७ डिसेंबर १९४१ – पर्ल हार्बरवर हल्ला:-1-

[Atul Kaviraje]

1941 – The Attack on Pearl Harbor: Japan launched a surprise military strike on the United States' naval base at Pearl Harbor, Hawaii. The attack led the U.S. to enter World War II.

Marathi Translation: ७ डिसेंबर १९४१ – पर्ल हार्बरवर हल्ला:-

जपानने हवाई मधील पर्ल हार्बर येथील यूएस नॅव्हल बेसवर एक आक्रमक हल्ला केला. या हल्ल्यामुळे यूएसने दुसऱ्या महायुद्धात प्रवेश केला.

📅 ७ डिसेंबर १९४१ – पर्ल हार्बरवर हल्ला: अमेरिकेच्या युद्धप्रवेशाचा टप्पा-

परिचय (परिचय) 🇺🇸 🇯🇵

सात डिसेंबर १९४१, रविवारची शांत सकाळ. हवाई बेटांवरील 'पर्ल हार्बर' या अमेरिकेच्या प्रमुख नौदल तळावर जपानने अचानक हल्ला केला आणि या एकाच घटनेने दुसऱ्या महायुद्धाचे (World War II) स्वरूप कायमस्वरूपी बदलले. या 'विश्वासघाताच्या दिवसाने' (A Date Which Will Live in Infamy) अमेरिकेला युद्धात खेचले आणि प्रशांत महासागरातील संघर्षाला निर्णायक कलाटणी मिळाली. जपानचा हा हल्ला म्हणजे केवळ एक लष्करी कारवाई नव्हती, तर अमेरिकेच्या शक्तीला आव्हान देण्याचा आणि आशिया-प्रशांत प्रदेशात आपला विस्तार कायम ठेवण्याचा एक महत्त्वाकांक्षी प्रयत्न होता.

१. ऐतिहासिक संदर्भ आणि मुख्य मुद्दे (ऐतिहासिक पार्श्वभूमी) 🌎

१.१. जपानची साम्राज्यवादी महत्त्वाकांक्षा

१९३० च्या दशकात जपानने चीन आणि आग्नेय आशियामध्ये आपला भूभाग वाढवण्यास सुरुवात केली होती. त्यांना 'ग्रेटर ईस्ट एशिया को-प्रॉस्पेरिटी स्फीअर' (Greater East Asia Co-Prosperity Sphere) नावाचे स्वतःचे साम्राज्य स्थापन करायचे होते. यासाठी अमेरिकेचा हस्तक्षेप त्यांना नको होता.

१.२. अमेरिकेचे निर्बंध

जपानच्या आक्रमक विस्तारामुळे (उदाहरणार्थ: फ्रान्सच्या इंडोचीन वसाहतींवर कब्जा) अमेरिकेने १९४१ मध्ये जपानवर कठोर आर्थिक निर्बंध लादले. यात तेल, पोलाद आणि इतर महत्त्वाच्या वस्तूंचा समावेश होता. जपानसाठी तेल महत्त्वाचे होते, कारण त्यांच्या युद्धयंत्राला आणि अर्थव्यवस्थेला तेलाची नितांत गरज होती.

१.३. युद्ध की माघार?

या निर्बंधांमुळे जपानसमोर दोनच पर्याय होते: एकतर आशियातील आपल्या महत्त्वाकांक्षी योजना सोडून माघार घेणे किंवा अमेरिकेवर थेट हल्ला करून (विशेषतः फिलिपाइन्स आणि मलायावर कब्जा करण्यापूर्वी) अमेरिकेच्या प्रशांत नौदलाला (Pacific Fleet) निकामी करणे. जपानने दुसऱ्या पर्यायाची निवड केली.

२. जपानची रणनीती आणि तयारी (जपानी योजना) 🚢

२.१. उद्देश

जपानचे मुख्य उद्दिष्ट तात्काळ होते: पर्ल हार्बर येथील अमेरिकेच्या नौदलाला (जहाजे आणि विमाने) कमीतकमी सहा महिन्यांसाठी निष्क्रिय करणे. यामुळे जपानला आग्नेय आशियातील संसाधने सुरक्षितपणे हस्तगत करण्यासाठी आणि आपली तटबंदी मजबूत करण्यासाठी पुरेसा वेळ मिळेल.

