1973 - योम किप्पूर युद्ध थांबवण्याचा करार-2-

[Atul Kaviraje]

1973 - The Yom Kippur War Ceasefire

A ceasefire agreement was signed to end the Yom Kippur War between Israel, Egypt, and Syria, after heavy casualties and international pressure.

1973 - योम किप्पूर युद्ध थांबवण्याचा करार-

युद्धविराम आणि आंतरराष्ट्रीय हस्तक्षेप

१. संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद (UNSC) ठराव ३३८: २२ ऑक्टोबर १९७३ रोजी, अमेरिका आणि सोव्हिएत युनियनच्या पाठिंब्याने या ठरावाने युद्धविरामाची मागणी केली.
२. ०७ नोव्हेंबर १९७३ चा करार: युद्धविराम पूर्ण झाल्यावर, दोन्ही बाजूंच्या सैन्याला मागे घेण्याबाबत सामग्री करार (Disengagement Agreements) झाला.
३. शांतता करार: या संकटामुळे इस्रायल आणि इजिप्त यांच्यात कॅम्प डेव्हिड करार (Camp David Accords - १९७८) होऊन सिनाई परत मिळाला आणि शांतता प्रस्थापित झाली.
४. Kissinger ची 'शटल डिप्लोमसी': अमेरिकेचे परराष्ट्र मंत्री हेन्री किसिंजर यांनी मध्यस्थीसाठी इस्रायल आणि अरब राष्ट्रांमध्ये सतत प्रवास केला (Shuttle Diplomacy).
५. इस्रायलमध्ये राजकीय बदल: युद्धात मोठी हानी झाल्याने इस्रायलच्या नेतृत्वावर टीका झाली, ज्यामुळे गोल्डा मेयर (Golda Meir) यांना राजीनामा द्यावा लागला.

परिणाम आणि महत्त्व

परिणाम: दोन्ही बाजूंनी मोठी जीवितहानी झाली, ज्यामुळे शांततेसाठी दबाव वाढला.

अरबांचे मनोबल: अरब राष्ट्रांसाठी हा 'विजय' ठरला, कारण त्यांनी पहिल्यांदाच इस्रायलच्या सैन्याला प्रभावी आव्हान दिले.

सादात यांचा उद्देश: सादात यांना युद्धात पूर्ण विजय नको होता, तर शांतता करारासाठी सौदेबाजीची स्थिती (Bargaining Position) मजबूत करायची होती.

आंतरराष्ट्रीय दबाव: सोव्हिएत युनियनने अरब राष्ट्रांना आणि अमेरिकेने इस्रायलला मदत केल्यामुळे महाशक्तींमधील संघर्ष वाढला, ज्यामुळे युद्ध थांबवण्याचा दबाव आला.

तेलाचे संकट: अरब राष्ट्रांनी (OPEC) इस्रायलला पाठिंबा देणाऱ्या देशांना (विशेषतः अमेरिकेला) तेलाचा पुरवठा ⛽ थांबवला, ज्यामुळे जागतिक तेलाची किंमत वाढली.

टीप

योम किप्पूर: यहुदी धर्मातील प्रायश्चित्त आणि उपवासाचा सर्वात पवित्र दिवस.

०७ नोव्हेंबर १९७३: हा दिवस मुख्यतः इस्रायल आणि इजिप्त यांच्यातील युद्धविराम अंमलात आणण्यासाठीच्या आणि सैन्याला विलग करण्याच्या कराराशी संबंधित आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-07.11.2025-शुक्रवार.
===========================================