दिन-विशेष-लेख-२९ ऑक्टोबर, १९५८: महर्षि धोंडो केशव कर्वे यांना भारतरत्न पुरस्कार

[Atul Kaviraje]

१९५८: महर्षि धोंडो केशव कर्वे यांना भारतरत्‍न पुरस्कार प्रदान

२९ ऑक्टोबर, १९५८: महर्षि धोंडो केशव कर्वे यांना भारतरत्न पुरस्कार प्रदान

२९ ऑक्टोबर, १९५८ या दिवशी महर्षि धोंडो केशव कर्वे यांना भारत सरकारने सर्वोच्च सन्मान, भारतरत्न पुरस्कार प्रदान केला. हा पुरस्कार त्यांच्या समाजसेवेतील अत्यंत महत्त्वपूर्ण कार्याबद्दल दिला गेला, ज्यामुळे त्यांनी भारतीय समाजात मोठे बदल घडवले.

महर्षि धोंडो केशव कर्वे यांचा परिचय

महर्षि धोंडो केशव कर्वे (१८९४-१९६२) हे एक महान समाजसुधारक, शिक्षणतज्ञ, आणि स्त्री शिक्षा व सशक्तीकरणाचे प्रणेते होते. त्यांनी भारतीय समाजातील स्त्रियांच्या शिक्षणासाठी आणि त्यांच्या हक्कांसाठी एक महत्त्वपूर्ण लढा दिला. त्यांच्या कार्यामुळे अनेक समाज सुधारणा घडून आल्या.

कार्य

कर्वे यांनी अनेक उपक्रम राबवले:

स्त्री शिक्षण: त्यांनी स्त्री शिक्षणाच्या प्रसारासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. त्यांनी १९१६ मध्ये "कर्वे स्कूल फॉर वुमन" ची स्थापना केली, ज्यामुळे हजारो महिलांना शिक्षण मिळाले.

पारंपरिक रूढींचा विरोध: त्यांनी विवाह आणि कौटुंबिक जीवनातील पारंपरिक रूढींचा विरोध केला आणि नव्या विचारधारेचा प्रचार केला.

संविधान आणि कायदे: कर्वे यांनी स्त्रियांच्या हक्कांसाठी विविध कायद्यांमध्ये सुधारणा करण्याचे प्रयत्न केले, ज्यामुळे महिलांना अधिक अधिकार मिळाले.

भारतरत्न पुरस्कार

भारतरत्न हा भारताचा सर्वोच्च नागरी सन्मान आहे. महर्षि कर्वे यांना हा पुरस्कार देऊन भारतीय सरकारने त्यांच्या कार्याची मान्यता दिली. हा पुरस्कार त्यांच्या अद्वितीय योगदानाबद्दल आणि त्यांच्या कार्यामुळे समाजातील स्त्रियांच्या स्थितीत झालेल्या बदलांबद्दल होता.

निष्कर्ष

महर्षि धोंडो केशव कर्वे यांना भारतरत्न पुरस्कार प्रदान करणे म्हणजे भारतीय समाजातील शिक्षण आणि स्त्री सशक्तीकरणासाठी केलेल्या त्यांच्या महत्त्वपूर्ण कार्याची खरोखरच एक मान्यता होती. त्यांच्या कार्यामुळे आजच्या पिढीला प्रेरणा मिळते, आणि त्यांच्या विचारधारेला उजाळा देणे अत्यंत आवश्यक आहे.

महर्षि कर्वे यांचं कार्य आणि त्यांचे योगदान भारतीय समाजासाठी सदैव प्रेरणादायी राहील.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-29.10.2024-मंगळवार.
===========================================