देवी लक्ष्मीची पूजा विधी आणि तिचे फायदे-

[Atul Kaviraje]

देवी लक्ष्मीची पूजा विधी आणि तिचे फायदे-
(The Worship Rituals of Goddess Lakshmi and Their Benefits)

देवी लक्ष्मी ही श्रीमंती, ऐश्वर्य, सुख-समृद्धी आणि धन-धान्य यांची देवी आहे. तिचे दर्शन आणि पूजन केल्याने जीवनात सुख, शांती, समृद्धी आणि ऐश्वर्य प्राप्त होते. हिंदू धर्मात देवी लक्ष्मीच्या पूजेचा एक विशेष महत्त्व आहे, आणि तिचे पूजन विविध व्रतांमध्ये, खास करून दीपावलीसारख्या सणांमध्ये, अत्यंत श्रद्धेने आणि विधिपूर्वक केले जाते. या लेखात देवी लक्ष्मीच्या पूजेची प्रक्रिया, त्याचे महत्त्व आणि त्याचे फायदे यावर विस्तृत चर्चा केली आहे.

देवी लक्ष्मीची पूजा विधी
देवी लक्ष्मीची पूजा करण्याची प्रक्रिया अत्यंत सोपी आणि प्रभावी आहे. लक्ष्मी पूजनाचे विशिष्ट व्रत आणि पूजा पद्धतींचे पालन केल्याने लक्ष्मी देवीची कृपा प्राप्त होते. खाली दिलेले पूजा विधी या पूजेची पारंपरिक पद्धत दर्शवतात:

१. पूजेची तयारी
साफसफाई: लक्ष्मी पूजेच्या आधी घराची स्वच्छता अत्यंत महत्त्वाची आहे. देवी लक्ष्मीच्या वासाच्या ठिकाणी स्वच्छता ठेवली पाहिजे. घराची माती, भांडी, झाडू इत्यादी साफ करणे आवश्यक आहे.

सुर्यास्तानंतर पूजा: देवी लक्ष्मीची पूजा रात्रिच्या वेळेस केली जाते, विशेषत: दीपावलीसारख्या सणांवर, सुर्यास्तानंतर रात्री ८ ते १० वाजेच्या दरम्यान.

२. पूजा करण्याची सामग्री
साफ चादर: पूजा स्थळी एक स्वच्छ चादर किंवा वस्त्र पसरवून देवीची प्रतिष्ठापना करावी.
दीप: तेलाचे दीपक किंवा गंधर्व तेलाचा दीपक लावावा.
पाणी: पूजा स्थळी शुद्ध पाणी असावे.
फूल: देवीला अर्पण करण्यासाठी ताजे फुले, खास करून चमेली, गुलाब, किंवा कमलाची फुले योग्य ठरतात.
फळे आणि मिठाई: देवीला अर्पण करण्यासाठी विविध फळे आणि मिठाई असाव्यात.
साखर आणि तूप: साखर आणि तूप देवीच्या आहाराच्या पूजनासाठी ठेवावे.
पानाचे पत्र: पानाच्या पत्रावर नैवेद्य अर्पण करावा.
३. पूजा विधी
गांधर्व पूजन: पूजा सुरू करण्यापूर्वी घरातल्या प्रत्येक व्यक्तीस प्रार्थना केली पाहिजे. पूजा सुरू करण्याआधी 'ॐ श्री महालक्ष्मै नमः' या मंत्राचा उच्चारण करावा.

देवी लक्ष्मीची आवाहन: देवी लक्ष्मीला स्थानिक फळे, पुष्प, आणि नैवेद्य अर्पण करून तिचे आवाहन करा. 'ॐ श्रीं महालक्ष्मै नमः' हा मंत्र १०८ वेळा जप करा.

दीप जलवणे: पूजा स्थळी दिवे लावावे आणि त्यांना लक्ष्मी देवीच्या चरणांजवळ ठेवावे. दीप जलवताना मंत्र उच्चारावा – "ॐ दीपज्योतिर्महे लक्ष्मी श्री लक्ष्मी महाशिवे स्वाहा".

धूप आणि अगरबत्ती: पूजा स्थळी धूप आणि अगरबत्तीने घरात शुद्धता आणा. देवतेची पूजा करतांना दिव्य प्रकाशाचे प्रतीक असलेला धूप अत्यंत महत्त्वाचा आहे.

