दिन-विशेष-लेख-23 नोव्हेंबर, 1936 - लाइफ मॅगझिनचे फोटो मॅगझिन म्हणून पुनः प्रकाशन

[Atul Kaviraje]

१९३६: लाइफ मॅगझिन हे फोटो मॅगझिन म्हणून पुन्हा प्रकाशित झाले.

23 नोव्हेंबर, 1936 - लाइफ मॅगझिनचे फोटो मॅगझिन म्हणून पुनः प्रकाशन

२३ नोव्हेंबर १९३६ या दिवशी "लाइफ मॅगझिन" (Life Magazine) हे फोटो जर्नलिजम आणि दृश्य पत्रकारिता यासाठी प्रसिद्ध असलेले मॅगझिन पुन्हा प्रकाशित झाले. यामध्ये विशेषतः फोटोंचा वापर करून जगातील महत्त्वाच्या घटना, सामाजिक आणि सांस्कृतिक बदल यांचे प्रभावी प्रदर्शन करण्यात आले.

लाइफ मॅगझिनचा इतिहास आणि महत्त्व:
लाइफ मॅगझिन हा एक अमेरिकन मासिक आहे, ज्याची स्थापना १८८३ मध्ये हेनरी रळस्टन आणि जॉन हर्बर्ट क्लीव्हलँड यांनी केली होती. सुरूवातीला हे मॅगझिन साप्ताहिक स्वरूपात छापले जात होते, पण १९३६ मध्ये हेनरी लुसे (Henry Luce) यांनी या मॅगझिनच्या फोटो जर्नलिजम व इन्फॉर्मेशनल फोटो-कव्हरेजवर लक्ष केंद्रित करण्यास सुरुवात केली.
१९३६ मध्ये लाइफ मॅगझिन चे स्वरूप बदलले आणि ते फोटो जर्नलिजमचे एक प्रतीक बनले. हेनरी लुसे यांच्या नेतृत्वाखाली "लाइफ" हे फोटो मॅगझिन म्हणून पुन्हा प्रकाशित झाले. यामुळे त्या काळातील सर्वात प्रसिद्ध आणि प्रभावी जर्नलिजम मॅगझिन बनले.

फोटो जर्नलिजमचे महत्त्व:
फोटो जर्नलिजम म्हणजे फोटोग्राफीच्या माध्यमातून महत्त्वाच्या घटना, सामाजिक विषय आणि दुरदर्शनाचा अहवाल सादर करणे. लाइफ मॅगझिनने या क्षेत्रात एक नवीन पर्व सुरू केले.
या मॅगझिनमध्ये १९३६ पासून, फोटोंचा वापर महत्वाच्या आणि ऐतिहासिक घटनांवर प्रभावी प्रकाश टाकण्यासाठी सुरू झाला. या फोटोंमध्ये अमेरिकेतील मोठ्या घटकांचे आणि विशेषत: महात्मा गांधी, अद्भुत युद्धाचे चित्रण, सामाजिक आणि सांस्कृतिक हलचालीं यांचे चित्रण केले जात होते.

लाइफ मॅगझिनचे प्रभाव:
गंभीर सामाजिक मुद्दे: लाइफ मॅगझिनने अनेक सामाजिक समस्यांवर जागरूकता निर्माण केली. यामध्ये अश्वेत अमेरिकन नागरिकांचे हक्क, महिला अधिकार, युद्धे, महामारी, राजकीय बदल यांसारख्या मुद्द्यांचा समावेश होता.

सार्वजनिक जीवनाचा प्रतिबिंब: १९३६ मध्ये लाइफ मॅगझिन च्या पुनःप्रकाशनामुळे समाजात होणारे बदल आणि घडामोडी तेव्हा मोठ्या प्रमाणावर लोकांपर्यंत पोहोचवली गेली. त्या काळात कला आणि फोटोग्राफी यांच्या संयोगाने त्याच्या ऐतिहासिक काव्यचित्रणाला खूप गती दिली.

प्रभावशाली फोटोग्राफर: या मॅगझिनचे तंत्र आणि फोटो जर्नलिजमच्या दृष्टिकोनात अनेक प्रसिद्ध फोटोग्राफर कार्यरत होते. मार्टिन शॉल्झ, अर्थर रोट्सचिल्ड, डेविड सिम्पसन आणि इतरांनी त्याच्या चित्रांचे उद्घाटन केले.

निष्कर्ष:
लाइफ मॅगझिनने १९३६ मध्ये जे फोटो जर्नलिजमचे प्रमाण आणि कलेची मान्यता दिली, ते आजही पत्रकारितेच्या इतिहासात एक महत्त्वाचे माइलस्टोन मानले जाते. त्याने समाजातील घडामोडी आणि घटनांचा प्रभावीपणे संवाद साधला, जो आजही पत्रकारितेच्या क्षेत्रात मानक म्हणून पाहिला जातो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-23.11.2024-शनिवार.
===========================================