दिन-विशेष-लेख-२६ नोव्हेंबर - आंतरराष्ट्रीय "शांतता व विकास" दिवस-

[Atul Kaviraje]

आंतरराष्ट्रीय दिवस - "शांतता व विकासाचा" - २६ नोव्हेंबर हा दिवस जागतिक स्तरावर "शांतता व विकास" यावर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी पाळला जातो.

२६ नोव्हेंबर - आंतरराष्ट्रीय "शांतता व विकास" दिवस-

२६ नोव्हेंबर हा दिवस जागतिक स्तरावर "शांतता व विकास" या महत्वाच्या संकल्पनेला समर्पित असतो. या दिवशी, जगभरातील विविध देश शांतता आणि विकासाच्या मार्गावर काम करत आहेत आणि त्याचा सकारात्मक परिणाम समजून घेत आहेत. जागतिक शांततेचा आणि विकासाचा विचार केल्यास, २६ नोव्हेंबर हा दिवस मानवतेच्या सर्वोत्तम हितासाठी महत्त्वपूर्ण ठरतो.

शांतता व विकास याचा महत्त्व
शांतता आणि विकास यांची संकल्पना आजच्या काळात एकमेकांशी घट्टपणे जोडलेली आहे. एकमेकांच्या विचारधारा, आर्थिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक पातळीवर समतोल राखणे, हीच वास्तव शांतता आहे. अशा शांततेतच सखोल विकास होऊ शकतो. जर एक देश किंवा समाज शांततेचा अनुभव घेत असेल, तर त्याची आर्थिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक वृद्धी शक्य होते. शांततेशिवाय सर्व प्रकारच्या विकासाचे स्वप्नही अपूर्ण राहते.

शांतता आणि विकास यांचे परस्परसंबंधाचे महत्त्व जागतिक नेत्यांनी वेळोवेळी समजावून दिले आहे. शांतता म्हणजे केवळ युद्धाचा अभाव नाही, तर हिंसा, भेदभाव आणि असमानतेच्या पराभवाचा परिणाम आहे. शांततेतच समाजातील प्रत्येक नागरिकाला उत्तम जीवन जगण्याची संधी मिळते. याच शांततेत योग्य प्रकारच्या विकासाच्या योजना आणि संधी निर्माण होतात.

शांतता व विकास दिवस – उद्दीष्ट
२६ नोव्हेंबरच्या "शांतता व विकास" दिवसाचे मुख्य उद्दीष्ट जगभरातील नागरिकांमध्ये शांतता आणि समृद्धीचे महत्त्व जागरूक करणे आहे. या दिवशी, राष्ट्र एकत्र येऊन विकासाच्या आणि शांततेच्या वैश्विक संदर्भावर चर्चा करतात आणि शांततेच्या मार्गावर प्रगती करण्यासाठी उपाययोजना करत आहेत. शांति आणि विकास दोन्ही एकमेकांसाठी परिपूरक आहेत. म्हणूनच, या दिवसाला जागतिक स्तरावर साजरा करून, जागतिक समुदायाला एकत्र करून, आपला संसार एक चांगला, समृद्ध आणि शांत बनवण्याचे उद्दीष्ट ठरवले जाते.

संयुक्त राष्ट्रसंघ (United Nations) आणि "शांतता व विकास" दिवस
"शांतता व विकास" या दिवसाचे प्रस्थापन संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या (UN) विविध सभांमधून करण्यात आले आहे. २६ नोव्हेंबर हा दिवस या संदर्भात एक ठराव असू शकतो. संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या समित्यांनी आणि विविध सदस्य राष्ट्रांनी ही संकल्पना स्वीकारली आहे की, प्रत्येक राष्ट्राने आणि प्रत्येक व्यक्तीने या दिवशी शांततेची शपथ घ्यावी आणि शांततेच्या दिशेने समर्पण करावे.

याचे मुख्य उद्दीष्ट म्हणजे लोकांमध्ये जागरूकता निर्माण करणे, की शांती ही एक अमुल्य वस्तु आहे आणि त्यासाठी कोणत्याही प्रकारच्या संघर्ष आणि युद्धास थांबवले पाहिजे. या दिवसाने लोकांना समजावले पाहिजे की, जेव्हा एखादा देश शांततासंपन्न असतो, त्याच वेळी त्या देशामध्ये सर्वांगीण विकासाची आणि प्रगतीची शक्यता असते.

