श्रीगणेश चतुर्थी-निबंध-4

[Atul Kaviraje]

                                     "श्रीगणेश चतुर्थी"
                                    ----------------

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज दिनांक-१९.०९.२०२३-मंगळवार आहे. आज "श्रीगणेश चतुर्थी" आहे. गणेश चतुर्थी हा सण देशातील विविध राज्यांमध्ये साजरा केला जातो. तथापि, हा सण सगळ्या जास्त महाराष्ट्रात साजरा केला जातो. गणेश चतुर्थी हा हिंदूंचा एक अतिशय महत्त्वाचा सण आहे, जो दरवर्षी भाविक मोठ्या जोशाने आणि उत्साहाने साजरा करतात. हिंदू मान्यतेनुसार, गणेश चतुर्थी दरवर्षी भगवान गणेशाच्या वाढदिवस म्हणून साजरा केला जातो. मराठी कवितेच्या माझ्या सर्व बंधू-भगिनी, कवी-कवियत्रींना गणेश चतुर्थीच्या अनेक हार्दिक शुभेच्छा. वाचूया गणेश चतुर्थीवर निबंध.

               गणेश चतुर्थी निबंध--

     भारत अनेक सणांचे घर आहे. सर्व महत्वाच्या सणांपैकी हा एक उत्सव आहे ज्याला भारतात गणेश चतुर्थी म्हणून ओळखले जाते. हा सण हिंदू धार्मिक सण आहे. हिंदू पौराणिक कथांनुसार गणेश चतुर्थी असे नाव असलेल्या भगवान श्री गणेशाचा वाढदिवस म्हणून या सणाला ओळखले जाते. गणपतीचा वाढदिवस साजरा करण्यासाठी देशभरातील लोक वर्षभर प्रतीक्षा करतात. दर वर्षी या दिवशी, गणेशाची विविध प्रसिद्ध मंदिरे फुले, बलून, फिती आणि इतर अनेक सुंदर सजावट केलेल्या वस्तूंनी सुंदर सजावट केल्या आहेत. हा उत्सव देशभर साजरा केला जातो, परंतु महाराष्ट्र हे असे राज्य आहे जेथे हा उत्सव अत्यंत महत्व आणि उत्साहाने साजरा केला जातो.

     भगवान गणेश यांना "विघ्नहर्ता श्री गणेश" म्हणूनही ओळखले जाते संस्कृतनुसार सर्व अडथळे दूर करणे. भगवान गणेश भक्तांचा असा विश्वास आहे की प्रत्येक वर्षी या दिवशी भगवान गणेश आपल्या आयुष्यात यशस्वी आणि समृद्धीचा आनंद देतात. विशेषत: महाराष्ट्रात प्रत्येक कुटुंब भगवान श्री गणेशाचे त्यांच्या घरी आनंदाच्या रंगांनी उज्ज्वल करेल आणि त्यांच्या जीवनातले संघर्ष कमी करुन समृद्धी आणतील या विश्वासाने त्यांचे स्वागत करतात. हा उत्सव संपूर्ण 11 दिवस साजरा केला जातो आणि या 11 दिवसात भगवान श्रीगणेशाचे सर्व भक्त एकत्र येतात आणि बंधुभावनाच्या भावनेने हा सण साजरा करतात. तर अप्रत्यक्षपणे, हा उत्सव देशातील लोकांमध्ये एकता आणि प्रतिष्ठा देखील पसरवितो.

             गणेश चतुर्थी उत्सवाचा इतिहास--

     गणेश चतुर्थी मराठी निबंध, हिंदू पौराणिक कथांनुसार एकदा स्वर्गातील सर्व देवतांनी भगवान शिव आणि देवी पार्वती यांना अशी एखादी गोष्ट तयार करण्याची विनंती केली की जी चांगल्या मानसिकतेने लोकांच्या जीवनातील सर्व अडथळे पार करू शकेल व राक्षसांना अडथळे निर्माण करेल. मग स्वर्गातील सर्व देवतांच्या इच्छेनुसार शिवने विश्वाला धनुष्य दिले की जेव्हा योग्य वेळ येईल तेव्हा विघ्नहर्ता हे श्रीगणेशाचे नाव असेल जे आपल्या भक्तांच्या जीवनातील सर्व अडथळे दूर करण्यासाठी ओळखले जातात.

     माता पार्वती याने एके दिवशी हळद आणि मोहरीच्या दाग असलेल्या मुलाची मूर्ती तयार केली, ज्याला भारतात 'अप्टन' म्हणून ओळखले जाते. जेव्हा त्याने पुतळा पूर्ण केला तेव्हा त्याने आपल्या जादुई सामर्थ्याने पुतळ्याला जीवन दिले आणि या माणसाचे नाव गणेश ठेवले. हा इतिहास हिंदू पौराणिक कथांनुसार शिव आणि पार्वती यांना श्री गणेशाचा पुत्र म्हणून ओळखला जातो. जर आपण ऐतिहासिकदृष्ट्या पाहिले तर राजा शिवाजीच्या काळापासून या सणाला लोकप्रियता मिळाली आहे. भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्याचा हा काळ होता. पूर्वी हा उत्सव काही प्रमाणात खाजगी पद्धतीने साजरा केला जात होता, परंतु भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्याच्या वेळी लोकमान्य टिळकांनी गणेश चतुर्थीच्या उत्सवाचे सार्वजनिक उत्सव कार्यक्रमात रूपांतर केले.

                       (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-एज्यु बिगिनर.कॉम)
                      -------------------------------------------

-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-19.09.2023-मंगळवार.
=========================================