दिन-विशेष-लेख-२७ नोव्हेंबर, १९९५ - पाँडेचरीमधील 'व्हेक्टर कन्ट्रोल रिसर्च सेंटर'

[Atul Kaviraje]

१९९५: पाँडेचरीमधील 'व्हेक्टर कन्ट्रोल रिसर्च सेन्टर' मधील शात्रज्ञांनी शोधलेले 'थोम्ब्रिनेज' हे हृदयविकारावरचे आत्तापर्यंतचे सर्वोत्कृष्ट औषध ठरले. अमेरिकेने या औषधाचे पेटंट मंजूर केले.

२७ नोव्हेंबर, १९९५ - पाँडेचरीमधील 'व्हेक्टर कन्ट्रोल रिसर्च सेंटर' मधील शास्त्रज्ञांनी शोधलेले 'थोम्ब्रिनेज' हृदयविकारावरचे सर्वोत्कृष्ट औषध ठरले-

परिचय:

२७ नोव्हेंबर १९९५ रोजी, पाँडेचरीतील व्हेक्टर कन्ट्रोल रिसर्च सेंटर (VCRC) मधील शास्त्रज्ञांनी एक महत्त्वाचा वैज्ञानिक शोध घेतला, ज्यामुळे हृदयविकाराच्या उपचारांमध्ये एक मोठा बदल घडवला. या शास्त्रज्ञांनी 'थोम्ब्रिनेज' नावाचे एक औषध शोधले, जे हृदयविकाराच्या उपचारासाठी अत्यंत प्रभावी ठरले. अमेरिकेने या औषधाचे पेटंट मंजूर केले, ज्यामुळे याला आणखी महत्त्व प्राप्त झाले. 'थोम्ब्रिनेज' हे औषध हृदयविकाराच्या उपचारात एक क्रांतिकारी पाऊल ठरले आणि यामुळे भारतातील संशोधन क्षेत्राच्या क्षितिजाचा विस्तार झाला.

'थोम्ब्रिनेज' औषध:

'थोम्ब्रिनेज' हे एक प्राकृतिक एंजाइम आहे, जे रक्तातील थ्रोम्बस (रक्ताची गुठली) विरघळवण्यासाठी प्रभावी आहे. हृदयविकाराच्या घटनांमध्ये रक्तवाहिन्यांमध्ये गुठळी तयार होणे एक मोठा धोका असतो, कारण या गुठळीमुळे हृदयाला पुरेशा प्रमाणात रक्त मिळत नाही आणि त्यामुळे हृदयविकाराचा धोका निर्माण होतो. 'थोम्ब्रिनेज' या एंजाइमाच्या शोधाने या प्रकारच्या गुठळ्या विरघळवणे शक्य झाले, ज्यामुळे हृदयविकाराच्या रुग्णांसाठी उपचार अधिक सुरक्षित आणि प्रभावी बनले.

शोधाचा महत्त्वाचा टप्पा:

१. शास्त्रज्ञांची भूमिका:
पाँडेचरीमधील व्हेक्टर कन्ट्रोल रिसर्च सेंटर चे शास्त्रज्ञ, विशेषतः डॉ. कृष्णा कुमार, यांनी 'थोम्ब्रिनेज' या एंजाइमाचा शोध लावला. हे एंजाइम खास करून रक्ताच्या गुठळ्या विरघळवण्याच्या प्रक्रियेत प्रभावी ठरते, ज्यामुळे हृदयविकाराच्या रुग्णांना कमी वेला उपचार मिळवता येतात.

२. अमेरिकेने पेटंट मंजूर केले:
'थोम्ब्रिनेज' या औषधाच्या पेटंट मंजुरीसाठी अमेरिकेने सकारात्मक निर्णय घेतला, ज्यामुळे या औषधाच्या शोधाला जागतिक स्तरावर मान्यता मिळाली. अमेरिकेतील पेटंट ऑफिसने याला एक अत्यंत महत्त्वाचे औषध म्हणून मान्यता दिली, ज्यामुळे या संशोधनाचा व्यावसायिक वापर आणि आणखी सुधारणा करण्यासाठी प्रोत्साहन मिळाले.

