"26 जानेवारी - प्रजासत्ताक दिन"-निबंध क्रमांक-10

[Atul Kaviraje]

                                  "26 जानेवारी - प्रजासत्ताक दिन"
                                           निबंध क्रमांक-10
                                --------------------------------

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज बुधवार, दिनांक-२६ जानेवारी, २०२२ आहे. "आपला भारत १५ ऑगष्ट १९४७ रोजी स्वतंत्र झाला. पण त्याची लोकशाही राज्य घटना २६ जानेवारी १९५० रोजी अमलात आली. म्हणून हा 'प्रजासत्ताक दिन' म्हणून मानला जातो. आपला  भारत हे एक मोठे लोकशाही राज्य आहे म्हणजे हे लोकांचे, लोकांनी,लोकांसाठी चालविलेले राज्य आहे." मराठी कवितेच्या माझ्या सर्व बंधू-भगिनी, कवी-कवयित्रींनी आजच्या या ७५ व्या प्रजासत्ताक दिवसाच्या हार्दिक शभेच्छा, या सुमुहूर्तावर वाचूया, महत्त्वाची माहिती, लेख, इतिहास, भाषण, निबंध, शुभेच्छा, आणि बरंच काही.

                 प्रजासत्ताक दिनI वर निबंध---

     प्रजासत्ताक दिनाला २६ जानेवारी देखील म्हणतात, हा दिवस आपण मोठ्या उत्साहाने दरवर्षी साजरा केला जातो. हा दिवस प्रत्येक भारतीयासाठी महत्त्वाचा आहे, कारण या दिवशी भारत एक प्रजासत्ताक देश म्हणून घोषित करण्यात आला होता, त्याचप्रमाणे स्वातंत्र्याच्या लढाईनंतर भारतीयांना त्यांचा ' संविधान ' हा कायदा लागू झाला. १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी भारत स्वतंत्र झाला आणि अडीच वर्षांनंतर ते लोकशाही प्रजासत्ताक बनले.

     स्वातंत्र्यानंतर २८ ऑगस्ट १९४७ रोजी झालेल्या बैठकीत मसुदा समितीला भारतीय स्थायी घटनेचा मसुदा तयार करण्यास सांगण्यात आले. ४  नोव्हेंबर १९४७ रोजी डॉ. बी.आर. आंबेडकर यांच्या अध्यक्षतेखाली भारतीय राज्यघटनेचा मसुदा सभागृहात ठेवण्यात आला. भारतीय राज्यघटना पूर्णपणे तयार होण्यासाठी जवळजवळ तीन वर्षे लागली आणि शेवटी २६ जानेवारी १९५० रोजी ही अंमलबजावणी झाली.

     प्रजासत्ताक दिन हा राष्ट्रीय सुट्टीचा दिवस म्हणून साजरा केला जातो जेव्हा लोक हा महान दिवस त्यांच्या स्वत: च्या मार्गाने साजरा करतात, जसे की बातम्या पाहण्याद्वारे, शाळेत भाषण देऊन किंवा भारताच्या स्वातंत्र्याशी संबंधित एखाद्या स्पर्धेत भाग घेऊन सुद्धा साजरा करतात. या दिवशी भारत सरकारतर्फे नवी दिल्लीच्या राजपथवर एक विशाल कार्यक्रम आयोजित करण्यात येतो.

     भारतात दरवर्षी २६ जानेवारी हा दिवस प्रजासत्ताक दिन म्हणून ओळखला जातो जो भारतीय लोक मोठ्या आनंदाने आणि उत्साहाने साजरा करतात. भारतीय संविधानाची अंमलबजावणी झाल्यानंतर २६ जानेवारी १९५० रोजी घोषित करण्यात आलेली सार्वभौम लोकशाही प्रजासत्ताक होण्याच्या महत्त्वाचा सन्मान करण्यासाठी हा उत्सव साजरा केला जातो. ब्रिटीशांच्या राजवटीपासून भारताच्या ऐतिहासिक स्वातंत्र्याच्या स्मरणार्थ हे साजरे केले जाते.

     हा दिवस भारत सरकारतर्फे देशभरात राजपत्रित सुट्टी म्हणून घोषित करण्यात आला आहे. हा दिवस संपूर्ण भारतभरातील विद्यार्थी शाळा, महाविद्यालये आणि शैक्षणिक संस्थांमध्ये साजरा करतात. भारत सरकार दरवर्षी राष्ट्रीय राजधानी दिल्ली येथे एक कार्यक्रम आयोजित करते ज्यात इंडिया गेटवर एक खास परेड आयोजित केली जाते.

     सकाळी हा कार्यक्रम पाहण्यासाठी लोक राजपथवर जमण्यास सुरवात करतात. यामध्ये तिन्ही सैन्याद्वारे विजय चौक येथून परेड सुरू केली जाते त्यात शस्त्रे व क्षेपणास्त्रे सुद्धा दाखविली जाते. लष्कर बँड, एनसीसी कॅडेट्स आणि पोलिस दल सुद्धा विविध कला माध्यमातून आपली कला सादर करतात. विविध राज्यांमध्येही हा उत्सव मुख्यमंत्र्यांच्या उपस्थितीत अतिशय नेत्रदीपक पद्धतीने साजरा केला जातो.

     स्वातंत्र्यानंतर "विविधतेत एकता" असल्याचे अस्तित्त्व दर्शविण्यासाठी देशातील विविध राज्ये आपली संस्कृती, परंपरा आणि प्रगती विशेष मेजवानीच्या माध्यमातून दाखवतात. लोक नृत्य त्यांच्या बाजूने सादर करतात तसेच गायन, नृत्य आणि वाद्य वाजवले जाते. कार्यक्रमाच्या शेवटी, हवाई दलाद्वारे तीन रंगांच्या (केशर, पांढर्‍या आणि हिरव्या) फुलांना वर्षाव करण्यात येतो जो आकाशातील राष्ट्रीय ध्वज चिन्ह दर्शवितो. शांतता दर्शविण्यासाठी काही रंगीबेरंगी फुगे आकाशात सोडण्यात येते.


--प्रमोद तपासे
--------------

                        (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-मराठीमोल.कॉम)
                      -------------------------------------------


-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-26.01.2022-बुधवार.