शांतता आणि विकासाचे कनेक्शन
१. आर्थिक विकास: शांततेतच सशक्त अर्थव्यवस्था उभी राहू शकते. युद्ध, हिंसा, आणि भेदभाव हे विकासाच्या मार्गात अडथळे आणतात. शांतता असलेल्या प्रदेशातच जास्त संसाधने, अधिक गुंतवणूक आणि चांगल्या नोकऱ्यांच्या संधी निर्माण होतात.

सामाजिक समता आणि न्याय: शांततेच्या वातावरणातच समाजात न्याय मिळवता येतो. असमानता, भेदभाव, वाद आणि संघर्ष हे सामाजिक विकासाच्या मार्गात मोठे अडथळे बनतात. शांततेत, विविध सामाजिक गटांना समान अधिकार मिळतात आणि समाजातील सर्व स्तरावर विकास होतो.

शारिरीक आणि मानसिक आरोग्य: युद्ध आणि हिंसा हे मानसिक आणि शारिरीक आरोग्याच्या दृष्टीने हानिकारक ठरतात. शांततेच्या वातावरणात मनुष्याची मानसिक स्थिरता, आत्मविश्वास आणि शारीरिक आरोग्य चांगले राहतात, जे विकासासाठी महत्त्वाचे आहे.

शिक्षण आणि ज्ञान: युद्ध आणि संघर्षामुळे शिक्षणाच्या क्षेत्राला मोठा धोका असतो. शांततेमध्येच शिक्षण क्षेत्राची प्रगती होऊ शकते. शिक्षण समाजाचा पाया मजबूत करणारे एक प्रमुख घटक आहे, आणि यामुळे समाजात वेगाने विकास होऊ शकतो.

सांस्कृतिक आदान-प्रदान: शांततेच्या वातावरणात विविध देश आणि संस्कृती एकमेकांसोबत आदान-प्रदान करतात. यामुळे विविधतेतील सौंदर्य आणि परस्परांचा आदर वाढतो, आणि एकतेचा विकास होतो.

शांतता व विकास – जागतिक दृष्टिकोन
२६ नोव्हेंबर हा दिवस शांतीच्या जागतिक कूटनितीचा अवलंब करण्याचा संकल्प घेतो. याच दिवशी, जगभरातील अनेक जागतिक नेते आणि विचारवंत आपल्या देशांच्या आणि जागतिक स्तरावर शांततेचा संदेश प्रसारित करतात. या दिवसाने प्रत्येक देशाला शांततेच्या आणि विकासाच्या दृष्टीकोनातून कृती करण्याची आवश्यकता ठरवली आहे.

आजच्या काळात, जागतिक समाजाला अनेक समस्यांचा सामना करावा लागतो – उदाहरणार्थ, पर्यावरणीय बदल, जागतिक गरिबी, वांशिक आणि धार्मिक तणाव, युद्ध आणि हिंसा. या सर्व समस्यांचा सामना करण्यासाठी शांतता आणि विकासाची प्रक्रियाच एकमात्र मार्ग आहे.

निष्कर्ष
२६ नोव्हेंबरचा "शांतता व विकास" दिवस हा एक प्रेरणादायक दिवस आहे. त्याद्वारे, जागतिक स्तरावर शांती, समृद्धी आणि एकतेचा संदेश दिला जातो. शांततेतच वास्तविक विकास आणि मानवतेची प्रगती साधता येते. यामुळे प्रत्येक देश, समाज आणि व्यक्तीला हवे तितके शांत आणि समृद्ध जीवन जगण्याची संधी मिळते. शांतता व विकास यावर लक्ष केंद्रित करून, या दिवसाचे महत्त्व लक्षात ठेवून आपण एक सकारात्मक आणि आदर्श समाज निर्माण करण्याच्या दिशेने कार्यरत राहू शकतो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-26.11.2024-मंगळवार.
===========================================