दिन-विशेष-लेख-26 नोव्हेंबर, 2008: मुंबईतील दहशतवादी हल्ला - 26/11-

[Atul Kaviraje]

२००८: मध्ये मुंबईला झालेल्या दहशदवादी हल्यात १६४ लोक मारले गेले होते आणि २५० पेक्षा जास्त लोक गंभीर जखमी झाले होते.

26 नोव्हेंबर, 2008: मुंबईतील दहशतवादी हल्ला - 26/11-

26 नोव्हेंबर, 2008 हा दिवस भारतीय इतिहासात दुर्दैवी घटना म्हणून कायमचा नोंदवला गेला आहे. पाकिस्तान पुरस्कृत दहशतवादी संघटना 'लष्कर-ए-तैय्यबा'ने त्या दिवशी मुंबई शहरात एक भीषण हल्ला केला, ज्यात 164 लोकांचा मृत्यू झाला आणि 250 पेक्षा जास्त लोक गंभीरपणे जखमी झाले.

हल्ल्याची घटना:
समुद्रमार्गे हल्लेखोरांचा प्रवेश: 26 नोव्हेंबर 2008 रोजी, 10 दहशतवादी समुद्रमार्गे मुंबईत घुसले. ते पाकिस्तानातून आले होते. त्यांना समुद्राद्वारे मुंबईत प्रवेश मिळाल्यानंतर त्यांनी काही ठिकाणी एकाच वेळी हल्ले केले. दहशतवाद्यांनी ताज हॉटेल, ओबेरॉय ट्रायडंट हॉटेल, नरीमन हाऊस आणि सीएसटी रेल्वे स्थानक या ठिकाणी हल्ले केले.

हॉटेल्समधील हल्ला: दहशतवाद्यांनी ताज हॉटेल आणि ओबेरॉय ट्रायडंट हॉटेलमध्ये प्रवेश केला आणि तेथे गोळीबार, बम स्फोट, आणि बंधकांची स्थिती निर्माण केली. या हल्ल्यात बंधक बनवलेल्या लोकांना मारून अनेक निरपराध नागरिकांना जखमी केले गेले. यामध्ये परदेशी नागरिक देखील होते.

सीएसटी रेल्वे स्थानकावर हल्ला:
सीएसटी रेल्वे स्थानकावर (पूर्वीचे छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनस) हल्लेखोरांनी प्रवाशांवर गोळीबार केला. हल्ला सुरू झाल्यानंतर, अनेक लोक बळी पडले आणि जखमी झाले.

नरीमन हाऊस:
दुसऱ्या एका गटाने नरीमन हाऊस इमारतीत प्रवेश केला. तिथे एका ज्यू कुटुंबाला बंधक बनवले. हल्लेखोरांनी या कुटुंबाचे सदस्य आणि इतर व्यक्तींना धमकावले.

हल्ल्याचा परिणाम:
मृत्यू आणि जखमी: या हल्ल्यात 164 लोकांचा मृत्यू झाला, त्यामध्ये भारतीय नागरिक तसेच परदेशी नागरिक (जसे की अमेरिकन, ब्रिटिश, इतर राष्ट्रांचे नागरिक) देखील समाविष्ट होते. 250 पेक्षा जास्त लोक गंभीरपणे जखमी झाले. हल्ल्याच्या घटनांनी मुंबई आणि संपूर्ण देशात शोकाचा वातावरण निर्माण केला.

भारतीय सुरक्षा यंत्रणांची प्रतिक्रिया: हल्ल्याचा प्रतिवाद करण्यात राष्ट्रीय सुरक्षा गार्ड (NSG), महाराष्ट्र पोलिस, कमांडो दल, आणि इतर सुरक्षा यंत्रणांनी अत्यंत धैर्य आणि शौर्य दाखवले. तीन दिवसांचा संघर्ष चालला, आणि अखेर सर्व दहशतवाद्यांचा पराभव करण्यात आला. पोलिस अधिकारी हेमंत करकरे, संदीप उन्नीकृष्णन, आणि इतर सुरक्षा दलांच्या जवानांना यामध्ये प्राणांची आहुती द्यावी लागली.

आंतरराष्ट्रीय प्रतिक्रिया: या हल्ल्यामुळे आंतरराष्ट्रीय समुदायाच्या आक्रोशाची लाट आली. विविध देशांनी हल्ल्याचा निषेध केला आणि भारताच्या सुरक्षा यंत्रणांच्या साहसचे कौतुक केले. हल्ल्याने दहशतवादविरोधी संघर्षात एकजूट निर्माण केली आणि भारताने पाकिस्तानकडून अतिरेकी कारवायांवर लक्ष केंद्रित करणे आणि आंतरराष्ट्रीय सहकार्य मजबूत करणे आवश्यक ठरले.

निष्कर्ष:
26 नोव्हेंबर, 2008 हा हल्ला मुंबईसाठी एक काळजीत व चिंतेच्या घटनेत रूपांतरित झाला. या हल्ल्याने भारतीय सुरक्षा यंत्रणांच्या धैर्य, शौर्य आणि संघटनात्मक कौशल्यला उजागर केले. हल्ल्याच्या त्रासातून मुंबईतील नागरिकांनी एकता आणि धैर्य दाखवले. हा हल्ला केवळ भारतासाठीच नाही, तर संपूर्ण मानवतेसाठी एक विषयक चिंता बनला. दहशतवादाच्या समस्येवर एकजूट आणि सततचा संघर्ष यावर जागतिक स्तरावर विचार मंथन सुरू झाले.

मुंबई हल्ल्याच्या सामूहिक शौर्य आणि त्यागाने आजही एक प्रेरणा दिली आहे आणि भारताच्या सुरक्षा यंत्रणांनी दाखवलेला लढा आणि समर्पण हे आपल्या देशाच्या धैर्याचे प्रतीक बनले आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-26.11.2024-मंगळवार.
===========================================