आत्महित जाणणारा पुत्र: माता-पित्याचे भाग्य आणि देवाचा आनंद 🙏🙏 💖 👨‍👩‍👧‍👦-2

[Atul Kaviraje]

संत तुकाराम महाराज अभंग गाथा-
अभंग क्र.४

आपुलिया हिता जो असे जागता । धन्य माता पिता तयाचिया ॥१॥

कुळीं कन्यापुत्र होतीं जीं सात्त्विक । तयाचा हरीख वाटे देवा ॥ध्रु.॥

गीता भागवत करिती श्रवण । अखंड चिंतन विठोबाचें ॥२॥

तुका म्हणे मज घडो त्याची सेवा । तरी माझ्या दैवा पार नाहीं ॥३॥

ओळी ५

गीता भागवत करिती श्रवण ।
जे लोक भगवतगीता आणि भागवत पुराण यांचे श्रवण करतात.

सखोल भावार्थ आणि विवेचन: आत्महित जागृत ठेवण्यासाठी ज्ञान आणि संस्कार आवश्यक आहेत.
भगवतगीता कर्मयोग व ज्ञानयोग शिकवते, भागवत पुराण भक्तीचे वर्णन करते.
शेवटी, श्रवण केवळ ऐकणे नव्हे, तर तत्त्वज्ञान जीवनात आत्मसात करणे आवश्यक आहे.
उदाहरण: रोज थोडा वेळ गीता किंवा भागवताचे वाचन/श्रवण केल्यास मनाला शांती आणि मार्गदर्शन मिळते.

ओळी ६

अखंड चिंतन विठोबाचें ॥२॥
आणि विठोबाचे (परमेश्वराचे) सतत (न थांबता) चिंतन करतात.

सखोल भावार्थ आणि विवेचन: नुसते श्रवण पुरेसे नाही; अखंड चिंतन आवश्यक आहे.
विठोबाचे चिंतन म्हणजे निर्गुण तत्त्वाचे स्मरण ठेवणे.
नामस्मरण, ध्यानातून हे चिंतन साधले जाते; अखंड असणे महत्त्वाचे आहे.
उदाहरण: चालत असताना किंवा काम करताना विठ्ठलाच्या नामाचा जप चालू ठेवणे.

ओळी ७

तुका म्हणे मज घडो त्याची सेवा ।
तुकाराम महाराज म्हणतात, मला जर त्याची (अशा सात्त्विक व्यक्तीची) सेवा करण्याची संधी मिळाली.

सखोल भावार्थ आणि विवेचन: सेवा म्हणजे केवळ परमेश्वराची नाही, तर सात्त्विक भक्तांची सेवा करणे.
संतांना चालते-बोलते देव मानले जाते, त्यांची सेवा अहंकार नष्ट करते.
सेवा करण्याने विनम्रता वाढते आणि पुण्य प्राप्त होते.
उदाहरण: भक्तांच्या भक्तीचा आदर करून सेवा करणे.

ओळी ८

तरी माझ्या दैवा पार नाहीं ॥३॥
तर माझ्या भाग्याला (दैवाला) सीमा राहणार नाही.

सखोल भावार्थ आणि विवेचन: सात्त्विक भक्तांची सेवा मिळणे ही सर्वात मोठी देणगी आहे.
भौतिक संपत्ती किंवा स्वर्गप्राप्ती ही मर्यादित आहे, परंतु भक्तांच्या सेवेतून मिळणारे पुण्य असीम आहे.
तुकारामाची ही इच्छा अत्यंत उन्नत भक्तिभाव दाखवते.
संतांची सेवा परमेश्वराच्या सेवेइतकीच महत्त्वाची आहे.

सखोल भावार्थ (Deep Meaning/Essence)

खरे हित: आत्मिक कल्याण हेच खरे हित.

पारिवारिक गौरव: सात्त्विक संतती कुटुंब आणि पूर्वजांसाठी वरदान आहे.

भगवंताचा आनंद: देवाला शुद्ध मन आणि सात्त्विक आचरण आवश्यक आहे.

सेवेचे महत्त्व: संतांची सेवा अहंकार नष्ट करून असीम भाग्य देते.

समारोप आणि निष्कर्ष (Conclusion and Inference)

संत तुकाराम महाराज या अभंगातून आत्मपरीक्षण करण्यास आणि जीवनाचा खरा उद्देश ओळखण्यास मार्गदर्शन करतात.
सात्त्विकता, गीता-भागवत श्रवण आणि अखंड विठ्ठल चिंतन ही उत्तम जीवनशैलीची सूत्रे आहेत.
ज्या घरात असे सात्त्विक वातावरण असते, ते केवळ धन्य नाहीत, तर साक्षात देवत्व अनुभवतात.
भक्त-सेवा परमेश्वराच्या सेवेइतकीच महत्त्वाची आहे.

EMOJI सारांश (SUMMARY EMOJI)

🙏 💖 👨�👩�👧�👦 😇 📖 📚 🕉� ✨

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-30.11.2025-रविवार.
===========================================