दिन-विशेष-लेख-२१ नोव्हेंबर १९८६: मध्य आफ्रिकी गणराज्याने संविधानाचा स्वीकार केला

[Atul Kaviraje]

१९८६: मध्य आफ्रिकी गणराज्याने आजच्याच दिवशी संविधानाचा स्वीकार केला होता.

२१ नोव्हेंबर १९८६: मध्य आफ्रिकी गणराज्याने संविधानाचा स्वीकार केला-

२१ नोव्हेंबर १९८६ हा दिवस मध्य आफ्रिकी गणराज्य (Central African Republic) च्या इतिहासात एक महत्त्वपूर्ण टप्पा आहे, कारण याच दिवशी या देशाने नवा संविधान स्वीकारला. या संविधानामुळे देशातील राजकीय व्यवस्था आणि लोकशाही प्रक्रियांमध्ये मोठा बदल झाला.

मध्य आफ्रिकी गणराज्याचा संविधानाचा इतिहास:
मध्य आफ्रिकी गणराज्य, ज्याची स्थापना १९६० मध्ये फ्रान्सच्या वसाहतवादातून स्वतंत्र होण्याच्या परिणामस्वरूप झाली, त्याच्या इतिहासात अनेक बदल, क्रांतिकारी परिस्थिती आणि सैन्याच्या हस्तक्षेपाची वेळ आली आहे. या देशाच्या संविधानाचा इतिहास विविध घटनांमधून पार झाला, ज्यात सैन्याच्या सत्ता, संघर्ष, आणि अस्थिरता यांचा समावेश होता.

१९८६ मध्ये, राष्ट्राध्यक्ष आंद्रे कोलिंगा-कोबा यांच्या नेतृत्वाखाली, मध्य आफ्रिकी गणराज्याने नवीन संविधान स्वीकारले, ज्यामुळे या देशाच्या राजकारणात मोठे बदल झाले. या संविधानाचा मुख्य उद्देश लोकशाही प्रक्रियेला प्रोत्साहन देणे, केंद्रशासन व्यवस्था स्थापणे, आणि देशाच्या विकासासाठी स्थिरतेची वातावरण निर्माण करणे होता.

नवीन संविधानाची मुख्य वैशिष्ट्ये:
१. लोकशाही प्रक्रियेचा समावेश: या संविधानात, लोकशाहीचे मूल्ये आणि प्रक्रिया अधिक सक्षमपणे दाखवण्यात आल्या. संविधानाने लोकांच्या मूलभूत अधिकारांचे संरक्षण करण्याची ग्वाही दिली आणि विधानसभा निवडणुका, मुलींच्या अधिकारांची ग्वाही, आणि राजकीय पक्षांची मक्तेदारी कमी करण्यासाठी नवीन तंत्रे स्वीकारली.

२. कार्यकारी आणि कायदेकानू शाखेतील समतोल: संविधानाच्या अंतर्गत, कार्यकारी आणि विधायिका यांच्यातील सुसंवादी संबंध ठरवले गेले, जेणेकरून कोणत्याही एका शाखेचे अतिवर्चस्व निर्माण होणार नाही.

३. संविधानाचे पुनरावलोकन: संविधानात वेळोवेळी पुनरावलोकन करण्याची परवानगी होती, ज्यामुळे याच्या अंमलबजावणीत लवचिकता होती आणि देशाच्या परिस्थितीनुसार आवश्यकतेनुसार बदल करता येत होते.

४. सैन्याच्या हस्तक्षेपावर बंधन: या संविधानाने देशात सैन्याच्या हस्तक्षेपावर बंधने घालण्याचा प्रयत्न केला आणि लोकशाही प्रक्रियेचे संरक्षण करण्याची वचनबद्धता दिली.

संविधानाचे परिणाम:
राजकीय स्थिरता: १९८६ मध्ये स्वीकारले गेलेले संविधान मध्य आफ्रिकी गणराज्यात राजकीय स्थिरतेचा एक नवा अध्याय उघडू शकले. परंतु, या स्थिरतेला कायम ठेवणे हे खूप आव्हानात्मक ठरले कारण देशातील राजकीय वातावरण बदलतेच राहिले.

लोकशाहीचे प्रोत्साहन: संविधानाच्या माध्यमातून, देशातील लोकशाही प्रक्रियांची प्रगती सुनिश्चित करण्याचा प्रयत्न केला गेला. तथापि, या प्रक्रियांमध्ये खूप मोठे आव्हान आले, विशेषतः सैन्याच्या हस्तक्षेपामुळे.

सैन्याचा प्रभाव: जरी संविधानाने सैन्याच्या हस्तक्षेपावर बंधने घातली, तरीही काही वेळा देशातील परिस्थितीमुळे सैन्याने राजकारणात हस्तक्षेप केला.

निष्कर्ष:
२१ नोव्हेंबर १९८६ रोजी, मध्य आफ्रिकी गणराज्याने नवीन संविधान स्वीकारले, ज्यामुळे देशातील लोकशाही प्रक्रियेचा विकास झाला आणि राजकीय स्थिरतेची दिशा निश्चित झाली. या संविधानाने देशाच्या कायद्यानुसार एक नवा दृष्टिकोन दिला, परंतु त्याचबरोबर देशात सैन्याच्या हस्तक्षेपामुळे अनेक अडचणीही निर्माण झाल्या. तथापि, हे संविधान त्या कालखंडाच्या राजकीय आणि सामाजिक परिस्थितीला अनुकूल असले तरी त्यात अनेक आव्हाने देखील होती.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-21.11.2024-गुरुवार.
===========================================