दिन-विशेष-लेख-"संगीत भावबंधन" नाटकाचा पहिला प्रयोग (1919)-१८ ऑक्टोबर

[Atul Kaviraje]

1919 : राम गणेश गडकरी लिखित संगीत भावबंधन या नाटकाचा पहिला प्रयोग दीनानाथ मंगेशकर यांच्या बळवंत संगीत नाटक मंडळीने केला.

"संगीत भावबंधन" नाटकाचा पहिला प्रयोग (1919)-१८ ऑक्टोबर-

१९१९ साली, प्रसिद्ध लेखक राम गणेश गडकरी यांच्या लिखाणातील "संगीत भावबंधन" या नाटकाचा पहिला प्रयोग दीनानाथ मंगेशकर यांच्या बळवंत संगीत नाटक मंडळीने केला. हे नाटक मराठी नाट्यकलेच्या इतिहासात एक महत्त्वपूर्ण टप्पा म्हणून ओळखले जाते.

१. नाटकाची कथा

"संगीत भावबंधन" हे नाटक मानवी भावनांचे आणि संबंधांचे गहन विश्लेषण करते. या नाटकात प्रेम, भावनांचा संघर्ष, आणि समाजातील विविध मुद्दे प्रकट केले आहेत. गडकरी यांनी या नाटकात संगीत, नृत्य, आणि संवाद यांचा उत्तम संगम साधला आहे, ज्यामुळे ते प्रेक्षकांना आकर्षित करते.

२. दीनानाथ मंगेशकर यांचा योगदान

दीनानाथ मंगेशकर हे एक प्रसिद्ध संगीतकार आणि नाट्यसंगीताचे गुरु होते. त्यांनी या नाटकाच्या प्रयोगाला संगीत आणि नृत्याच्या अंगाने समृद्ध केले. त्यांच्या नेतृत्वात बळवंत संगीत नाटक मंडळीने या नाटकाला एक अद्वितीय कलात्मकता दिली, ज्यामुळे प्रेक्षकांना एक विशेष अनुभव मिळाला.

३. संस्कृतीवर परिणाम

"संगीत भावबंधन" या नाटकाने मराठी नाट्य क्षेत्रात एक नवा आदर्श निर्माण केला. या नाटकातील संगीत, संवाद, आणि कथा यामुळे प्रेक्षकांना एक अद्भुत अनुभव मिळाला. गडकरी यांचे लेखन आणि दीनानाथ यांचे संगीत यांचा संगम यामुळे नाटकाने सामाजिक आणि सांस्कृतिक परिवर्तनाला चालना दिली.

४. ऐतिहासिक महत्त्व

या नाटकाच्या प्रयोगाने मराठी नाट्यकलेमध्ये एक नवा प्रवाह सुरू झाला. गडकरी यांच्या लेखणीने आणि दीनानाथ यांच्या संगीताने "संगीत भावबंधन" या नाटकाला अमरत्व मिळवले. नाटकाचे हे प्रयोग आजही प्रेक्षकांच्या मनावर ठसा उमठवतात.

निष्कर्ष

"संगीत भावबंधन" नाटकाचा पहिला प्रयोग हा मराठी नाट्यकलेच्या इतिहासातील एक महत्त्वाचा टप्पा होता. राम गणेश गडकरी आणि दीनानाथ मंगेशकर यांच्या योगदानामुळे या नाटकाने अनेकांना प्रेरित केले आणि आजही ते एक सांस्कृतिक ठसा म्हणून उभे आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-18.10.2024-शुक्रवार.
===========================================