दिन-विशेष-लेख-२२ नोव्हेंबर - जागतिक संगीत दिन-

[Atul Kaviraje]

जागतिक संगीत दिन - २२ नोव्हेंबर हा "जागतिक संगीत दिन" म्हणून पाळला जातो, ज्यामध्ये संगीताच्या महत्त्वावर आणि विविधतेवर प्रकाश टाकला जातो.

२२ नोव्हेंबर - जागतिक संगीत दिन-

२२ नोव्हेंबर हा दिवस "जागतिक संगीत दिन" म्हणून साजरा केला जातो. हा दिवस संगीताच्या महत्त्व आणि संगीताच्या विविधतेचा सन्मान करण्यासाठी समर्पित आहे. संगीत हे एक अशी सार्वभौमिक भाषा आहे, जी संपूर्ण जगातील लोकांना एकत्र आणते. या दिवसानिमित्त संगीताच्या शक्तीचे आणि त्याच्या मानवतेवरील प्रभावाचे महत्त्व जगभर ठळकपणे दाखवले जाते.

जागतिक संगीत दिनाचे उद्दिष्ट:
जागतिक संगीत दिन साजरा करण्यामागील मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे संगीताच्या संस्कारात्मक, मानसिक, शारीरिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक प्रभावावर लक्ष देणे. हा दिवस संगीताच्या सांस्कृतिक विविधतेचे आणि युनिक असलेल्या संगीत शैलींचे महत्त्व दाखवतो. तसेच, संगीताचा सामाजिक सामर्थ्य आणि मानवतेशी संबंधित कार्ये यावर देखील चर्चा केली जाते.

संगीताचे महत्त्व:
संगीत आपल्या जीवनाचा अविभाज्य भाग आहे. ते नुसते मनोरंजन नाही, तर त्याच्या माध्यमातून आपल्याला आध्यात्मिक, मानसिक आणि शारीरिक स्वास्थ्य मिळवता येते. संगीताने एकता निर्माण केली आहे, त्याच्या माध्यमातून आपल्याला भावनिक अनुभव, कलात्मक अभिव्यक्ती, आणि आध्यात्मिक जागरूकता मिळवता येते.

संगीताचे काही महत्त्वाचे पैलू:

भावनात्मक आणि मानसिक साक्षरता: संगीत आपल्याला आपल्या भावना व्यक्त करण्याची संधी देतो आणि मानसिक शांती प्रदान करतो.
सामाजिक एकता: विविध संस्कृती आणि देशांतील लोक संगीताच्या माध्यमातून एकमेकांशी संवाद साधतात.
आध्यात्मिक उन्नती: विविध धार्मिक संगीत आणि भक्ति गीतांमुळे आपल्याला आध्यात्मिक उन्नती मिळते.
शारीरिक स्वास्थ्य: संगीत थेरपीचा उपयोग शारीरिक आणि मानसिक स्वास्थ्यासाठी देखील होतो, जे विशेषतः ताणतणाव कमी करण्यात उपयुक्त ठरतो.
जागतिक संगीत दिनाचा इतिहास:
जागतिक संगीत दिन १९७५ मध्ये युनेस्को द्वारा घोषित करण्यात आला. याचे मुख्य कारण म्हणजे संगीताने जागतिक एकता, शांतता आणि मैत्री वाढवण्यास मोठे योगदान दिले आहे. युनेस्कोच्या स्थापनेपासून, संगीताने संस्कृतीच्या महत्त्वपूर्ण अंगाचे रूप घेतले आहे, आणि यामुळे विविध संस्कृतीत एकजुटीचे बांधणी करण्यात मदत झाली आहे.

संगीताचे विविध रूपे:
जागतिक संगीत दिनाच्या निमित्ताने, विविध प्रकारच्या संगीत शैलींचे महत्त्वही अधोरेखित केले जाते. या दिवशी लोक विविध संगीत प्रकारांचा अनुभव घेतात. काही प्रमुख संगीत प्रकार:

पश्चिमी संगीत: पॉप, रॉक, क्लासिकल, जैझ
भारतीय संगीत: शास्त्रीय संगीत, लोकसंगीत, भक्ति संगीत, फिल्म संगीत
आंतरराष्ट्रीय संगीत प्रकार: जॅझ, ब्लूज, फोक म्युझिक, सॅम्बा
संगीत दिनाच्या कार्यक्रमांची साजिरी:
जागतिक संगीत दिनाच्या निमित्ताने, विविध ठिकाणी संगीत कार्यक्रम, संगीत स्पर्धा, कार्यशाळा आणि सादरीकरणे आयोजित केली जातात. संगीतप्रेमी, कलाकार आणि संगीत शिक्षक एकत्र येऊन या दिवसाला साजरे करतात. यामध्ये:

संगीत कार्यशाळा आणि शिबिरे: विविध संगीत उपकरणांचे वादन शिकवणे आणि संगीताच्या विविध प्रकारांची माहिती देणे.
संगीत महोत्सव: विविध स्थानिक आणि आंतरराष्ट्रीय संगीतकारांचे कार्यक्रम.
संगीत शिबिरे आणि संवाद: संगीत विषयक चर्चा आणि संगीताच्या महत्त्वावर प्रबोधन.

निष्कर्ष:
२२ नोव्हेंबर - जागतिक संगीत दिन हा संगीताच्या सामाजिक, सांस्कृतिक, मानसिक आणि आध्यात्मिक महत्त्व साजरा करण्यासाठी समर्पित आहे. या दिवसाने संगीताच्या विशिष्ट प्रभावांचा जणू एक साक्षात्कार घडवला आहे, आणि त्याच्या सहाय्याने आपल्या जीवनात एक वेगळी उंची गाठता येते. संगीताच्या विविधतेचे स्वागत करणे आणि त्याच्या माध्यमातून एक जागतिक एकतेची भावना निर्माण करणे हे या दिवसाचे मुख्य उद्दिष्ट आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-22.11.2024-शुक्रवार.
===========================================