दिन-विशेष-लेख-11 नोव्हेंबर: १९५६ - मध्य प्रदेश राज्याची भाषाभाष्य आधारावर

[Atul Kaviraje]

१९५६: भाषेच्या आधारावर मध्य प्रदेश राज्याची आजच्या दिवशी निर्मिती झाली होती.

11 नोव्हेंबर: १९५६ - मध्य प्रदेश राज्याची भाषाभाष्य आधारावर निर्मिती-

ऐतिहासिक पार्श्वभूमी
11 नोव्हेंबर १९५६ रोजी, भारतीय संसदेत भाषाभाष्याच्या आधारावर मध्य प्रदेश राज्याची निर्मिती करण्यात आली. हा निर्णय भारतीय राज्यघटनेतील राज्यांच्या पुनर्रचनेच्या प्रक्रियेत महत्त्वपूर्ण टप्पा होता.

मध्य प्रदेशाची निर्मिती
भाषाभाष्य तत्त्व: मध्य प्रदेशाची निर्मिती हिंदी भाषिक प्रदेश म्हणून करण्यात आली, ज्यामुळे स्थानिक भाषिक, सांस्कृतिक आणि सामाजिक तत्त्वांचे प्रतिनिधित्व सुनिश्चित झाले.
मध्य प्रदेशाची भौगोलिक व्याप्ती: यामध्ये पूर्वीच्या मध्य प्रदेश राज्याचे काही भाग, तसेच विद्यमान माघार घेणारे राज्य एकत्रित करण्यात आले.

महत्त्व
सांस्कृतिक एकता: भाषाभाष्याच्या आधारावर राज्यांची निर्मिती ही लोकांच्या सांस्कृतिक आणि भाषिक ओळख जपण्यासाठी महत्त्वाची होती.
विकासाच्या संधी: नव्या राज्याच्या स्थापनेमुळे स्थानिक विकासाच्या योजनेला गती मिळाली आणि स्थानिक प्रशासन अधिक कार्यक्षम बनले.
राजकीय स्थिरता: मध्य प्रदेशाच्या निर्मितीने स्थानिक लोकशाही आणि राजकीय प्रतिनिधित्वाला अधिक बळकटी दिली.

निष्कर्ष
11 नोव्हेंबर १९५६ हा दिवस मध्य प्रदेशाच्या ऐतिहासिक आणि प्रशासनिक संदर्भात एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. भाषाभाष्याच्या आधारावर राज्याची निर्मिती ही लोकांच्या ओळखी आणि संस्कृतीला महत्त्व देणारी प्रक्रिया होती. आज, आपण या ऐतिहासिक निर्णयाची आठवण ठेवतो आणि मध्य प्रदेशच्या विकासात योगदान देणाऱ्या सर्व घटकांना मान्यता देतो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-11.11.2024-सोमवार.
===========================================