श्रीगणेश चतुर्थी-निबंध-5

[Atul Kaviraje]

                                     "श्रीगणेश चतुर्थी"
                                    ----------------

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज दिनांक-१९.०९.२०२३-मंगळवार आहे. आज "श्रीगणेश चतुर्थी" आहे. गणेश चतुर्थी हा सण देशातील विविध राज्यांमध्ये साजरा केला जातो. तथापि, हा सण सगळ्या जास्त महाराष्ट्रात साजरा केला जातो. गणेश चतुर्थी हा हिंदूंचा एक अतिशय महत्त्वाचा सण आहे, जो दरवर्षी भाविक मोठ्या जोशाने आणि उत्साहाने साजरा करतात. हिंदू मान्यतेनुसार, गणेश चतुर्थी दरवर्षी भगवान गणेशाच्या वाढदिवस म्हणून साजरा केला जातो. मराठी कवितेच्या माझ्या सर्व बंधू-भगिनी, कवी-कवियत्रींना गणेश चतुर्थीच्या अनेक हार्दिक शुभेच्छा. वाचूया गणेश चतुर्थीवर निबंध.

             गणेश चतुर्थी उत्सव--

     थोडक्यात, या उत्सवाच्या उत्सवाची सुरुवात उत्सवाच्या आगमनाच्या एक महिन्यापूर्वी सुरू होते. लोक मातीपासून विविध प्रकारच्या गणेशमूर्ती बनवतात आणि त्या सुंदर रंगांनी रंगवितात. भगवान श्रीगणेशाची मूर्ती आणण्यापूर्वी, लोक त्यांच्या घरांना स्वच्छतेने स्वच्छ करतात आणि या आशेने की भगवान गणेश त्यांचे जीवन आणि कुटुंब आनंदी होतील. लोक त्यांचे घर सुंदरपणे सजवतात आणि अकरा दिवसांच्या उत्सवाच्या कालावधीनंतर, लोक गणपतीची इतकी स्तोत्रे गाऊन पुढील वर्षी परत येतील या आशेने लोक त्यांच्या घरातून गणेशाला पाठवतात.

     सार्वजनिक समारंभांच्या संदर्भात शेवटच्या रस्त्यावर आणि क्रॉस-सेक्शनवर स्थानिक लोकांकडून गणेशाची अनेक पॅनेल्स तयार केली गेली आहेत. भारतातील वेगवेगळ्या भागात लोक हा पार्श्वभूमी त्यानुसार काही वेगळ्या विधीने हा सण वेगळ्या पद्धतीने साजरे करतात. लोक गणपतीला फुले, लाडू, मोदक अशा मिठाई देतात. लोक देवाची पूजा देखील करतात. पूजा थाळीच्या सजावटीमुळे लोक संध्याकाळी आपल्या कुटूंबासह आणि मित्रांसह गणेशाचा वाढदिवस साजरा करण्यासाठी आरती करण्यास सुरवात करतात. आरती पूर्ण झाल्यानंतर गणपतीच्या भक्तांमध्ये मिठाईचे प्रसाद म्हणून वाटप केले जाते.

              तात्पर्य--

     गणेशोत्सवाची समाप्ती भगवान गणेश कैलास पर्वतावर झाली जिथे गणेशाची आई आणि वडील वास्तव्य करतात आणि ते गणेशाच्या घराचे प्रतीक होते. गणपतीचे भक्त गणपतीची मूर्ती जवळच्या जलसंपत्तीवर टाकतात जे कुठल्याही अप्रत्यक्षपणे जलकुंभांना प्रदूषित करतात. हा विधी विसर्जन म्हणून ओळखला जातो. हे विसर्जन म्हणजे एखाद्या व्यक्तीच्या जीवनातील सर्व मर्यादा आणि अडचणी दूर करणे. स्पर्धा ही शतकांची जुनी परंपरा असली तरी मानवांनी आता या विधीचा पर्यावरणावर होणा impact्या परिणामांचा शोध घेण्यास सुरुवात केली आहे. हे विसर्जन महासागर आणि नद्यांना प्रदूषित करते आणि पर्यावरणास अनुकूल नसलेल्या शिल्पांचे बुडविणे कठोरपणे तपासले गेले आहे.

     हा निषेध तामिळनाडू, गोवा आणि इतर अनेक राज्यांत पाळला जातो. लोक गणेशाची स्तुती करतात आणि पुढच्या वर्षी येण्याची शुभेच्छा देतात. गणेशाचे भक्त त्याला आनंद, आनंद, आशेसह परत पाठवतात आणि बरीच विधी करतात आणि भक्ती आरती आणि गाणी गात असतात. शेवटी, आपण असे म्हणू शकतो की गणेश चतुर्थी हा सण लोक आपल्या आयुष्यात आणि यशाच्या मार्गावर या कोणत्याही अडचणी आणि अडथळ्यावर मात करतात या इच्छेनुसार गणेशोत्सव साजरा करतात. या दिवशी लोक गणपतीला 'गणपती बाप्पा मोरया' म्हणून संबोधतात आणि त्यांचे घरी स्वागत करण्यासाठी गणेशाचे विविध मंत्र जप करतात.

                        (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-एज्यु बिगिनर.कॉम)
                       -------------------------------------------

-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-19.09.2023-मंगळवार.
=========================================