बैलपोळा-निबंध-4

[Atul Kaviraje]

                                       "बैलपोळा"
                                      -----------

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज दिनांक-१४.०९.२०२३-गुरुवार आहे. आज "बैलपोळा" आहे. पोळा किंवा बैलपोळा हा श्रावण अमावस्या किंवा भाद्रपद अमावास्या या तिथीला प्रदेशानुसार साजरा करण्यात येणारा बैलांचा सण आहे. बैलांप्रती कृतज्ञता व्यक्त करणारा हा एक मराठी सण असून हा विशेषतः विदर्भात भव्य पातळीवर साजरा केला जातो, विदर्भातील सीमेवर असलेल्या मध्य प्रदेश व तेलंगण सीमाभागातसुद्धा हा सण साजरा होतो. मराठी कवितेच्या माझ्या सर्व बंधू-भगिनी, कवी-कवियित्रीना बैलपोळाच्या अनेक हार्दिक शुभेच्छा. वाचूया, या सणIवर निबंध.

           बैल पोळा निबंध मराठी – Bail Pola Nibandh in Marathi--

     पोळा हा सण बैलांचा सण म्हणून साजरा केला जातो. तो महाराष्ट्रात पेरणीनंतर बैलपोळा किंवा बेंडूर म्हणून मानला जातो. शेतकरी रात्रंदिवस आपल्या शेतात कष्ट करतो. पण त्याच्या जोडीला असतात बैल.

     ऊन, वारा, पाऊस, थंडी यांची पर्वा न करता शेतकऱ्यांच्या हातातील चाबकाचे फटके सहन करीत हा बैल काळ्याकभिन्न अशा जमिनीतून सोने पिकविण्यास आणि शेतकरी आणि इतर लोकांचे पोट भरण्यासाठी सतत राबत असतो. पण पोळ्याच्या दिवशी त्याला काम नसते. म्हणून त्या बैलाच्या कष्टाचे मोल करावे, कौतुक करावे यासाठी, पेरणीची कामे संपल्यानंतर शेतकरी हा सण साजरा करतो.

     या दिवशी शेतकरी आपल्या बैलांना सकाळीच स्वच्छ अंघोळ घालतो. त्यानंतर त्याच्या शिंगांना टिंगळ (रंग) दिला जातो. त्याचा खांदा तेलाने चोळून मालिश केले जाते. त्याच्या सर्व अंगावर विविध रंग रंगविले जातात. पायात तोडे, शिंगांना गोंडे तर गळ्यात (शृंगराच्या) घागरमाळा घालून सजविले जाते. त्याच्या पाठीवर सुंदर रंगीबेरंगी झुली घालून संध्याकाळी गावात वाजत गाजत मिरवणूक काढली जाते.

     शेतकऱ्याची पत्नी हळद कुंकू बैलाला लावते व पुरणपोळीही खाऊ घालून त्याचे दर्शन घेते. अशाप्रकारे शेतकरी पोळा हा सण आनंदाने साजरा करतात.

                         (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-मराठीमे.कॉम)
                        ---------------------------------------

-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-14.09.2023-गुरुवार.
=========================================