🗡️ आद्य क्रांतिकारक: वासुदेव बळवंत-🧑‍🤝‍🧑, पुणे 🚩, त्याग 🔥, बलिदान 💖.वंदन

[Atul Kaviraje]

🇮🇳 क्रांतिवीर वासुदेव बळवंत फडके यांचा जन्मदिन 🇮🇳

०४ नोव्हेंबर २०२५, मंगळवार या दिवशी भारतीय सशस्त्र क्रांतीचे आद्य प्रवर्तक, क्रांतिवीर वासुदेव बळवंत फडके यांची जयंती आहे. त्यांचा जन्म ४ नोव्हेंबर १८४५ रोजी झाला. त्यांच्या अतुलनीय त्याग, देशभक्ती आणि पराक्रमावर आधारित ही भक्तीभाव पूर्ण सात कडव्यांची सुंदर आणि अर्थपूर्ण मराठी कविता

🗡� आद्य क्रांतिकारक: वासुदेव बळवंत (मराठी कविता) 🗡�

पद १
चार नोव्हेंबर, क्रांतिदिन हा खास,
जन्मले वासुदेव बळवंत धीर।
शिरढोण भूमी झाली पावन,
गुलामगिरीला देण्यास शस्त्र-वीर। 🇮🇳

मराठी अर्थ (Meaning in Marathi):
आज चार नोव्हेंबर, हा क्रांतीचा विशेष दिवस आहे।
याच दिवशी धीरगंभीर वासुदेव बळवंत फडके यांचा जन्म झाला।
रायगड जिल्ह्यातील शिरढोण ही जन्मभूमी त्यांच्या जन्माने पवित्र झाली।
त्यांनी गुलामगिरीच्या बेड्या तोडण्यासाठी शस्त्रांचे सामर्थ्य दिले (ते सशस्त्र क्रांतीचे पहिले नेते बनले)।

पद २
पुण्याची नोकरी, आईची आठवण,
न मिळाली रजा, संताप मनी।
मातेस भेटेना, दु:ख हे मोठे,
प्रतिज्ञा केली, मुक्त करी भारत-जननी। 🔥

मराठी अर्थ (Meaning in Marathi):
पुण्यातील सरकारी नोकरी आणि त्यात आईच्या आजाराची आठवण।
वरिष्ठ अधिकाऱ्यांकडून रजा मिळाली नाही, त्यामुळे मनात खूप संताप निर्माण झाला।
आईला भेटता आले नाही, हे मोठे दुःख होते।
त्यांनी प्रतिज्ञा केली की, ज्या सरकारने मातेस भेटू दिले नाही, त्याच परकीय सरकारला उलथवून भारत-जननीला (भारतमातेला) मुक्त करीन।

पद ३
रानड्यांचे बोल, लहूजींची प्रेरणा,
दुष्काळाने वाढविले दुःख।
गरीब-शेतकऱ्यांची विटंबना पाहून,
सरकार विरोधात उठविले मुख। 🧑�🌾

मराठी अर्थ (Meaning in Marathi):
महादेव गोविंद रानडे यांचे व्याख्यान आणि लहूजी वस्ताद साळवे यांची प्रेरणा मिळाली।
१८७० च्या दशकातील भीषण दुष्काळामुळे गरिबी आणि दुःख वाढले।
गरीब शेतकरी आणि जनतेची झालेली दयनीय अवस्था पाहून।
त्यांनी सरकारच्या विरोधात आवाज उठवला (सशस्त्र उठावाची तयारी केली)।

पद ४
रामोशी, भिल्ल, कोळी बांधव,
अन्यायाविरुद्ध लढण्यास सज्ज।
संघटित केले, दिले शस्त्रांचे ज्ञान,
आद्य क्रांतीची घडविली ही भट्टी। 🏹

मराठी अर्थ (Meaning in Marathi):
त्यांनी रामोशी, भिल्ल आणि कोळी अशा उपेक्षित समाजातील बांधवांना एकत्र केले।
त्यांना एकत्र करून अन्यायाविरुद्ध लढण्यासाठी तयार केले।
या सर्वांना संघटित करून शस्त्रांचे प्रशिक्षण दिले।
अशा प्रकारे त्यांनी भारताच्या पहिल्या सशस्त्र क्रांतीची सुरुवात (भट्टी) घडविली।

पद ५
स्वदेशीचा ध्यास, राष्ट्रीय शिक्षण,
पुणे शहर काही काळ ताब्यात घेतले।
इंग्रजी सत्तेला आव्हान मोठे,
फडक्यांचे नाव सर्वत्र गाजले। 👑

मराठी अर्थ (Meaning in Marathi):
त्यांनी स्वदेशी (देशात बनवलेल्या वस्तूंचा वापर) आणि राष्ट्रीय शिक्षणाचा आग्रह धरला।
आपल्या सैन्याच्या (बंडवाल्यांच्या) बळावर पुणे शहर काही दिवसांसाठी ताब्यात घेतले होते।
हा इंग्रजी सत्तेला दिलेले एक मोठे आव्हान होते।
त्यामुळे वासुदेव बळवंत फडके यांचे नाव सर्वत्र गाजले।

पद ६
पकडले गेले, धाडले एडनला दूर,
तेथेही केला लढण्याचा पण।
अन्न-त्याग केला, संपविला देह,
देशासाठी दिले थोर बलिदान। ⛓️

मराठी अर्थ (Meaning in Marathi):
त्यांना इंग्रजांनी पकडले आणि येमेनमध्ये असलेल्या एडन येथील दूरच्या तुरुंगात पाठवले।
तेथेही त्यांनी हार न मानता लढण्याचा निश्चय (पण) केला।
त्यांनी अन्न-पाणी त्यागून उपोषण केले आणि आपले शरीर संपवले (त्यागले)।
त्यांनी आपल्या प्रिय देशासाठी हे महान बलिदान दिले।

पद ७
हे आद्य क्रांतिकारक, तुम्हाला वंदन,
तुमच्या त्यागाने पेटला वणवा।
तुमच्या मार्गाने चालण्याची प्रेरणा,
स्वातंत्र्य-ज्योत अखंड ठेवावा। 🙏

मराठी अर्थ (Meaning in Marathi):
हे भारताच्या पहिल्या सशस्त्र क्रांतीचे नेते, आम्ही तुम्हाला वंदन करतो।
तुमच्या बलिदानाने (त्यागाने) स्वातंत्र्याची आग (वणवा) पेटली।
तुमच्या मार्गावर चालण्याची प्रेरणा आम्हाला नेहमी मिळो।
आम्ही स्वातंत्र्याची ज्योत (दिव्य) नेहमी अखंड ठेवूया।

✨ इमोजी सारांश (Emoji Summary) ✨
जन्मदिन 🎂, क्रांतिकारक 🗡�, वंदन 🙏, भारतमाता 🇮🇳, शस्त्र 🏹, रामोशी बांधव 🧑�🤝�🧑, पुणे 🚩, त्याग 🔥, बलिदान 💖.

--अतुल परब
--दिनांक-04.11.2025-मंगळवार.
===========================================