इंग्लंडचे राजा चार्ल्स I यांचे फाशी (1649):-2-

[Atul Kaviraje]

The Execution of King Charles I of England (1649): King Charles I of England was executed on November 16, 1649, after being found guilty of treason.

इंग्लंडचे राजा चार्ल्स I यांचे फाशी (1649): इंग्लंडचे राजा चार्ल्स I यांना 16 नोव्हेंबर 1649 रोजी राजद्रोहाच्या आरोपावरून फाशी देण्यात आले.

ऐतिहासिक लेख: इंग्लंडचे राजा चार्ल्स पहिले यांचे शिरच्छेद (The Execution of King Charles I)-

६. मृत्यूदंडाची शिक्षा (The Death Sentence)

A. दोषी ठरवणे:
27 जानेवारी 1649 रोजी चार्ल्स पहिले यांना दोषी ठरवण्यात आले आणि त्यांना शिरच्छेदाची शिक्षा सुनावण्यात आली.

B. मृत्यूची तारीख:
30 जानेवारी 1649 रोजी, लंडनच्या कडाक्याच्या थंडीत, व्हाइटहॉलमधील बँकेटिंग हाऊसच्या बाहेर बनवलेल्या व्यासपीठावर (Scaffold) त्यांची फाशीची शिक्षा अंमलात आणली गेली.

७. फाशीची अंमलबजावणी आणि राजाचा अंतिम क्षण

A. राजाचा शांत स्वीकार:
फाशीच्या आधी चार्ल्स पहिले यांनी अत्यंत शांतता आणि आत्मसन्मानाने आपले अंतिम भाषण दिले. त्यांनी पुन्हा एकदा आपल्या 'दैवी हक्का'चे समर्थन केले आणि त्यांनी 'लोकांचे स्वातंत्र्य' नव्हे, तर 'सरकार' (Government) सुरक्षित ठेवण्याचा प्रयत्न केल्याचे सांगितले.

B. अंमलबजावणी:
शिरच्छेदाचा क्षण अत्यंत जलद होता. जल्लादने (Executioner) एकाच फटक्यात राजाचे मस्तक धडावेगळे केले. जल्लादने राजाचे मस्तक उंच करून जमावाला दाखवले. ⚰️

८. ऐतिहासिक महत्त्व आणि तात्काळ परिणाम

A. राजेशाहीची समाप्ती:
चार्ल्स पहिले यांच्या मृत्यूने इंग्लंडमधील स्टुअर्ट (Stuart) राजेशाही तात्पुरती संपुष्टात आणली. राजाचे पद औपचारिकरित्या रद्द करण्यात आले.

B. प्रजासत्ताकाचा उदय (The Commonwealth):
इंग्लंडमध्ये 'कॉमनवेल्थ' (Commonwealth) किंवा प्रजासत्ताक (Republic) स्थापन झाले आणि ऑलिव्हर क्रॉमवेलने 'लॉर्ड प्रोटेक्टर' (Lord Protector) म्हणून राज्य केले. ही इंग्लंडच्या इतिहासातील राजेशाही नसलेली एकमेव काळखंड होता (1649-1660). 🗽

९. दीर्घकाळ टिकणारे परिणाम आणि वारसा

A. 'शहीद राजा' (Martyr King):
राजा चार्ल्स पहिले यांना त्यांच्या निष्ठावानांनी 'शहीद राजा' (Martyr King) म्हणून घोषित केले. त्यांच्या मृत्यूमुळे क्रॉमवेलच्या प्रजासत्ताकाला जनतेचा एक मोठा वर्ग विरोध करू लागला.

B. 'पुनर्संस्थापन' (The Restoration):
1660 मध्ये क्रॉमवेलच्या मृत्यूनंतर राजेशाही पुन्हा स्थापित झाली आणि चार्ल्स I यांचा पुत्र चार्ल्स II राजा बनला. या घटनेमुळे राजेशाहीच्या शक्तीवर संसदेचे नियंत्रण कायमस्वरूपी स्थापित झाले. 👑➡️🏛�

१०. निष्कर्ष आणि समारोप
राजा चार्ल्स पहिले यांचा शिरच्छेद (30 जानेवारी 1649) हा केवळ एका राजाचा शेवट नव्हता, तर युरोपमधील 'दैवी हक्का'वर आधारित निरंकुश राजेशाहीच्या कल्पनेला दिलेला एक निर्णायक धक्का होता. या घटनेने सिद्ध केले की, कोणताही शासक (मग तो राजा असो) कायद्यापेक्षा मोठा नाही.

समारोप:
16 नोव्हेंबरच्या आठवणीतून 30 जानेवारी 1649 कडे पाहताना, आपल्याला हे समजते की, ही घटना आधुनिक लोकशाही आणि संवैधानिक राजेशाहीचा पाया घालणारी ठरली. राजा चार्ल्स I यांना त्यांच्या "अमर्याद आणि जुलमी सत्ता" चालवण्याच्या प्रयत्नांची किंमत आपल्या प्राणांनी चुकवावी लागली आणि इंग्लंडच्या इतिहासाला एक नवी दिशा मिळाली. सत्ता नेहमी जनतेच्या हातात असते, हा धडा या घटनेने जगाला दिला. 🙏

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-16.11.2025-रविवार.
===========================================