दिन-विशेष-लेख-२९ नोव्हेंबर १९५० रोजी प्रसिद्ध भारतीय संगीतकार व गायक जशु

[Atul Kaviraje]

भारतीय संगीतकार व गायक जशु द्विवेदी यांचा जन्मदिन - प्रसिद्ध संगीतकार जशु द्विवेदी यांचा जन्म २९ नोव्हेंबर १९५० रोजी झाला.

२९ नोव्हेंबर – भारतीय संगीतकार व गायक जशु द्विवेदी यांचा जन्मदिन-

२९ नोव्हेंबर १९५० रोजी प्रसिद्ध भारतीय संगीतकार व गायक जशु द्विवेदी यांचा जन्म झाला. ते भारतीय संगीत क्षेत्रातील एक महत्त्वपूर्ण व्यक्तिमत्त्व होते, ज्यांनी संगीताच्या विविध शैलींमध्ये आपला ठसा उमठवला आणि अनेक संगीत रचनांमध्ये योगदान दिलं.

जशु द्विवेदी – संक्षिप्त माहिती

जशु द्विवेदी हे एक बहु-आयामी संगीतकार होते. त्यांचा जन्म उत्तर प्रदेशातील एका छोट्या गावात झाला, आणि संगीताच्या क्षेत्रातील त्यांचा प्रवास अतिशय संघर्षपूर्ण आणि प्रेरणादायक होता. त्यांना लहानपणापासूनच संगीताची गोडी लागली होती, आणि ते लवकरच आपल्या कलेत निष्णात होऊन गेले.

त्यांनी शास्त्रीय संगीत, नृत्य संगीत, आणि चित्रपट संगीत यांमध्ये योगदान दिलं. जशु द्विवेदी यांनी आपली गायन शैली आणि संगीत रचनांसाठी अनेक पुरस्कार आणि गौरव मिळवले.

जशु द्विवेदी यांची संगीतशास्त्रातील कार्यक्षेत्रे
गायन: जशु द्विवेदी यांनी गायक म्हणूनही उत्कृष्ट काम केलं. त्यांनी विशेषतः हिंदी, उर्दू, पंजाबी आणि भोजपुरी भाषांतील गीतांमध्ये आवाज दिला. त्यांची गायन शैली सौम्य आणि संवेदनशील होती, जी श्रोत्यांना नेहमीच आकर्षित करत होती.

संगीत रचना: जशु द्विवेदी हे संगीत रचनाकार म्हणून प्रसिद्ध होते. त्यांनी विविध चित्रपटांसाठी आणि संगीत अल्बमसाठी रचनांचा शोध घेतला. त्यांची रचनांमध्ये पारंपरिक संगीताचे मिश्रण आणि आधुनिक संगीताचे ताजेतवाने प्रयोग दिसून येतात.

शास्त्रीय संगीत: जशु द्विवेदी यांना भारतीय शास्त्रीय संगीताचे गहन ज्ञान होते. त्यांनी पं. भीमसेन जोशी, पं. किशोरी आमोणकर आणि इतर शास्त्रीय संगीतज्ञांपासून शिकून आपल्या गायन आणि संगीत रचनांमध्ये त्या ज्ञानाचा प्रभाव दाखवला.

उदाहरण:
जशु द्विवेदी यांच्या गायनाचे एक प्रसिद्ध उदाहरण म्हणजे त्यांच्या "कृपाळु, हरे" या भजनाचे गायन. या भजनातील लय आणि सुरांची सुसंवादिता श्रोत्यांना शांततेचा अनुभव देते. या भजनाच्या रचनेमुळे त्यांना 'भक्तिरस सम्राट' म्हणून ओळखलं जातं.

ऐतिहासिक महत्त्व:
जशु द्विवेदी यांच्या योगदानामुळे भारतीय संगीतक्षेत्राला एक नवीन दिशा मिळाली. त्यांनी संगीत रचना, गायन आणि शास्त्रीय संगीताच्या क्षेत्रात एक दर्जेदार दृष्टिकोन निर्माण केला. त्यांचा कार्यकाळ संगीताच्या जगात एक सुवर्णकाळ म्हणून ओळखला जातो. संगीताच्या माध्यमातून समाजातील विविध भावनांचे, संस्कृतीचे आणि ऐतिहासिक कलेचे सुसंस्कृत प्रक्षेपण करण्याचे कार्य त्यांनी केलं.

त्यांनी कला आणि संगीताला केवळ मनोरंजनाचा मार्ग न मानता, समाजाच्या मूल्यांचे प्रतिपादन करणारे शक्तिशाली साधन म्हणून पाहिलं. त्यांच्या रचनांमुळे भारतीय संगीताला एक गहनता आणि श्रीमंती मिळाली.

निष्कर्ष:
२९ नोव्हेंबर हा दिन जशु द्विवेदी यांचा जन्मदिन म्हणून पाळला जातो, जो भारतीय संगीत क्षेत्रातील एका महत्त्वपूर्ण व्यक्तिमत्त्वाच्या कार्याची आठवण देतो. त्यांचे संगीत आणि गायन आजही अनेक संगीतप्रेमींसाठी प्रेरणास्त्रोत आहे. जशु द्विवेदी यांचा संगीत क्षेत्रातील योगदान आणि त्यांच्या कला साधनेचा वारसा पुढील पिढ्यांना मार्गदर्शन करत राहील.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-29.11.2024-शुक्रवार.
===========================================