दिन-विशेष-लेख-२६ नोव्हेंबर, १९९७: डॉ. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम यांना 'भारतरत्‍न'

[Atul Kaviraje]

१९९७: अवकाश आणि संरक्षण क्षेत्रात भारताला आंतरराष्ट्रीय पातळीवर मान्यता मिळवून देणारे शास्त्रज्ञ, तंत्रज्ञ आणि पंतप्रधानांचे विज्ञानविषयक सल्लागार डॉ. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम यांना 'भारतरत्‍न' हा सर्वोच्‍च नागरी सन्मान जाहीर

२६ नोव्हेंबर, १९९७: डॉ. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम यांना 'भारतरत्‍न' सन्मान-

२६ नोव्हेंबर, १९९७ हा दिवस भारताच्या इतिहासात एक विशेष महत्वाचा ठरला, कारण भारताचे शास्त्रज्ञ, तंत्रज्ञ, आणि पंतप्रधानांचे विज्ञानविषयक सल्लागार डॉ. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम यांना 'भारतरत्‍न' हा सर्वोच्‍च नागरी सन्मान जाहीर करण्यात आला.

डॉ. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम: एक परिचय
डॉ. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम हे भारताचे ११वे पंतप्रधान झालेले शास्त्रज्ञ आणि तंत्रज्ञ होते. त्यांचा जन्म १५ ऑक्टोबर १९३१ रोजी तमिळनाडू राज्यातील रामेश्वरम येथे झाला. डॉ. कलाम हे भारतीय शास्त्रज्ञ म्हणून अत्यंत आदरणीय होते आणि त्यांचा योगदान विशेषतः अवकाश आणि संरक्षण क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण ठरला.

त्यांचे 'भारताच्या मिसाइल मॅन' म्हणून प्रसिद्ध आहेत.
आंतरराष्ट्रीय पातळीवर भारताच्या सुरक्षा आणि अवकाश तंत्रज्ञानाची प्रतिष्ठा वाढविण्याचा त्यांचा मोठा योगदान होता.
पंतप्रधानांचे सल्लागार म्हणून, त्यांनी विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात महत्वपूर्ण धोरणे तयार केली.
'भारतरत्‍न' सन्मान
'भारतरत्‍न' हा भारत सरकारचा सर्वोच्‍च नागरी सन्मान आहे, जो राष्ट्रीय असामान्य कार्यासाठी दिला जातो. या सन्मानाने एखाद्या व्यक्तीला त्याच्या असामान्य कार्याची आणि समाजासाठी केलेल्या योगदानाची सन्मान दिला जातो.

२६ नोव्हेंबर १९९७ रोजी डॉ. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम यांना हा सन्मान दिला गेला. त्यांना भारत सरकारने अवकाश आणि संरक्षण क्षेत्रातील त्यांच्या अप्रतिम कार्यासाठी मान्यता दिली.
डॉ. कलाम यांचे योगदान
डॉ. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम यांचे योगदान भारताच्या संरक्षण क्षेत्रात आणि अवकाश क्षेत्रात अत्यंत महत्त्वपूर्ण ठरले:

पाक्स आणि अग्नि मिसाइल प्रकल्प: डॉ. कलाम हे भारताच्या मिसाइल कार्यक्रमचे शिल्पकार मानले जातात. त्यांनी पाक्स, अग्नि, त्रिशूल आणि आकाश या प्रमुख मिसाइलांच्या निर्मितीमध्ये महत्त्वाची भूमिका निभावली.

स्वदेशी विमान प्रकल्प: डॉ. कलाम यांच्यामुळे भारताने आपला स्वदेशी रॉकेट आणि विमान प्रणाली विकसित करण्यास सुरुवात केली. त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली भारताचे अंतराळ कार्यक्रम खूपच यशस्वी झाले, विशेषतः गगनयान आणि चांद्रयान मिशन्सची तयारी.

भारताचे राष्ट्रीय संरक्षण धोरण: भारताच्या संरक्षण धोरणात क्रांतिकारी बदल घडवणाऱ्या डॉ. कलाम यांनी भारतीय अणुचाचणी कार्यक्रमाच्या यशस्वीतेकडे लक्ष दिले आणि भारताला एक संपूर्ण अणुशक्ती असलेल्या राष्ट्र बनवले.

सामाजिक कार्य: डॉ. कलाम यांचे कार्य केवळ शास्त्रज्ञ म्हणूनच नव्हे, तर एक प्रेरणादायी व्यक्तिमत्व म्हणूनही महत्त्वाचे होते. ते नेहमीच तरुणांना प्रेरणा देत, शैक्षणिक, विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात काम करण्यास प्रोत्साहित करत असत. त्यांनी "आइडिया फॉर अ न्यू इंडिया" या संकल्पनेला प्रोत्साहन दिले.

'भारतरत्‍न' सन्मानाच्या अनुषंगाने
२६ नोव्हेंबर, १९९७ रोजी डॉ. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम यांना दिला गेलेला 'भारतरत्‍न' हा भारतातील शास्त्रज्ञ, तंत्रज्ञ, आणि राष्ट्रनिर्माणाच्या क्षेत्रात कार्य करणाऱ्या व्यक्तींना प्रोत्साहन देणारा एक महत्त्वपूर्ण निर्णय होता.

राष्ट्रीय सन्मान: डॉ. कलाम यांना हा सन्मान दिला जातो हे एक विज्ञान आणि तंत्रज्ञानातील योगदान व राष्ट्राच्या प्रगतीसाठी केलेल्या कार्याची ओळख होती.

प्रेरणादायक कार्य: डॉ. कलाम यांचा जीवनपट अनेकांसाठी प्रेरणा देणारा होता. ते फक्त शास्त्रज्ञच नव्हे, तर आध्यात्मिक गुरु, शिक्षक, आणि देशभक्त होते. त्यांचे कार्य आजही लाखो लोकांसाठी प्रेरणा ठरते.

निष्कर्ष
२६ नोव्हेंबर १९९७ रोजी डॉ. ए. पी. जे. अब्दुल कलाम यांना 'भारतरत्‍न' हा सर्वोच्‍च सन्मान मिळाल्यामुळे त्यांचे योगदान सार्वजनिकपणे ओळखले गेले. त्यांच्या नेतृत्वाखाली भारतीय संरक्षण, अवकाश आणि तंत्रज्ञान क्षेत्रात होणारे प्रगतीचे पाऊल आज देखील भारताला आंतरराष्ट्रीय पातळीवर मान्यता प्राप्त करण्यास मदत करत आहे. त्यांची "विजन २०२०" ही योजना अजूनही भारताच्या प्रगतीचा दृषटिकोन बदलणारी ठरते.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-26.11.2024-मंगळवार.
===========================================