३. औषधाचा प्रभाव:
'थोम्ब्रिनेज' रक्ताच्या गुठळ्या तोडण्यासाठी आणि रक्तवाहिन्यांमध्ये अडथळे निर्माण होण्यापासून रोखण्यासाठी कार्य करते. हृदयविकाराच्या रुग्णांमध्ये, हे औषध वापरल्याने रक्तवहिन्यांमधून रक्ताचा प्रवाह सहज होतो आणि हृदयाला पुरेशा प्रमाणात ऑक्सिजन आणि पोषकद्रव्ये मिळतात.

थोम्ब्रिनेजचे वैज्ञानिक महत्त्व:

१. क्रांतिकारी उपचार पद्धत:
'थोम्ब्रिनेज' हा एक प्राकृतिक एंजाइम आहे, जो रक्तवहिन्यांमध्ये निर्माण होणाऱ्या गुठळ्यांना विरघळवण्याच्या प्रक्रियेत मदत करतो. हृदयविकाराच्या रुग्णांसाठी हे एक महत्त्वाचे आणि क्रांतिकारी औषध ठरले, कारण या औषधामुळे हृदयविकाराच्या उपचारांमध्ये सुधारणा झाली आणि त्याचे उपचार अधिक सुरक्षित झाले.

२. प्राकृतिक स्रोत:
'थोम्ब्रिनेज' हा एक प्राकृतिक एंजाइम आहे, जो काही वनस्पती आणि सूक्ष्मजीवांच्या कडून मिळवला जातो. या एंजाइमने ज्या प्रकारे रक्तातील गुठळ्या विरघळवता येतात, त्यामुळे हा संशोधन प्राकृतिक औषधांच्या वापरावर नवीन दृष्टीकोन तयार करणारे ठरले.

३. साइड इफेक्ट्स कमी:
'थोम्ब्रिनेज'च्या वापरामुळे हृदयविकाराच्या रुग्णांमध्ये सामान्यतः इतर औषधांच्या तुलनेत साइड इफेक्ट्स कमी आढळले. हे औषध शरीरावर सौम्य प्रभाव टाकते, त्यामुळे त्याचा वापर जास्त सुरक्षित ठरतो.

उदाहरण:

हृदयविकाराच्या उपचारांमध्ये सुधारणा:
एक उदाहरण घेऊया, की एक रुग्ण जो हृदयविकाराच्या संकटात आहे, त्याच्यावर 'थोम्ब्रिनेज' औषधाचा वापर केल्यामुळे त्याच्या रक्तवाहिन्यांमधून रक्ताचा प्रवाह सुधारतो आणि रक्ताची गुठळी गळून पडते. या प्रक्रियेमुळे त्याच्या हृदयाला तात्काळ मदत मिळते, ज्यामुळे हृदयविकाराचा धोका कमी होतो.

दुसरी औषधे आणि 'थोम्ब्रिनेज'चे स्थान:
हृदयविकाराच्या उपचारांमध्ये अन्य औषधांचा वापर केला जातो, जसे की एंटीकोआगुलंट्स आणि एंटीथ्रोम्बोटिक औषधे, पण 'थोम्ब्रिनेज'च्या शोधाने हे औषध अधिक प्रभावी ठरले, कारण त्याची क्रिया अधिक लक्ष केंद्रित आणि जलद होती.

निष्कर्ष:

२७ नोव्हेंबर १९९५ रोजी, पाँडेचरीतील व्हेक्टर कन्ट्रोल रिसर्च सेंटर मधील शास्त्रज्ञांनी शोधलेले 'थोम्ब्रिनेज' हे हृदयविकाराच्या उपचारांमध्ये एक मोठा क्रांतिकारी टप्पा ठरले. या औषधामुळे हृदयविकाराचे उपचार अधिक प्रभावी आणि सुरक्षित झाले, आणि अमेरिकेने या औषधाचे पेटंट मंजूर केले. हृदयविकाराच्या रुग्णांसाठी उपचारांच्या क्षेत्रात 'थोम्ब्रिनेज' एक नवा मार्ग दाखवणारे औषध बनले. यामुळे भारतातील वैज्ञानिक संशोधनाला जागतिक पातळीवर मान्यता मिळाली आणि आणखी अनेक उपचार पद्धतींमध्ये सुधारणा करण्यात मदत झाली.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-27.11.2024-बुधवार.
===========================================