🎨🏛️ कला आणि इतिहासाचा संगम: नॅशनल गॅलरी, लंडन 🖼️🇬🇧-1-

[Atul Kaviraje]

The Opening of the National Gallery in London (1824): The National Gallery, one of the most famous art museums in the world, was opened to the public on November 17, 1824.

लंडनमधील नॅशनल गॅलरीचे उद्घाटन (1824): जगातील प्रसिद्ध कला संग्रहालयांपैकी एक असलेली नॅशनल गॅलरी 17 नोव्हेंबर 1824 रोजी लोकांसाठी उघडली गेली.

लंडनमधील नॅशनल गॅलरीचे उद्घाटन (१८२४) - विशेष मराठी लेख-

(दिनांक: १७ नोव्हेंबर)

🎨🏛� कला आणि इतिहासाचा संगम: नॅशनल गॅलरी, लंडन 🖼�🇬🇧

१. परिचय (Introduction)
१७ नोव्हेंबर १८२४, हा दिवस जागतिक कला आणि संस्कृतीच्या इतिहासातील एक मैलाचा दगड आहे. याच दिवशी लंडनमधील 'नॅशनल गॅलरी' (National Gallery) सामान्य लोकांसाठी खुली करण्यात आली. हे केवळ एक संग्रहालय नसून, युरोपियन कला इतिहासातील उत्कृष्ट कलाकृतींचे माहेरघर आहे. इटलीतील रेनेसान्स (Renaissance) पासून ते फ्रेंच इंप्रेशनिझम (Impressionism) पर्यंतच्या अनेक महान कलाकारांच्या चित्रांचा अमूल्य संग्रह येथे आहे. या ऐतिहासिक घटनेच्या निमित्ताने, नॅशनल गॅलरीचे महत्त्व, तिची निर्मिती आणि जगावर असलेला तिचा प्रभाव याबद्दल सविस्तर माहिती घेणे आवश्यक आहे.

२. महत्त्वाचे मुद्दे आणि विश्लेषण (Major Points and Analysis - Step-by-Step Lekh)

मुद्दा १: नॅशनल गॅलरीची गरज आणि निर्मितीची पार्श्वभूमी (Need and Background of Creation)
पार्श्वभूमी: १९ व्या शतकाच्या सुरुवातीपर्यंत, ब्रिटनमध्ये फ्रान्स आणि इटलीसारख्या देशांप्रमाणे सार्वजनिक, राष्ट्रीय कला संग्रहालय नव्हते. ब्रिटिश कलेचा गौरव वाढवण्यासाठी आणि सामान्य जनतेला कलाशिक्षण देण्यासाठी याची गरज होती.
प्रेरणा: अनेक खासगी संग्रह होते, पण ते लोकांसाठी खुले नव्हते. नॅशनल गॅलरीमुळे कलेची मालकी केवळ उच्चभ्रूंसाठी नसून, ती राष्ट्राची संपत्ती बनली.
संकेत/चित्रण: 👑 (राजेशाही), 🧑�🤝�🧑 (सामान्य जनता), रिकामी जागा (वर्णन: एका मोठ्या कलादालनाची रिकामी भिंत).

मुद्दा २: संस्थापक संग्रह आणि विल्यम एंगर्स्टाइन यांचे योगदान (Founding Collection and Contribution of John Julius Angerstein)
संस्थापक: रशियन वंशाचे ब्रिटिश व्यावसायिक आणि कला संग्राहक जॉन ज्युलियस एंगर्स्टाइन (John Julius Angerstein) यांचा खासगी कला संग्रह नॅशनल गॅलरीचा आधारस्तंभ ठरला.
योगदान: १८२४ मध्ये, ब्रिटिश सरकारने एंगर्स्टाइन यांच्या मृत्यूनंतर त्यांचा ३८ उत्कृष्ट चित्रांचा संग्रह £५७,००० मध्ये विकत घेतला. याच संग्रहातून नॅशनल गॅलरीची सुरुवात झाली.
उदाहरणे: राफेल (Raphael) आणि टिटियन (Titian) यांच्या कामांचा समावेश.

मुद्दा ३: १७ नोव्हेंबर १८२४ - ऐतिहासिक उद्घाटन (The Historic Opening)
स्थळ: सुरुवातीला, नॅशनल गॅलरीची जागा ट्रॅफलगर स्क्वेअर येथे नव्हती. वेस्ट एन्ड, लंडनमधील ३८, पेल मेल (Pall Mall) येथील एंगर्स्टाइन यांच्या स्वतःच्या निवासस्थानात ती उघडण्यात आली.
महत्त्व: १७ नोव्हेंबर १८२४ रोजी लोकांना या महान कलाकृती जवळून पाहण्याची संधी मिळाली. कलेचे दरवाजे पहिल्यांदाच सर्वसामान्यांसाठी उघडले गेले.
संकेत: 🗓� (१७ नोव्हेंबर), 🚪 (उघडलेले दार), 🖼� (पहिले चित्र).

मुद्दा ४: कलेचे लोकशाहीकरण (Democratization of Art)
विश्लेषण: या गॅलरीच्या उद्घाटनाचा सर्वात मोठा परिणाम म्हणजे 'कलेचे लोकशाहीकरण'. कला ही केवळ सत्ताधारी किंवा धनवान लोकांची संपत्ती न राहता, ती राष्ट्रीय वारसा बनली.
संदर्भ: गॅलरीमध्ये प्रवेश विनामूल्य ठेवण्याचा निर्णय घेण्यात आला, जेणेकरून कोणत्याही आर्थिक स्तरातील लोक याचा अनुभव घेऊ शकतील.
उदाहरणे: जगातील बहुतेक प्रमुख संग्रहालयांनी हा विनामूल्य प्रवेशाचा कित्ता गिरवला.

मुद्दा ५: ट्रॅफलगर स्क्वेअरमधील वर्तमान स्थान (Current Location in Trafalgar Square)
वास्तू: कलेच्या वाढत्या संग्रहामुळे, १८३८ मध्ये नॅशनल गॅलरी ट्रॅफलगर स्क्वेअर (Trafalgar Square) येथील तिच्या सध्याच्या प्रतिष्ठित वास्तूत हलवण्यात आली.
वास्तुकला: विल्यम विल्किन्स (William Wilkins) यांनी डिझाइन केलेली ही भव्य इमारत लंडनच्या मध्यभागी एक महत्त्वाचे प्रतीक आहे.
संकेत: 🏛� (भव्य वास्तू), 🦁 (ट्रॅफलगर स्क्वेअरचे सिंह), 📍 (ठिकाण).

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-17.11.2025-सोमवार.
===========================================