दिन-विशेष-लेख-23 ऑक्टोबर, 1890: हरी नारायण आपटे आणि मराठी लघुकथेचा पाया

[Atul Kaviraje]

1890 : हरी नारायण आपटे यांनी करमणूक या आपल्या साप्तहिकातून लघुकथा लिहिण्यास प्रारंभ केला आणि मराठी लघुकथेचा पाया घातला गेला.

23 ऑक्टोबर, 1890: हरी नारायण आपटे आणि मराठी लघुकथेचा पाया

23 ऑक्टोबर, 1890 हा दिवस मराठी साहित्यात एक ऐतिहासिक टर्निंग पॉइंट आहे. या दिवशी हरी नारायण आपटे यांनी "करमणूक" या त्यांच्या साप्ताहिकातून लघुकथा लेखनास प्रारंभ केला. या घटनाने मराठी लघुकथेच्या इतिहासात एक महत्वाची पायरी ठरली.

हरी नारायण आपटे यांची भूमिका

हरी नारायण आपटे हे एक प्रख्यात मराठी लेखक आणि संपादक होते. त्यांनी मराठी साहित्याला नवीन दिशा देण्यासाठी अनेक उपक्रम राबवले. "करमणूक" साप्ताहिकाच्या माध्यमातून त्यांनी वाचन संस्कृतीला चालना दिली आणि साहित्याची गोडी सर्वसामान्य जनतेपर्यंत पोहचवली.

लघुकथांचा प्रारंभ

आपटे यांचा लघुकथ लेखनातील प्रारंभ म्हणजे मराठी लघुकथेच्या प्रवासाची सुरुवात होती. त्यांच्या लघुकथा साध्या आणि जीवनसिद्ध कथा असायच्या, ज्या वाचकांना जीवनाचे विविध पैलू स्पष्टपणे दर्शवायच्या. या लघुकथा व्यक्तीगत अनुभव, सामाजिक समस्या, आणि मनोवैज्ञानिक अंतर्दृष्टी यांचे मिश्रण असायचे.

लघुकथांचे महत्त्व

मराठी लघुकथा लेखनाने समाजातील विविध मुद्द्यांना उजागर केले. लघुकथा शालेय अभ्यासक्रमात समाविष्ट झाल्यानंतर, विद्यार्थ्यांमध्ये वाचनाची आवड वाढली. हरी नारायण आपटे यांचे योगदान म्हणजे लघुकथा या लेखनशैलीला एक ठसा निर्माण करणे, ज्याने पुढील अनेक लेखकांना प्रेरित केले.

आजचा प्रभाव

आजच्या काळात, मराठी लघुकथा लेखन एक समृद्ध क्षेत्र आहे. अनेक लेखक या शैलीत काम करत आहेत, ज्यामुळे वाचन संस्कृतीला चालना मिळते. हरी नारायण आपटे यांचे कार्य आजच्या लेखकांसाठी एक प्रेरणास्त्रोत आहे.

उपसंहार

23 ऑक्टोबर, 1890 हा दिवस मराठी लघुकथेच्या इतिहासात एक महत्वपूर्ण दिनांक आहे, कारण यामुळे लघुकथा लेखनास एक नव्या दिशा मिळाली. हरी नारायण आपटे यांच्या कार्याने मराठी साहित्याला एक अनमोल योगदान दिले, ज्यामुळे लघुकथांचा विकास झाला आणि त्यांनी समाजातील मुद्द्यांवर प्रकाश टाकला. आजही त्यांच्या कार्याचा प्रभाव वाचनप्रेमींवर आणि लेखकांवर कायम आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-23.10.2024-बुधवार.
=========================================