द टाइम्स चा पहिला अंक (1785):-'द टाइम्स' - शब्दांचा थंडरर-

[Atul Kaviraje]

The First Issue of The Times (1785): The British newspaper The Times published its first issue on November 16, 1785.

द टाइम्स चा पहिला अंक (1785): ब्रिटिश वृत्तपत्र द टाइम्सचा पहिला अंक 16 नोव्हेंबर 1785 रोजी प्रकाशित झाला.

'द टाइम्स' (The Times) या वृत्तपत्राचा पहिला अंक 16 नोव्हेंबर 1785 रोजी प्रकाशित झाला नाही.-

दीर्घ मराठी कविता

'द टाइम्स' - शब्दांचा थंडरर (The Times - The Thunderer of Words)

प्रतीके व इमोजी सारांश: 📰 (बातमी) - 👑 (राजेशाही) - 🦁 (शक्ती) - 🌊 (बदल) - ✨ (दीर्घायुष्य)

(1) कडवे:
सतत्‌ प्रवाहात सोळा नोव्हेंबरची ती पहाट,
जॉन वॉल्टरने मांडली शब्दांची नवी हाट.
'युनिव्हर्सल रजिस्टर' नाव, उद्देश साधा-सोपा,
छपाई तंत्राचा प्रचार, नवा धंदा, नवा थापा.
अर्थ: 16 नोव्हेंबर 1785 च्या सुमारास जॉन वॉल्टर यांनी 'द डेली युनिव्हर्सल रजिस्टर' नावाचे वृत्तपत्र सुरू केले, मुख्य उद्देश छपाई तंत्राचा प्रसार करणे हा होता.

(2) कडवे:
अडीच पेन्सची किंमत, पाने होती लहान,
व्यापारी नोंदी मुख्य, थोडे लंडनचे शान.
राजकारण दूर थोडे, जाहिरातींचा आधार,
पण भविष्यकाळात रुजले एका युगाचे सार.
अर्थ: सुरुवातीला त्याची किंमत कमी होती, व्यावसायिक बातम्या अधिक होत्या; पण यातच भविष्यातील एका मोठ्या वृत्तपत्राचे बीज होते.

(3) कडवे:
बदलले नाव एकदा, 'द टाइम्स' झाले मोठे,
सत्तेस आव्हान देणारे, गंभीर आणि खोटे-खोटे.
वॉल्टर-पुत्रांनी दिली उंची, संपादकीय धोरण,
ब्रिटिश दरबारात गाजले, शब्दांचे ते कारण.
अर्थ: 1788 मध्ये 'द टाइम्स' नामकरण झाले. जॉन वॉल्टर II यांनी त्याला प्रतिष्ठा मिळवून दिली. ते सत्तेला आव्हान देणारे वृत्तपत्र बनले.

(4) कडवे:
बार्न्स आले संपादक, 'थंडरर'ची मिळाली उपाधी,
सत्ताधिशांनाही कळाले, ही शक्ती कशी गादी.
स्वतंत्र लेखणीची धार, सत्य मांडले स्पष्ट,
पत्रकारितेच्या इतिहासातील, ते युग होते इष्ट.
अर्थ: थॉमस बार्न्स यांच्या काळात त्याला 'थंडरर' (गर्जणारे) हे टोपणनाव मिळाले. स्वतंत्र पत्रकारितेमुळे ते खूप शक्तिशाली बनले.

(5) कडवे:
स्टीम प्रेसची क्रांती, कागद वेगाने धावला,
पहिला युद्ध-संवाददाता, रसेल क्रिमियाला गेला.
सैनिक-हाल तेथे, सरकारने लपवलेले,
सत्य जगाला कळाले, 'द टाइम्स'ने ते उघडलेले.
अर्थ: 1814 मध्ये स्टीम प्रेसचा वापर सुरू झाला, ज्यामुळे छपाई जलद झाली. विल्यम हॉवर्ड रसेल यांनी क्रिमिया युद्धाचे सत्य जगासमोर आणले.

(6) कडवे:
ब्रिटनचे 'पेपर ऑफ रेकॉर्ड', जगभर त्याचा मान,
इतिहासाचा साक्षीदार, प्रत्येक अंकात ज्ञान.
राजकीय विचार, समाजकारण, कला आणि विज्ञान,
दीर्घायुष्य लाभले, शतकांनी त्याचे स्थान.
अर्थ: 'द टाइम्स'ला ब्रिटिश नोंदीचा आधार (Paper of Record) मानले जाते. दोनशेहून अधिक वर्षे ते ज्ञान आणि माहितीचा स्रोत राहिले आहे.

(7) कडवे:
तो दिवस आरंभ होता, एका दैदिप्यमान संस्थेचा,
काळानुसार चालणारा, प्रकाश एका वंशाचा.
शब्दांची तलवार घेऊन, आजही उभा हा वीर,
'द टाइम्स'चा वारसा, पत्रकारितेचा मीर!
अर्थ: तो आरंभ दिवस होता एका महान संस्थेचा. 'द टाइम्स' आजतागायत पत्रकारितेच्या मूल्यांचे प्रतिनिधित्व करत आहे.

--अतुल परब
--दिनांक-16.11.2025-रविवार.
===========================================