृपा नेहमी आपल्यावर राहो।
या पवित्र क्षणांमुळे आपले जीवन सफल होवो।

🌿 पद ७ 🌿
धात्री भोजनाने, आरोग्य लाभे खास,
विष्णूची कृपादृष्टी, दूर करी त्रास।
सुरुवात झाली आज, शुभ कार्यांची,
परंपरा ही टिकवू, भारतीय संस्कृतीची।

💠 अर्थ: धात्री भोजनामुळे विशेष आरोग्य लाभते।
भगवान विष्णूची कृपादृष्टी सर्व त्रास दूर करते।
आजपासून सर्व शुभ कार्यांची सुरुवात झाली आहे।
आपण भारतीय संस्कृतीची ही परंपरा टिकवून ठेवूया।
🖼� Symbols and Emojis Summary 💡
तिथी: 📅 २ नोव्हेंबर २०२५, रविवार (चातुर्मास समाप्ती/द्वादशी)

विधी: 🌳 धात्री (आवळा) पूजन, 🍽� भोजन

मुख्य भावना: 💖 आरोग्य, ✨ समृद्धी, 🏡 कौटुंबिक आनंद

प्रतीके: 👑 विष्णू, 🍚 अन्न, 🌞 शुभ, 🌿 निसर्ग

--अतुल परब
--दिनांक-02.11.2025-रविवार.
===========================================