💖 संत श्री जलाराम बापा जयंती: 'सदाव्रत' आणि सेवा धर्माचे प्रतीक 🕊️-1-

[Atul Kaviraje]

🇲🇭 मराठी लेख: संत श्री जलाराम बापा जयंती: 'सदाव्रत' आणि सेवा धर्माचे प्रतीक-

📅 दिनांक: 29 ऑक्टोबर, 2025 - बुधवार

💖 संत श्री जलाराम बापा जयंती: 'सदाव्रत' आणि सेवा धर्माचे प्रतीक 🕊�

"सेवा हाच धर्म आहे, आणि गरजूंना केलेली सेवा हीच ईश्वराची खरी पूजा आहे."

29 ऑक्टोबर 2025 रोजी हिंदू संत श्री जलाराम बापा यांची जयंती आहे.
त्यांचा जन्म विक्रम संवत 1856 च्या कार्तिक शुद्ध सप्तमीला गुजरातच्या वीरपूर गावात झाला होता.
जलाराम बापा (1799 - 1881) यांचे जीवन करुणा, साधेपणा आणि निस्वार्थ सेवा याचे एक अद्वितीय उदाहरण आहे.

त्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य भुकेलेल्यांना अन्नदान आणि साधू-संतांच्या सेवेत समर्पित केले,
ज्यामुळे ते केवळ गुजरातमध्येच नव्हे, तर संपूर्ण भारतात 'बापा' या नावाने प्रसिद्ध झाले.
त्यांच्या जयंतीदिनी, त्यांचे अनुयायी 'सदाव्रत' (गरिबांना मोफत भोजन) ची परंपरा आठवून
मोठ्या उत्साहाने भंडारे आणि धार्मिक कार्यक्रमांचे आयोजन करतात.

🔟 प्रमुख मुद्दे: श्री जलाराम बापा पुण्यस्मरण
1. 🏡 जन्म आणि बालपण (वीरपूर) 🤱

1.1. जन्म तारीख आणि ठिकाण:
श्री जलाराम बापा यांचा जन्म सन 1799 (विक्रम संवत 1856) मध्ये गुजरातच्या राजकोट जिल्ह्यातील वीरपूर गावात झाला होता.

आई-वडील: त्यांच्या वडिलांचे नाव प्रधान ठक्कर (लोहाणा समाज) आणि आईचे नाव राजबाई होते.

भक्तिमय बालपण:
त्यांच्या आई राजबाई खूपच धार्मिक महिला होत्या, त्या साधू-संतांची खूप सेवा करत असत.
याच वातावरणामुळे बापांच्या मनातही सेवाभाव जागृत झाला.

चिन्ह: 🏡 (जन्मभूमी), 🤱 (आई-वडील), 🙏 (धार्मिकता)

2. 📿 गुरु दीक्षा आणि वैराग्य 🧘

2.1. गुरु स्वीकार:
केवळ 18 वर्षांच्या वयात, जलाराम बापांनी फतेहपूरचे संत भोजलराम यांना आपले गुरु मानले आणि त्यांच्याकडून दीक्षा घेतली.

वैवाहिक जीवनापासून विरक्ती:
त्यांचे लग्न वीरबाई यांच्याशी झाले होते, परंतु त्यांना वैवाहिक बंधनातून दूर राहून सेवा कार्यात स्वतःला गुंतवायचे होते.
वीरबाईंनीही त्यांचे अनुसरण केले आणि त्यांच्या सेवा कार्यात मोलाचे सहकार्य केले.

चिन्ह: 📿 (गुरु दीक्षा), 🧘 (वैराग्य)

3. 🍽� 'सदाव्रत'ची स्थापना (अन्नदान) 🍲

3.1. अन्नदानाचे व्रत:
बापांनी वीरपूरमध्ये 'सदाव्रत' ची सुरुवात केली, जिथे साधू-संत आणि गरजूंना कोणताही भेदभाव न करता
२४ तास मोफत भोजन दिले जाई.

ईश्वरावर अटूट विश्वास:
असे म्हटले जाते की त्यांच्या सदाव्रतात कधीही अन्नाची कमतरता भासली नाही,
हे त्यांच्या ईश्वरावरील अटूट विश्वासाचेच प्रतीक होते.

उदाहरण: त्यांनी नेहमी एक नारा दिला — "सेवा हाच धर्म आहे."

चिन्ह: 🍽� (अन्नदान), 🍲 (भोजन)

4. 🚫 दानपेटी बंद करण्याचा चमत्कार ✨

4.1. निःस्वार्थ सेवा:
जलाराम बापांनी आपली सेवा पूर्णपणे निःस्वार्थ ठेवण्यासाठी एक अद्वितीय पाऊल उचलले.

चमत्कार:
त्यांनी आपल्या दरबाराची दानपेटी (Donation Box) कायमची बंद केली आणि जाहीर केले की
यापुढे ते भक्तांकडून कोणतेही दान स्वीकारणार नाहीत.

विवेचनपर महत्त्व:
वीरपूर हे जगातील एकमेव असे मंदिर आहे, जिथे गेल्या 180 वर्षांपासून दान स्वीकारले जात नाही,
जे त्यांच्या निःस्पृहतेचे प्रतीक आहे.

चिन्ह: 🚫 (दान नाकारणे), ✨ (चमत्कार)

5. 💖 वीरबाई: सेवा कार्यातील सहचारिणी 🤝

5.1. सहधर्मचारिणी:
त्यांच्या पत्नी वीरबाई यांनी त्यांच्या सेवा कार्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली.
त्यांनी पतीच्या वैराग्याला विरोध करण्याऐवजी, त्यांच्या 'सदाव्रत' ला यशस्वीपणे चालवण्यासाठी आपले जीवन समर्पित केले.

चिन्ह: 💖 (सहयोग), 🤝 (साथ)

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-29.10.2025-बुधवार.
===========================================