०५-सप्टेंबर-दिनविशेष

[Atul Kaviraje]

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज दिनांक-०५.०९.२०२३-मंगळवार.जाणून घेऊया, आजच्या दिवसाचे"दिनविशेष"

                                 "०५-सप्टेंबर-दिनविशेष"
                                ----------------------

-: दिनविशेष :-
०५ सप्टेंबर
शिक्षक दिन (भारत)
भारतीय संस्कृत दिन
=========================================
अ) महत्त्वाच्या घटना:
   ----------------
२००५
फ्लाईट ०९१
इंडोनेशियातील सुमात्रा येथे मंडाला एअरलाइन्सचे 'फ्लाईट ०९१' हे उड्डाण दाट लोकवस्तीच्या भागात कोसळुन विमानातील १०४ आणि जमिनीवरील ३९ लोक ठार झाले.
२०००
ज्येष्ठ दिग्दर्शक हृषीकेश मुकर्जी यांना 'दादासाहेब फाळके' पुरस्कार जाहीर
१९६७
ह. वि. पाटसकर पुणे विद्यापीठाचे सातवे कुलगुरू झाले.
१९४१
इस्टोनिया हा प्रांत नाझी जर्मनीने ताब्यात घेतला.
१९३२
फ्रेन्च अपर व्होल्टा या प्रांताचे विभाजन करुन आयव्हरी कोस्ट, फ्रेन्च सुदान आणि नायगर असे देश निर्माण करण्यात आले.
=========================================
ब) जन्मदिवस / जयंती / वाढदिवस:
  -----------------------------
१९४०
रॅक्‍वेल वेल्श
रॅक्‍वेल वेल्श – अमेरिकन अभिनेत्री आणि गायिका
१९२८
दमयंती जोशी – सुप्रसिद्ध कथ्थक नृत्यांगना
(मृत्यू: १९ सप्टेंबर २००४)
१९२०
लीला पोतदार तथा लीलावती भागवत– बालसाहित्यिका. ओघवती भाषा, चित्रमय वर्णन व बोलकी संवादशैली ही त्यांच्या लेखनाची वैशिष्ट्ये आहेत. त्यांच्या 'स्वर्गाची सहल आणि इतर कहाण्या' या पुस्तकाचा 'नॅशनल बुक ट्रस्ट'ने ११ भाषांत अनुवाद प्रसिद्ध केला.
(मृत्यू: २५ नोव्हेंबर २०१३)
१९०७
जयंत पांडुरंग तथा 'जे. पी.' नाईक – शिक्षणतज्ञ, 'इंडियन इन्स्टिट्युट ऑफ एज्युकेशन'चे संस्थापक, 'नॅशनल कौन्सिल ऑफ एज्युकेशनल रिसर्च अँड ट्रेनिंग'चे संस्थापक, भारतामध्ये प्रथमच स्थापन केल्या गेलेल्या शैक्षणिक आयोगाचे सभासद सचिव
(मृत्यू: ३० ऑगस्ट १९८१)
१८९५
अनंत काकबा प्रियोळकर – भाषा व इतिहास संशोधक, लेखक, संपादक व समीक्षक. त्यांनी संपादित केलेल्या विविध ग्रंथात रघुनाथपंडित कृत 'दमयंती स्वयंवर' व मुक्तेश्वरकृत 'महाभारताचे आदिपर्व' हे उल्लेखनीय आहेत.
(मृत्यू: १३ एप्रिल १९७३)
१८८८
डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन – भारताचे दुसरे राष्ट्रपती, पहिले उपराष्ट्रपती आणि तत्त्वज्ञ, त्यांच्या गौरवार्थ त्यांचा जन्मदिन हा भारतात 'शिक्षक दिन' म्हणून ओळखला जातो.
(मृत्यू: १७ एप्रिल १९७५)
१६३८
लुई (चौदावा) – फ्रान्सचा राजा
(मृत्यू: १ सप्टेंबर १७१५)
११८७
लुई (आठवा) – फ्रान्सचा राजा
(मृत्यू: ८ नोव्हेंबर १२२६)
=========================================
क) मृत्यू / पुण्यतिथी / स्मृतिदिन:
    -------------------------
२०००
रॉय फ्रेड्रिक्स
रॉय क्लिफ्टन फ्रेड्रिक्स – वेस्ट इंडिजचा क्रिकेटपटू
(जन्म: ११ नोव्हेंबर १९४२)
१९९५
सलील चौधरी
सलील चौधरी – हिंदी व बंगाली चित्रपटसृष्टीतील संगीतकार
(जन्म: १९ नोव्हेंबर १९२५ - चिंगरीपोथा, २४ परगणा, पश्चिम बंगाल)
१९९२
अतूर संगतानी – उद्योगपती व दानशूर व्यक्ति
(जन्म: ? ? ?)
१९९७
मदर तेरेसा – भारतरत्‍न व नोबेल पारितोषिक विजेत्या समाजसेविका
(जन्म: २६ ऑगस्ट १९१०)
१९९१
शरद जोशी – हिन्दी कवी, लेखक व उपहासकार
(जन्म: २१ मे १९३१)
१९७८
रघुनाथ रामचंद्र तथा रॉय किणीकर – कवी, संवादलेखक, नाटककार व पत्रकार. 'रात्र' आणि 'उत्तररात्र' हे त्यांचे कवितासंग्रह विशेष गाजले. मुंबई आकाशवाणीवरील 'वार्‍यावरची वरात' व 'मेघदूत' या श्राव्य नियतकालिकांचे ते निर्माते व लेखक होते.
(जन्म: ? ? १९०८)
१९१८
सर रतनजी जमसेटजी टाटा – टाटा घराण्यातील उद्योगपती व दानशूर व्यक्ति
(जन्म: २० जानेवारी १८७१)
१९०६
लुडविग बोल्टझमन
लुडविग बोल्टझमन – ऑस्ट्रियन भौतिकशास्त्रज्ञ आणि तत्त्वज्ञ. याने मांडलेल्या सिद्धांतांवर आक्षेप घेतले गेल्यामुळे, त्याच्या आयुष्याच्या उत्तरार्धाचा बराचसा भाग त्या सिद्धांतांचे समर्थन करण्यात खर्ची पडला. त्यामुळे त्याला मानसिक वैफल्य आले आणि त्यातूनच त्याने फाशी लावून घेऊन आत्महत्या केली.
(जन्म: २० फेब्रुवारी १८४४)
=========================================

-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-05.09.2023-मंगळवार.
=========================================