२.२. योजनाकार

या हल्ल्याचे मुख्य शिल्पकार होते ऍडमिरल इसोरोकू यामामोटो (Admiral Isoroku Yamamoto). त्यांनी पर्ल हार्बरपासून दूर, गोपनीय पद्धतीने आपल्या नौदल दलांना (Six Aircraft Carriers) एकत्र आणले.

२.३. गोपनियता आणि तंत्रज्ञान

जपानने पूर्ण गोपनियता पाळली. त्यांच्या ६ विमानवाहू नौका (Aircraft Carriers) उत्तरेकडील मार्गाने अमेरिकेच्या टेहळणीच्या क्षेत्राबाहेरून प्रवास करत होत्या. उथळ पाण्यात (Shallow Water) टारपीडो (Torpedoes) वापरता यावेत यासाठी त्यांनी खास लाकडी फळ्या जोडून (Wooden Fins) टारपीडो तंत्रज्ञान सुधारले.

३. हल्ल्याचा दिवस: ७ डिसेंबर १९४१ 💣

३.१. हल्ल्याची वेळ

हल्ला सकाळी ७ वाजून ५५ मिनिटांनी सुरू झाला. जपानी विमानांनी दोन लाटांमध्ये (Two Waves) हल्ला केला. रविवारी सकाळ असल्यामुळे अमेरिकन नौसैनिक विश्रांती घेत होते आणि उच्च सतर्कतेवर (High Alert) नव्हते.

३.२. "तोरा! तोरा! तोरा!" 🐅

पहिली लाट यशस्वीरीत्या लक्ष्य गाठल्यावर, जपानी वैमानिकांनी आपल्या मुख्यालयाला "तोरा! तोरा! तोरा!" (Tora! Tora! Tora!) हा कोडवर्ड पाठवला. याचा अर्थ: 'पूर्ण यश' (Tiger! Tiger! Tiger!) आणि योजना यशस्वी झाली. या कोडने जपानच्या कमांडरला आनंद झाला, परंतु अमेरिकेसाठी तो 'आपत्तीचा' संदेश होता.

३.३. पूर्व-सूचनांचा अभाव

अमेरिकेला अनेक लहान चेतावण्या मिळाल्या होत्या, जसे की हल्ल्यापूर्वी थोड्याच वेळात जपानी पाणबुडीचा (Midget Submarine) नाश करणे. तसेच, एका अमेरिकन रडार स्टेशनने मोठी विमानांची टोळी (Large Flight) येत असल्याचे पाहिले होते, परंतु त्या माहितीकडे दुर्लक्ष केले गेले, कारण ती अमेरिकेच्याच B-17 विमानांची टोळी असावी असे समजले गेले.

४. हल्ल्याची कार्यवाही आणि टप्पे (विश्लेषण) 💥

४.१. पहिली लाट (सकाळी ७:५५)

लक्ष्य: युद्धनौका (Battleships) आणि विमानतळ.

टारपीडो विमाने (Torpedo Bombers): त्यांनी लंगर टाकलेल्या युद्धनौकांवर (उदा. USS Arizona, USS Oklahoma) हल्ला केला. या युद्धनौका हल्ल्याचे सोपे लक्ष्य बनल्या होत्या.

बॉम्बफेकी विमाने (Dive Bombers): त्यांनी हवाई तळ (Airfields) उद्ध्वस्त केले, ज्यामुळे अमेरिकेची विमाने हवेत उड्डाण करू शकली नाहीत.

४.२. दुसरी लाट (सकाळी ८:५४)

लक्ष्य: उरलेली जहाजे आणि किनाऱ्यावरील सुविधा.

या लाटेत बॉम्बफेकी विमानांनी गोदी, दुरुस्ती सुविधा आणि इतर जहाजांना लक्ष्य केले. या हल्ल्यात देखील मोठा विनाश झाला, पण अमेरिकन नौसैनिक आता सावरले होते आणि त्यांनी गोळीबार करून प्रत्युत्तर देणे सुरू केले होते.

४.३. महत्त्वपूर्ण चूक: रिकामे बर्थ

जपानची सर्वात मोठी रणनीतिक चूक ठरली ती म्हणजे अमेरिकेच्या विमानवाहू नौकांना (Aircraft Carriers - USS Enterprise, USS Lexington, USS Saratoga) लक्ष्य न करणे. या नौका योगायोगाने बंदरात नव्हत्या. दुसऱ्या महायुद्धाच्या पुढील टप्प्यात विमानवाहू नौकाच निर्णायक ठरल्या.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-07.12.2025-रविवार.
===========================================