दिन-विशेष-लेख-आंतरराष्ट्रीय कविता दिन

[Atul Kaviraje]

                                    "दिन-विशेष-लेख"
                                 "आंतरराष्ट्रीय कविता दिन"
                                ------------------------

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज दिनांक-२१.०३.२०२३-मंगळवार आहे, मार्च २१ हा दिवस "आंतरराष्ट्रीय कविता दिन" म्हणूनही ओळखला जातो. वाचूया, तर या दिवसाचे महत्त्व, आजच्या या "दिन-विशेष-लेख" या शीर्षकI-अंतर्गत.

=========================================
Table of Contents--
जागतिक कविता दिनाची मराठीत माहिती – World Poetry Day Information in Marathi
जागतिक कविता दिनाचा इतिहास – World Poetry Day History in Marathi
जागतिक कविता दिवस टाइमलाइन
जागतिक काव्य दिन महत्व (Significance of World Poetry Day in Marathi)
जागतिक कविता दिन: World Poetry Day Information in Marathi (History, Timeline, Significance)
जागतिक कविता दिनाची मराठीत माहिती – World Poetry Day Information in Marathi
=========================================

     कविता हा अभिव्यक्तीचा सुंदर प्रकार आहे. कवितेच्या अमूर्ततेइतकी संवेदना आणि भावनांची विपुलता इतर कोणत्याही प्रकारच्या साहित्यात निर्माण होत नाही. इ.स.पूर्व 2000 मध्ये काही काळ "गिलगामेश महाकाव्य" सह सर्वात जुनी काव्ये प्रकट झाली असे मानले जाते, परंतु साक्षरतेचा प्रसार होण्यापूर्वीच कविता अस्तित्वात असण्याची शक्यता आहे. वेगवेगळ्या कालखंडात वेगवेगळ्या प्रकारच्या कवितेचा कल प्रचलित झाला आहे आणि त्यात परिवर्तन झाले आहे. सॉनेटपासून रॅप गीतांपर्यंत, कवितेचा मूळ उद्देश एकच राहतो – मानवी स्थितीचा शोध घेणे आणि शब्दांद्वारे भावनांना आमंत्रण देणे. कविता मानवजातीच्या अस्तित्त्वात असलेल्या दुविधांशी प्रतिध्वनित होते, आतून कल्पनांना उजाळा देते.

     जागतिक कविता दिनाचा इतिहास – World Poetry Day History in Marathi--

     जागतिक कविता दिन दरवर्षी 21 मार्च रोजी साजरा केला जातो, सर्व संस्कृतीतील लोक ओळखू शकतील अशा भाषिक अभिव्यक्तीचा उत्सव साजरा करतात. प्रत्येक राष्ट्राच्या इतिहासात कविता आढळू शकते आणि ती आपल्याला सामायिक मूल्ये आणि समान मानवतेच्या अंतर्गत एकत्र आणते. सर्वात मूलभूत कवितांमध्ये संवाद ढवळण्याची ताकद असते.

     UNESCO ने 1999 मध्ये पॅरिस येथे आयोजित केलेल्या 30 व्या सर्वसाधारण परिषदेच्या निमित्ताने "राष्ट्रीय, प्रादेशिक आणि आंतरराष्ट्रीय काव्य चळवळींना नवीन मान्यता आणि प्रेरणा देण्यासाठी" हा दिवस प्रस्तावित आणि स्वीकारण्यात आला होता. या दिवसाच्या माध्यमातून जगभरातील कवितेचा उत्सव, लुप्त होत चाललेल्या भाषांचे जतन आणि काव्यात्मक अभिव्यक्तीला चालना मिळावी, अशी संस्थेची अपेक्षा आहे. भूतकाळातील आणि वर्तमानातील कवींना सन्मानित केले जाते आणि कविता पाठ करण्याच्या मौखिक परंपरांचे पुनरुज्जीवन केले जाते. कविता वाचणे, लिहिणे आणि शिकवणे याला प्रोत्साहन दिले जाते आणि संगीत, नृत्य, चित्रकला आणि बरेच काही यासारख्या अभिव्यक्तीच्या इतर माध्यमांसह एकत्रित केले जाते.

     18 वे शतक इ.स.पू, कवितांचे पहिले पुस्तक--
"गिलगामेशचे महाकाव्य" हे दस्तऐवजीकरण केलेल्या काव्याच्या सुरुवातीच्या कामांपैकी एक आहे.

14 वे शतक, सॉनेट तयार केले जातात
फ्रान्सिस्को पेट्रार्काचे लेखन हे काही सर्वात प्रसिद्ध सुरुवातीच्या 'सॉनेट' आहेत.

युनेस्कोने पॅरिसमधील 30 व्या सर्वसाधारण परिषदेत 21 मार्च हा जागतिक कविता दिन म्हणून साजरा केला.

21 मार्च 2000, पहिला उत्सव
पहिला जागतिक काव्य दिन आयोजित केला जातो.

जागतिक काव्य दिन महत्व (Significance of World Poetry Day in Marathi)--

     जागतिक काव्य दिन दरवर्षी 21 मार्च रोजी साजरा केला जातो. UNESCO ने म्हणजेच (युनायटेड नेशन्स एज्युकेशनाल सायंतिफिक अंड कल्चरल ऑर्गनायझेशन) 1999 मध्ये काव्यात्मक अभिव्यक्ती द्वारे भाषिक विविधतेचे समर्थन करण्यासाठी आणि लुप्तप्राय होत चाललेला भाषांना ऐकण्याची संधी वाढवण्याच्या उद्देशाने हा दिवस साजरा करण्याचा निर्णय घेतलेला आहे. या दिवशी जगभरामधील कवितेचे वाचन, लेखन, प्रकाशन आणि अध्यापन आला प्रोत्साहन दिले जाते आणि मूळ घोषणेनुसार राष्ट्रीय प्रादेशिक आणि आंतरराष्ट्रीय काव्य चळवळीला नवीन ओळख आणि प्रेरणा देण्याचे उद्देश याद्वारे केले जाते.

--श्रीकांत
---------

               (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-इन्फॉरमेशन मराठी.को.इन)
              --------------------------------------------------

-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-21.03.2023-मंगळवार.
=========================================