1839 - नोवारा लढाई-2-

[Atul Kaviraje]

1839 - नोवारा लढाई-

५. लढाईचा घटनाक्रम (Step-by-Step Chronology) 💥
तारीख   घटना
१२ मार्च १८४९   राजा चार्ल्स अल्बर्टने ऑस्ट्रियाविरुद्धचा युद्धविराम मोडला आणि युद्ध पुकारले.
२०-२२ मार्च १८४९   ऑस्ट्रियन सेनापती राडेत्स्कीने त्वरीत आपला मोर्चा पुढे करून मोरटारा (Mortara) येथे सर्दिनियाच्या सैन्याला पराभूत केले.
२३ मार्च १८४९   नोवाराची मुख्य लढाई (Novara) : संपूर्ण दिवस चाललेल्या भीषण युद्धात ऑस्ट्रियन शिस्तबद्ध सैन्याने सर्दिनियाच्या कमकुवत नेतृत्वाखालील सैन्याला निर्णायकपणे हरवले.

६. परिणाम आणि नुकसान (Outcome and Losses) 🩸
नोवाराची लढाई ही 'पहिले इटालियन स्वातंत्र्य युद्ध' संपवणारी लढाई ठरली.

सर्दिनिया (पायडमाँट) : सुमारे ४,००० हून अधिक सैनिक मृत, जखमी किंवा बेपत्ता झाले.

ऑस्ट्रिया : सुमारे २,७०० सैनिक मृत, जखमी किंवा बेपत्ता झाले.

७. ऐतिहासिक महत्त्व आणि परिणाम (Historical Significance and Consequences) 👑➡️
नोवाराच्या लढाईचा परिणाम इटलीच्या इतिहासावर दूरगामी झाला.

चार्ल्स अल्बर्टचे पदत्याग (Abdication) : पराभवानंतर त्याच दिवशी चार्ल्स अल्बर्टने आपला मुलगा व्हिक्टर इमॅन्युएल दुसरा (Victor Emmanuel II) याच्या बाजूने पदत्याग केला.

शांतता करार (Treaty) : ऑगस्ट १८४९ मध्ये शांतता करार झाला, ज्यात सर्दिनियाला ऑस्ट्रियाला मोठे आर्थिक नुकसान भरपाई (६५ दशलक्ष फ्रँक्स) द्यावी लागली.

पायडमाँटचे स्थान बळकट : व्हिक्टर इमॅन्युएल II याने उदारमतवादी संविधान (Statuto Albertino) कायम ठेवले, ज्यामुळे पायडमाँट हे इटलीतील एकत्रीकरणाचे एकमेव आशास्थान बनले.

पुढील मार्ग : या पराभवाने इटलीला 'एकत्रीकरण' साधण्यासाठी लष्करी शक्तीऐवजी मुत्सद्देगिरी आणि आंतरराष्ट्रीय मदतीची गरज असल्याचे स्पष्ट केले.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-03.11.2025-सोमवार.
===========================================