दिन-विशेष-लेख-२६ नोव्हेंबर, १९९२: ब्रिटनच्या महाराणी एलिझाबेथ यांना त्यांच्या

[Atul Kaviraje]

१९९२: मध्ये ब्रिटनच्या महाराणी एलिझाबेथ यांना त्यांच्या संपत्ती वर कर द्यावा लागेल हा नवीन निर्णय त्यांच्या संसद मध्ये घेण्यात आला होता.

२६ नोव्हेंबर, १९९२: ब्रिटनच्या महाराणी एलिझाबेथ यांना त्यांच्या संपत्तीवर कर द्यावा लागेल-

२६ नोव्हेंबर, १९९२ रोजी ब्रिटनच्या संसदमध्ये एक महत्त्वाचा निर्णय घेतला गेला, ज्यामध्ये ब्रिटनच्या महाराणी एलिझाबेथ द्वितीय यांना त्यांच्या व्यक्तिगत संपत्त्यावर कर (tax) भरावा लागेल, असा ठराव पारित करण्यात आला. या निर्णयामुळे ब्रिटनच्या राजघराण्याच्या आर्थिक बाबतीत एक नवा अध्याय सुरू झाला.

घटनांची पार्श्वभूमी
१. ब्रिटिश राजघराण्याच्या आर्थिक बाबी: ब्रिटनच्या राजघराण्याचा वार्षिक बजेट सामान्यतः राज्याच्या खर्चांवर आधारित असतो, आणि यामध्ये राजघराण्याच्या सदस्यांना आर्थिक मदत दिली जाते. "सार्वजनिक खजिना" (Civil List) यामध्ये महाराणी आणि इतर राजघराण्याच्या सदस्यांसाठी असलेल्या खर्चांचा समावेश असतो.

२. "विंडसर कॅसल" आग: १९९२ मध्ये विंडसर कॅसल या राजमहालामध्ये भीषण आग लागली होती, ज्यामुळे महालाचे मोठे नुकसान झाले. ही घटना ब्रिटिश राजघराण्यासाठी एक मोठा धक्का ठरली. या घटनेने अनेक लोकांच्या मनात राजघराण्याच्या खर्चावर प्रश्न उपस्थित केले, विशेषत: जब लाखो पौंड खर्च होत असताना, त्यांना करदात्यांच्या पैशातून मदत मिळते हे समजून घेतले.

३. सार्वजनिक असंतोष: या आगीतून निघालेल्या नंतर राजघराण्याच्या खर्चावर सार्वजनिक असंतोष वाढला. अनेक लोकांचा आरोप होता की, राजघराण्याचे खर्च अत्यधिक आहेत आणि त्याच्या पुनर्निर्माणासाठी करदात्यांचे पैसे वापरणे योग्य नाही. त्यानंतर, महाराणी एलिझाबेथ यांनी आपल्या संपत्तीवर कर देण्याचा निर्णय घेतला, जो ऐतिहासिक होता.

२६ नोव्हेंबर, १९९२ चा निर्णय
१. कर देण्याची व्यवस्था: २६ नोव्हेंबर, १९९२ रोजी ब्रिटनच्या संसदेत एक प्रस्ताव पारित केला गेला, ज्याच्या अंतर्गत ब्रिटनच्या राजघराण्याला त्यांच्या खाजगी संपत्त्यावर कर भरावा लागेल. या निर्णयामुळे राजघराण्याच्या सदस्यांना कायदेशीर कर भरणे अनिवार्य झाले.

राजघराण्याची आर्थिक पारदर्शकता: या निर्णयानंतर राजघराण्याने त्यांच्या संपत्त्या आणि वेल्थ यावर कर भरल्यामुळे सार्वजनिक जीवनात एक प्रकारची पारदर्शकता निर्माण झाली.
राजघराण्याला कर भरण्याची कारणे: या निर्णयाचे मुख्य कारण म्हणजे लोकांच्या असंतोषावर प्रतिक्रिया देणे आणि सरकारी खजिन्याचे संरक्षण करणे.
२. पार्लमेंटचे समर्थन: संसदेत या निर्णयाला समर्थन मिळालं, आणि राजघराण्याने "नैतिक जबाबदारी" स्वीकारली, ज्यानंतर महाराणी एलिझाबेथ द्वितीय आणि इतर राजघराण्याचे सदस्य त्यांच्या खाजगी संपत्तीवर कर भरण्यास सहमत झाले.

निर्णयाचे प्रभाव
१. राजघराण्याच्या लोकप्रियतेवर प्रभाव: ब्रिटनच्या राजघराण्याने कर भरण्याचा निर्णय घेतल्याने, त्याच्या लोकप्रियतेवर थोड्या प्रमाणात सकारात्मक प्रभाव पडला. राजघराण्याच्या खर्चावर असलेल्या सार्वजनिक टीकेला याने थोडा आळा घातला आणि त्याच्या सदस्यांनी आपल्या कर्तव्यासाठी कर भरण्याचा आदर्श ठेवला.

२. आर्थिक पारदर्शकता आणि विश्वास: या निर्णयामुळे ब्रिटनच्या राजघराण्याबाबत जनतेचा विश्वास पुन्हा निर्माण झाला. राजघराण्याने जनतेच्या करांच्या पैशावर खर्च करण्याचे वचन दिले होते, आणि त्यांनी हे सिद्ध केले की ते आपल्या आस्थापनेवरील खर्चावर अधिक जबाबदार आहेत.

३. राजकारण आणि ब्रिटिश राजघराण्याचे धोरण: ब्रिटिश राजघराण्याने हा निर्णय घेऊन एक वेगळी दृषटिकोन दर्शवला. यामुळे पुढील काळात राजघराण्याच्या आर्थिक व्यवस्थेत काही सुधारणा करण्यात आल्या, आणि अधिक पारदर्शकता सुनिश्चित केली गेली.

निष्कर्ष
२६ नोव्हेंबर, १९९२ रोजी ब्रिटनच्या संसदने राजघराण्याच्या संपत्त्यावर कर भरण्याचा निर्णय घेतल्यामुळे ब्रिटिश राजकारण आणि राजघराण्याच्या आर्थिक बाबींमध्ये महत्त्वपूर्ण बदल घडला. या निर्णयामुळे राजघराण्याने सार्वजनिक संसाधनांवर खर्च करण्याची नैतिक जबाबदारी स्वीकारली आणि सार्वजनिक असंतोषावर दिलासा दिला. यामुळे, ब्रिटिश राजघराण्याची आर्थिक पारदर्शकता आणि जनतेच्या विश्वासाच्या दृषटिकोनातून एक सकारात्मक बदल घडला.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-26.11.2024-मंगळवार.
===========================================