📜 इस्रायल राज्याची स्थापना (१९४७): आशा, संघर्ष आणि अस्तित्वाची गाथा 🇮🇱-2-

[Atul Kaviraje]

The Establishment of the State of Israel (1947): On November 17, 1947, the United Nations passed a resolution to partition Palestine and establish the State of Israel.

इस्रायल राज्याची स्थापना (1947): 17 नोव्हेंबर 1947 रोजी, युनायटेड नेशन्सने पॅलेस्टाइनचे विभाजन आणि इस्रायल राज्याची स्थापना करण्यासाठी एक प्रस्ताव मंजूर केला.

📜 इस्रायल राज्याची स्थापना (१९४७): आशा, संघर्ष आणि अस्तित्वाची गाथा 🇮🇱-

VI. मुख्य मुद्द्यांवर विश्लेषण: स्वीकार आणि नकार (Analysis: Acceptance and Rejection) 🗣�

गट

ठरावावरील भूमिका

विश्लेषण

ज्यू नेते

स्वीकार

ज्यू नेत्यांनी (उदा. डेव्हिड बेन-गुरियन) हा प्रस्ताव स्वीकारला, कारण त्यांना सुरक्षित राष्ट्र मिळवण्याची ही एक ऐतिहासिक संधी वाटली. ५५% भूभाग मिळाला तरी, हा त्यांच्या अस्तित्वाचा प्रश्न होता.

अरब नेते

नकार

अरब नेत्यांनी (उदा. अरब हाय कमिटी) हा प्रस्ताव पूर्णपणे फेटाळला. त्यांचे म्हणणे होते की, पॅलेस्टाईनमध्ये अरबांची लोकसंख्या आणि जमिनीची मालकी जास्त असताना ५५% भूभाग ज्यूंना देणे अन्यायकारक आहे.

आंतरराष्ट्रीय समुदाय

विभाजन समर्थक

अमेरिकेसह अनेक पाश्चात्त्य राष्ट्रांनी ठरावाच्या बाजूने मतदान केले. सोव्हिएत युनियननेही भू-राजकीय कारणांमुळे समर्थन दिले.

VII. संस्थेचे तात्काळ परिणाम आणि गृहयुद्ध (Immediate Consequences & Civil War) 💣

गृहयुद्धाचा उद्रेक: ठराव मंजूर होताच, पॅलेस्टाईनमध्ये ज्यू आणि अरब यांच्यात तात्काळ मोठ्या प्रमाणावर हिंसाचार आणि गृहयुद्ध सुरू झाले.

उदाहरण: यरुशलेम आणि इतर मिश्र लोकवस्तीच्या शहरांमध्ये दोन्ही गटांकडून दहशतवादी हल्ले आणि प्रतिहल्ले वाढले.

ब्रिटनचा एक्झिट: ब्रिटनने जाहीर केले की ते १५ मे १९४८ पर्यंत आपले प्रशासन पूर्णपणे काढून घेतील, ज्यामुळे भूभागावर प्रशासकीय पोकळी निर्माण झाली.

VIII. इस्रायल राज्याची औपचारिक घोषणा (Declaration of the State - १९४८) 🇮🇱

घोषणा: १४ मे १९४८ रोजी ब्रिटिशांचे मॅन्डेट संपण्यापूर्वीच, ज्यू नेत्यांनी डेव्हिड बेन-गुरियन यांच्या नेतृत्वाखाली तेल अवीव येथे इस्रायल राज्याच्या स्वातंत्र्याची औपचारिक घोषणा केली.

तात्काळ मान्यता: अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष हॅरी ट्रुमन यांनी तातडीने इस्रायलला मान्यता दिली.

पहिला अरब-इस्रायल युद्ध: घोषणेच्या २४ तासांच्या आतच, इजिप्त, ट्रान्सजॉर्डन, सिरीया, लेबनॉन आणि इराक या अरब राष्ट्रांनी इस्रायलवर हल्ला केला. हे पहिले अरब-इस्रायल युद्ध (१९४८) म्हणून ओळखले जाते.

IX. ऐतिहासिक आणि जागतिक महत्त्व (Global Significance) ⭐

अस्तित्वाची लढाई: केवळ एका राष्ट्राचा जन्म नव्हे, तर विखुरलेल्या ज्यू लोकांसाठी एक सुरक्षित आणि सार्वभौम राष्ट्र मिळवण्याची ही ऐतिहासिक घटना होती.

मध्य पूर्वेतील संघर्ष: या घटनेने मध्य पूर्वेत अनेक दशके चाललेल्या अरब-इस्रायल संघर्षाची बीजे रोवली, ज्याचा परिणाम आजही जागतिक राजकारणावर आणि तेलाच्या बाजारपेठेवर होतो.

शरणार्थी समस्या: लाखो पॅलेस्टिनी निर्वासित झाले (या घटनेला अरब 'नक्बा' किंवा 'विनाश' म्हणतात) आणि ज्यू निर्वासित अरब राष्ट्रांतून इस्रायलमध्ये आले.

X. निष्कर्ष आणि समारोप (Conclusion and Summary) ✅

इस्रायल राज्याची स्थापना (१९४८) हा जागतिक इतिहासातील एक महत्त्वाचा आणि अत्यंत गुंतागुंतीचा अध्याय आहे. २९ नोव्हेंबर १९४७ रोजी संयुक्त राष्ट्रसंघाने घेतलेल्या निर्णयामुळे ज्यूंसाठी त्यांचे राष्ट्रीय स्वप्न साकार झाले, पण त्याच वेळी पॅलेस्टिनी लोकांसाठी दीर्घकाळ चाललेल्या संघर्षाची सुरुवात झाली. हे राष्ट्र अस्तित्व, आशा, आणि वादाचे एक प्रतीक बनले आहे. १९४७ चा तो नोव्हेंबर महिना, शांततेच्या एका प्रस्तावाने युद्ध भडकावले आणि एका भूभागाचे भवितव्य कायमचे बदलून टाकले.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-17.11.2025-सोमवार.
===========================================