पंडित जवाहरलाल नेहरू जयंती:-2

[Atul Kaviraje]

पंडित जवाहरलाल नेहरू जयंती: लेख-

पंडित नेहरूंच्या धोरणांची महत्त्वपूर्ण बाबी
औद्योगिकीकरण आणि योजनाबद्ध विकास: पंडित नेहरूंनी देशाच्या औद्योगिकीकरणासाठी मोठ्या प्रमाणावर योजना तयार केल्या. त्यावेळी भद्रता, तंत्रज्ञान, विज्ञान आणि औद्योगिकीकरण यावर जोर दिला, ज्यामुळे भारताच्या औद्योगिक आणि शेती क्षेत्रांमध्ये महत्त्वपूर्ण प्रगती झाली.

शिक्षण क्षेत्रातील सुधारणा: पंडित नेहरूंनी शिक्षण क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणावर सुधारणा केल्या. त्यांना विश्वास होता की देशाच्या प्रगतीसाठी गुणवत्तापूर्ण शिक्षण अत्यंत आवश्यक आहे. त्यानुसार, त्यांनी आयआयटी, आयआयएम, नेशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नोलॉजी आणि इतर शैक्षणिक संस्थांची स्थापना केली. तसेच, त्यांनी बालकांसाठी पंडित नेहरू जयंती (14 नोव्हेंबर) बालदिन म्हणून साजरा करण्याची सुरुवात केली.

धर्मनिरपेक्षता आणि एकात्मता: पंडित नेहरूंच्या राजकारणामध्ये धर्मनिरपेक्षतेला प्राधान्य दिले गेले. त्यांनी भारताच्या विविध धर्म, जात आणि पंथातील लोकांना एकत्र आणून भारतीय समाजाच्या एकात्मतेला प्रोत्साहन दिले. त्यांनी भारताच्या संविधानात धर्मनिरपेक्ष तत्वांची स्थापना केली.

आंतरराष्ट्रीय धोरण: नेहरूंनी निरस्त्रीकरण आणि निष्क्रियतेचे धोरण (Non-alignment Movement) यावर भर दिला. हे धोरण त्यांच्या बाह्य धोरणांचा मुख्य आधार होते, ज्यामुळे भारताला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर एक स्वतंत्र आणि प्रभावी भूमिका मिळाली.

पंडित नेहरूंची व्यक्तिमत्व आणि लेखन
पंडित नेहरू एक अत्यंत विचारशील आणि बुद्धिमान नेता होते. त्यांना इतिहास, तत्त्वज्ञान आणि साहित्याची गाढ आवड होती. त्यांनी "Discovery of India", "Glimpses of World History" आणि "Letters from a Father to His Daughter" यासारखी उत्कृष्ट साहित्यिक कृत्ये लिहिली. त्यांच्या लेखनात भारतीय संस्कृती, इतिहास आणि समाजाच्या विचारांची गहन समजूत होती. त्यांच्या लेखनात, त्यांना नेहमीच आशावादी आणि भविष्यदृष्ट्या विचार करणारा नेता म्हणून पाहिले गेले.

पंडित नेहरू जयंती: बालदिन
पंडित नेहरूंची जयंती, 14 नोव्हेंबर, "बालदिन" म्हणून साजरी केली जाते. पंडित नेहरूंच्या बालकांप्रति असलेल्या प्रेमामुळे आणि त्यांच्या उपकारामुळे हा दिवस विशेष महत्त्वाचा आहे. त्यांचा विश्वास होता की मुलांचे योग्य आणि गुणवत्तापूर्ण शिक्षण हे देशाच्या भविष्याचे बळकटीकरण करणारे आहे. त्यासाठीच त्यांनी शालेय शिक्षण, बालविकास, आणि बालकांसाठी योग्य आरोग्य सेवा यावर विशेष लक्ष दिले.

बालदिनाच्या दिवशी, अनेक शाळांमध्ये विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम आणि शिक्षणावर आधारित कार्यक्रम आयोजित केले जातात. शालेय विद्यार्थ्यांसाठी हा दिवस एक प्रेरणादायक दिवस असतो.

निष्कर्ष
पंडित जवाहरलाल नेहरू भारतीय इतिहासाचे एक अत्यंत प्रभावी व्यक्तिमत्व होते. त्यांनी भारतीय राष्ट्राच्या विकासात महत्त्वपूर्ण भूमिका पार केली. त्यांच्या योगदानामुळे भारत आज एक प्रगत आणि समृद्ध राष्ट्र बनला आहे. त्यांच्या विचारधारेचा प्रभाव आजही आपल्याला प्रेरित करतो. पंडित नेहरू जयंती केवळ त्यांच्या कार्याचा गौरव करण्याचा दिवस नाही, तर त्यांच्या विचारांना आणि त्यांच्या आदर्शांना पुढे नेण्याचा दिन आहे. त्यांच्या कार्याचा संदेश आजही भारताच्या प्रगतीसाठी मार्गदर्शक आहे.

पंडित नेहरूंच्या जयंतीला शत-शत नमन!

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-14.11.2024-गुरुवार.
===========================================