II शुभ दिवाळी II-"दिवाळी पाडवा"

[Atul Kaviraje]

                                           II शुभ दिवाळी II
                                            "दिवाळी पाडवा"
                                         -------------------

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज दिनांक-०५.११.२०२१-शुक्रवार आहे. शुभ दिवाळीची सुरुवात झाली आहे. मराठी कवितेच्या माझ्या सर्व कवी-कवयित्री बंधू-भगिनीस दिवाळीच्या अनेक हार्दिक शुभेच्छा. आजचा मंगलमय दिवस  म्हणजे "दिवाळी पाडवा". वाचूया, दिवाळी पाडव्याचे महत्व,साजरा करण्याची पद्धत इत्यादी.

      दिवाळी पाडव्याच्या दिवशी काय करतात? – दिवाळी पाडव्याचे महत्व

     दिवाळी पाडव्याच्या दिवशी संध्याकाळी पत्नी घराभोवती रांगोळी काढते आणि ओवाळणीच्या रूपात पत्नीला काही भेटवस्तू देते. नवविवाहित जोडपे त्यांच्या पत्नीची पहिली दिवाळी माहेरी साजरी करतात, ज्याला दिवाळी म्हणतात. यानिमित्त यादिवशी जावयास आहेर केला जातो. या दिवसापासून विक्रम वसंत कालावधी सुरू होतो. उज्जैनचा राजा विक्रमादित्य याने शकांना हुसकावून लावले आणि त्यांचा पराभव केला. त्या विजयाचे प्रतीक म्हणून विक्रमादित्याने विक्रमवसंताची कालगणना सुरू केली. इ.स.पूर्व ५७ पासून हि कालगणना प्रचलित आहे.

     बलिप्रतिपदा किंवा दिवाळी पाडवा दिवस साजरा करण्याची पद्धत---

हा दिवस वर्षातील साडेतीन मुहूर्तांपैकी अर्धा मानला जातो, त्यामुळे नवीन उपक्रम सुरू करणे शुभ मानले जाते.
या दिवशी गोवर्धनाची पूजा केली जाते. काही लोक शेणाचा डोंगर बनवून भगवान श्रीकृष्ण, इंद्र, गायी, वासरांची पूजा करतात. गवळी त्यांच्या गायींना सजवतात.
प्रतिपदेला नवीन वर्षाची सुरुवात म्हणून व्यापारी पुस्तकांची पूजा करतात.
मुली आपल्या वडिलांना आणि पतीला तेल आणि सौंदर्यप्रसाधनांनी स्नान करतात. मग त्यांना ओवाळतात.

                      गोवर्धन पूजा---

     बलिप्रतिपदा किंवा दिवाळी पाडव्याच्या दिवशी गोवर्धन पूजा सुद्धा केली जाते. हा गोवर्धन पर्वत शेणापासून बनवला जातो आणि या पर्वतावर फुले अर्पण केली जातात. जवळच भगवान कृष्ण, राधा, गोपगोपिका, इंद्र, गायी आणि वासरे यांची पूजा करून प्रसाद बनवला जातो. अनेक ठिकाणी भव्य मिरवणुकाही काढल्या जातात. जास्त करून हि पूजा उत्तर भारतात प्रामुख्याने केली जाते.


                   (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-३६० मराठी.इन)
                 -----------------------------------------


-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-05.11.2021- शुक्रवार.