इंटरपोलची स्थापना-2-🌐👮‍♂️🤝🔍🚨

[Atul Kaviraje]

The Founding of the International Criminal Police Organization (INTERPOL) (1923): On November 24, 1923, the International Criminal Police Commission, which later became INTERPOL, was founded in Vienna, Austria.

आंतरराष्ट्रीय क्रिमिनल पोलिस संघटने (INTERPOL) ची स्थापना (1923): 24 नोव्हेंबर 1923 रोजी, आंतरराष्ट्रीय क्रिमिनल पोलिस आयोग, जो नंतर INTERPOL बनला, ऑस्ट्रियाच्या व्हिएनामध्ये स्थापना झाला.

आंतरराष्ट्रीय क्रिमिनल पोलिस आयोग (ICPC), जो नंतर इंटरपोल (INTERPOL) बनला, त्याची स्थापना व्हिएन्ना, ऑस्ट्रिया येथे ७ सप्टेंबर १९२३ रोजी झाली होती, २४ नोव्हेंबर १९२३ रोजी नाही.

🌍 शीर्षक: आंतरराष्ट्रीय क्रिमिनल पोलिस संघटना (INTERPOL): गुन्हेगारीविरुद्धच्या जागतिक सहकार्याचा आधारस्तंभ-

VI. आंतरराष्ट्रीय सहकार्याची भूमिका (Role of International Cooperation)

मुख्य मुद्दा: राष्ट्रीय केंद्रीय विभाग (NCB) द्वारे समन्वय.

६.१ राष्ट्रीय केंद्रीय विभाग (NCB):
प्रत्येक सदस्य देशात इंटरपोलसाठी एक राष्ट्रीय केंद्रीय विभाग (National Central Bureau) कार्यरत असतो, जो राष्ट्रीय पोलिस आणि इंटरपोलच्या जागतिक सचिवालयात दुवा साधतो. (उदा. भारतात सीबीआय 🇮🇳 हे इंटरपोलसाठी एनसीबीचे काम करते.)

६.२ माहितीचा वेग:
एनसीबीमुळे गुन्हेगारी माहितीची देवाणघेवाण जलद होते, ज्यामुळे गुन्हेगारांना पकडणे सोपे होते.

VII. इंटरपोलच्या इतिहासातील महत्त्वाचे टप्पे (Milestones in INTERPOL's History)

मुख्य मुद्दा: नामकरण आणि मुख्यालय बदल.

७.१ नामकरण (१९५६):
आयोगाचे (ICPC) रूपांतर होऊन आंतरराष्ट्रीय क्रिमिनल पोलिस संघटना (ICPO-INTERPOL) हे नाव स्वीकारले.

७.२ मुख्यालय:
सुरुवातीला व्हिएन्ना येथे असलेले मुख्यालय दुसऱ्या महायुद्धानंतर पॅरिस (१९४६) येथे हलवले गेले आणि सध्या ते फ्रान्समधील ल्योन (Lyon) 🇫🇷 येथे आहे.

VIII. आव्हान आणि मर्यादा (Challenges and Limitations)

मुख्य मुद्दा: राजकीय गैरवापर आणि सदस्य राष्ट्रांवर अवलंबून असणे.

८.१ राजकीय गैरवापर:
काही देशांकडून रेड नोटीसचा वापर राजकीय विरोधकांना लक्ष्य करण्यासाठी होण्याची टीका होते. त्यामुळे इंटरपोलने आपल्या नियमांमध्ये सुधारणा केल्या आहेत.

८.२ अंमलबजावणीची मर्यादा:
इंटरपोल स्वतः पोलिस दलासारखे नाही; तिच्याकडे कोणालाही अटक करण्याचे अधिकार नाहीत. ती केवळ माहिती आणि समन्वय पुरवते. अंमलबजावणी (Enforcement) संबंधित देशाच्या पोलिसांवर अवलंबून असते.

IX. जागतिक शांततेतील योगदान (Contribution to Global Peace)

मुख्य मुद्दा: कायद्याचे पालन आणि सुरक्षित जग.

आंतरराष्ट्रीय कायदा आणि सुव्यवस्थेचे (Law and Order) पालन करण्यासाठी इंटरपोल हे एक महत्त्वपूर्ण व्यासपीठ आहे. गुन्हेगारांना कायद्याच्या कचाट्यात आणून आणि सीमापार गुन्हे थांबवून, इंटरपोल जागतिक शांतता 🕊� आणि सुरक्षितता राखण्यास मदत करते.

X. निष्कर्ष आणि समारोप (Conclusion and Summary)

मुख्य मुद्दा: इंटरपोलचे चिरंजीव महत्त्व.

२४ नोव्हेंबर १९२३ (संदर्भानुसार) रोजी व्हिएन्नामध्ये स्थापन झालेल्या या संस्थेने, गुन्हेगारीला कोणत्याही सीमा नसतात, हे तत्त्व स्वीकारले. आज १९६ हून अधिक सदस्य राष्ट्रे असलेली इंटरपोल ही जगातील सर्वात मोठी पोलिस संघटना आहे. गुन्हेगारांच्या वेगाने वाढणाऱ्या जाळ्याला तोडण्यासाठी माहितीचे जाळे (Information Network) निर्माण करून, इंटरपोलने जगातील प्रत्येक व्यक्तीला अधिक सुरक्षित वातावरण पुरवण्यात अमूल्य भूमिका बजावली आहे. 🚨

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-24.11.2025-सोमवार.
===========================================