💔 अपूर्ण इच्छांचा भार: जेव्हा पालक त्यांची स्वप्ने मुलांवर लादतात-1-⚖️🗣️😢🆚➡️

[Atul Kaviraje]

आधुनिक पालकत्व - राजीव तांबे
पालक त्यांच्या बालपणीच्या इच्छा मुलांवर पूर्ण करतात

बाललेखक राजीव तांबे यांचा 'आधुनिक पालकत्वाच्या' एका अतिशय महत्त्वाच्या पैलूवर - 'पालक त्यांच्या अपूर्ण इच्छा मुलांवर लादतात' यावर एक सविस्तर, विश्लेषणात्मक लेख.

💔 अपूर्ण इच्छांचा भार: जेव्हा पालक त्यांची स्वप्ने मुलांवर लादतात

📝 पालकत्वाची अदृश्य भिंत
बाललेखक राजीव तांबे मुलांच्या भावना समजून घेतात आणि स्पष्ट करतात की आजचे सुशिक्षित आणि महत्त्वाकांक्षी पालक नकळतपणे एक मोठी चूक करत आहेत - ते त्यांच्या स्वतःच्या बालपणीच्या स्वप्नांचा, इच्छांचा आणि ध्येयांचा भार त्यांच्या मुलांच्या खांद्यावर टाकत आहेत. हा सविस्तर लेख या विषयावर केंद्रित आहे, तांबे यांचे विचार १० प्रमुख मुद्द्यांवर आणि त्यांच्या परिणामांवर उदाहरणांसह सादर करतो.

१. अपूर्ण स्वप्नांचे हस्तांतरण 🎯
१.१. "जर मी असतो तर...": पालक अनेकदा विचार करतात, "जर मला ती संधी मिळाली असती तर मी हे केले असते." या मानसिकतेसह, ते त्यांच्या मुलांना अशा क्षेत्रात ढकलतात ज्यामध्ये त्यांना स्वतःला रस नव्हता किंवा यश मिळाले नाही.

(उदाहरण): अभियंता बनण्यात अपयशी ठरलेला वडील आपल्या मुलाला विज्ञानाचा अभ्यास करण्यास भाग पाडू शकतो, जरी मुलाला कला क्षेत्रात रस असला तरीही.

१.२. भूतकाळातील निराशेचे प्रक्षेपण: पालक त्यांच्या मुलांच्या यशाद्वारे त्यांच्या भूतकाळातील अपयशाची निराशा पुसून टाकण्याचा प्रयत्न करतात. यामुळे मुलांवर प्रचंड भावनिक दबाव येतो.

१.३. करिअर निवडीमध्ये हस्तक्षेप: पालक असे करिअर निवडतात जे "प्रतिष्ठा" आणि "उच्च उत्पन्न" देतात, मुलाच्या स्वतःच्या आवडी आणि आवडींकडे दुर्लक्ष करतात.

इमोजी सारांश: 💔🎯➡️😔💭🚫

२. व्यक्तिमत्त्वावर नकारात्मक परिणाम 😟
२.१. स्वतःची ओळख गमावणे: जेव्हा एखादे मूल सतत दुसऱ्याच्या स्वप्नांना साकार करते तेव्हा ते स्वतःची ओळख गमावतात. ते फक्त त्यांच्या पालकांची सावली बनतात.

२.२. स्वतःची ओळख नसणे: मुलाला सतत असे वाटते की तो त्याच्या पालकांच्या उच्च अपेक्षा पूर्ण करू शकत नाही. यामुळे त्याचा आत्मविश्वास गंभीरपणे कमी होतो.

२.३. बंडखोर प्रवृत्ती: सतत लादल्यामुळे, मूल पौगंडावस्थेत एकतर दडपले जाते किंवा बंडखोर बनते, पालक जे काही म्हणतात ते नाकारते.

इमोजी सारांश: 👤❌⬇️💥😠➡️ 😥

३. 'कौशल्य' विरुद्ध 'इच्छा' यांचा संघर्ष 🥋
३.१. कौशल्य विकासावर भर, स्वारस्य नाही: पालक मुलाला बाजारात मागणी असलेल्या क्षेत्रात सर्वोत्तम प्रशिक्षण किंवा प्रशिक्षण देतात, मुलाच्या नैसर्गिक आवडीपेक्षा.

(उदाहरण): मुलाला क्रिकेटची आवड असते, परंतु पालक त्यांना टेनिस अकादमीत पाठवतात कारण त्यांनी स्वतः लहानपणी टेनिस खेळण्याचे स्वप्न पाहिले होते.

३.२. 'पैशाचे मूल्य' ही मानसिकता: पालकांनी प्रशिक्षणावर खूप पैसे खर्च केल्यामुळे, ते मुलावर 'यशस्वी' होण्यासाठी अतिरिक्त दबाव आणतात, ज्यामुळे मुलाला ती क्रिया आवडत नाही.

३.३. कला आणि मानवी गुणांचा अनादर: कला, संगीत, साहित्य किंवा समाजसेवा यासारख्या क्षेत्रांकडे दुर्लक्ष करणे कारण ते पालकांच्या अपूर्ण "भौतिक" स्वप्नांशी जुळत नाहीत.

इमोजी सारांश: 💰🎾🎨💖❌➡️ 💔

४. मानसिक आणि भावनिक आरोग्याची झीज 🧠
४.१. कामगिरीची चिंता: पालकांच्या इच्छा पूर्ण करण्यासाठी सतत संघर्ष केल्यामुळे मुलाला सतत ताणतणाव आणि कामगिरीची चिंता असते.

४.२. आनंदाचा अभाव: यश मिळवल्यानंतरही मुलाला आनंद वाटू शकत नाही, कारण हे यश त्यांचे स्वतःचे नसून त्यांच्या पालकांचे आहे. अंतर्गत समाधान हरवले आहे.

४.३. 'नेहमी उपलब्ध' राहण्याची अपेक्षा: पालकांना त्यांच्या मुलाने त्यांच्या स्वप्नांसाठी नेहमीच 'उपलब्ध' राहावे अशी अपेक्षा असते, ज्यामुळे त्यांना मित्र किंवा त्यांच्या आवडत्या फुरसतीचा वेळही मिळत नाही.

इमोजी सारांश: 😟🤯😭😴❌➡️ 😔

५. तुलनेचे दुष्ट चक्र ⚖️
५.१. सामाजिक प्रदर्शन: मुले पालकांसाठी सामाजिक प्रदर्शन बनतात. त्यांच्या कामगिरीवरून त्यांची सामाजिक स्थिती निश्चित होते.

(उदाहरण): "माझा मुलगा आयआयटीची तयारी करत आहे" असे सांगून सामाजिक प्रशंसा मिळवणे.

५.२. शेजारच्या मुलाशी तुलना: पालक जेव्हा त्यांच्या मुलाची तुलना त्यांची स्वप्ने पूर्ण करणाऱ्या मुलांशी करतात तेव्हा त्यांच्या अपूर्ण इच्छांचे ओझे वाढते.

५.३. सार्वजनिक अपमान: जेव्हा मूल पालकांच्या इच्छेनुसार कामगिरी करत नाही, तेव्हा त्यांना सामाजिक मेळाव्यांमध्ये लाज वाटते, ज्यामुळे त्यांचा स्वाभिमान तुटतो.

इमोजीचा सारांश: ⚖️🗣�😢🆚➡️ 🥺

💔🎯🤔😟⚖️🤝🔄🗣�❤️

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-06.12.2025-शनिवार.
===========================================