नैवेद्य अर्पण: देवीला विविध फळे, मिठाई आणि अन्य स्वादिष्ट अन्न अर्पण करा. 'ॐ महालक्ष्मि स्वाहा' असा मंत्र उच्चारण करत नैवेद्य अर्पण करावा.

संपूर्ण पूजा समाप्ती: पूजा पूर्ण झाल्यावर "ॐ श्रीं महालक्ष्मी नमः" हा मंत्र १०८ वेळा म्हणावे. त्या नंतर देवीच्या चरणांवर फुलांचा हार अर्पण करा.

४. आरती आणि समापन
पुजा पूर्ण झाल्यावर देवी लक्ष्मीची आरती केली जाते. देवी लक्ष्मीची आरती करतांना संपूर्ण कुटुंब एकत्र येऊन तिला अर्पण करतांना 'जय लक्ष्मी माता' असे गायक ठरवून गीत गाणे शुभ मानले जाते.

देवी लक्ष्मी पूजा फायदे
देवी लक्ष्मीच्या पूजा विधीचे नियमित पालन केल्याने अनेक आध्यात्मिक, मानसिक आणि भौतिक फायदे होतात. खाली दिलेले काही प्रमुख फायदे:

१. ऐश्वर्य आणि समृद्धीचा लाभ
देवी लक्ष्मीच्या पूजेचा सर्वात महत्त्वाचा लाभ म्हणजे आर्थिक समृद्धी आणि ऐश्वर्याचा वृद्धी होणे. लक्ष्मी पूजा केल्याने घरातील आर्थिक स्थिती सुधारते, व्यापार आणि व्यवसायात यश मिळते. प्रपंचातील कर्जांची फेड होऊन संपत्तीची वृद्धी होते.

२. मानसिक शांती
लक्ष्मी पूजा केल्याने भक्ताच्या मनात सकारात्मकता येते. त्याच्या मानसिक शांतीत वृद्धी होऊन, ताणतणाव कमी होतो. आर्थिक आणि कुटुंबीय समस्यांचा निवारण होतो, आणि मन प्रसन्न राहते.

३. दरिद्रता दूर होणे
जो भक्त श्रद्धेने देवी लक्ष्मीची पूजा करतो, त्याच्या घरातील दरिद्रता आणि दारिद्र्य दूर होतात. लक्ष्मी देवीची कृपा प्राप्त झाल्याने घरात सुख-समृद्धी येते, आणि कष्ट कमी होतात.

४. आरोग्य आणि दीर्घायुष्य
लक्ष्मी पूजेच्या माध्यमातून देवीची कृपा आपल्या कुटुंबावर पडते, आणि त्या कुटुंबाचे आरोग्य सुधारते. लक्ष्मी देवीची उपासना केल्याने शारीरिक आणि मानसिक आरोग्याची वृद्धी होते.

५. घरातील कलह आणि तणाव कमी होणे
देवी लक्ष्मीच्या पूजेने घरातील वाद-विवाद, कलह आणि तणाव कमी होतात. कुटुंबीयांमध्ये सौहार्द आणि प्रेम वाढते, आणि घरात सुख-शांतीचे वातावरण निर्माण होते.

६. आध्यात्मिक प्रगती
लक्ष्मी पूजन केल्याने आध्यात्मिक प्रगती साधता येते. भक्त देवतेच्या कृपेने आत्मज्ञान प्राप्त करतो, आणि त्याचे जीवन अधिक परिपूर्ण बनते. त्याला जीवनातील वास्तविक सुख प्राप्त होते.

निष्कर्ष
देवी लक्ष्मीची पूजा ही केवळ ऐश्वर्य प्राप्त करण्यासाठीच नाही, तर जीवनातील सर्व दृषटिकोनातून समृद्धी मिळविण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे. या पूजेने भक्ताचे जीवन सकारात्मकतेने भरले जाते. नियमित पूजा, श्रद्धा आणि समर्पणाने भक्त देवी लक्ष्मीच्या कृपेचा अनुभव घेतो आणि त्याच्या जीवनात धन, ऐश्वर्य, शांती, आणि सुख प्राप्त करतो. त्यामुळे देवी लक्ष्मीच्या पूजेचे विधी फॉलो करून एक सकारात्मक, सुखी, आणि समृद्ध जीवन जालेलं राहता येतं.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-29.11.2024-शुक्रवार.
===========================================