दिन-विशेष-लेख-30 नोव्हेंबर, 2002: आयसीसीची घोषणा – झिम्बाब्वे मध्ये न खेळणाऱ्या

[Atul Kaviraje]

२००२: आय सी सी ने झिम्बाब्वे मध्ये न खेळणाऱ्या देशांवर कारवाई होऊ शकते अशी घोषणा केली.

30 नोव्हेंबर, 2002: आयसीसीची घोषणा – झिम्बाब्वे मध्ये न खेळणाऱ्या देशांवर कारवाई होऊ शकते-

घटना:

30 नोव्हेंबर 2002 रोजी, आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट परिषद (ICC) ने एक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला ज्यामध्ये त्यांनी झिम्बाब्वे मध्ये क्रिकेट खेळण्यास नकार देणाऱ्या देशांवर कारवाई होऊ शकते अशी घोषणा केली. हा निर्णय झिम्बाब्वेतील राजकीय व आर्थिक परिस्थितीमुळे क्रिकेटवर होणाऱ्या परिणामांवर आधारित होता.

घटनाची पार्श्वभूमी:
झिम्बाब्वेतील राजकीय संकट:
झिम्बाब्वे मध्ये त्या काळात गडबड, राजकीय अस्थिरता आणि आर्थिक संकट सुरू होते. 2000 च्या दशकाच्या सुरुवातीला रॉबर्ट मुगाबे यांच्या अध्यक्षतेखालील सरकारने धोरणात्मक निर्णय घेतले होते ज्यामुळे देशात गदारोळ आणि हिंसा सुरू झाली होती. यामुळे, देशातील क्रिकेटवर देखील नकारात्मक परिणाम झाले होते.

आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट समुदायाची चिंता:
झिम्बाब्वेतील परिस्थितीमुळे आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट समुदायाने चिंता व्यक्त केली होती. 2002 मध्ये, झिम्बाब्वे क्रिकेट संघाने काही महत्त्वाच्या दौऱ्यांमध्ये भाग घेतला नाही किंवा काही देशांनी झिम्बाब्वे दौऱ्यावर जाण्यास नकार दिला. यामुळे झिम्बाब्वे क्रिकेटला मोठा आर्थिक आणि क्रीडात्मक फटका बसला होता.

आयसीसीचा निर्णय:
आयसीसीच्या या निर्णयामध्ये झिम्बाब्वे क्रिकेट संघाच्या कार्यक्षमतेवर गंभीर प्रश्न उपस्थित केले गेले. आयसीसी ने असं सुचवले की, कोणताही संघ जो झिम्बाब्वे मध्ये खेळण्यास नकार देईल, त्यावर तडजोड होईल आणि त्यावर योग्य कारवाई केली जाऊ शकते. यामध्ये प्रमुख मुद्दा असाच होता की, आयसीसी ने क्रिकेट खेळणे हे एक आंतरराष्ट्रीय क्रीडा एकतेचे प्रतीक मानले आहे आणि अशा परिस्थितीत खेळ न खेळणं क्रीडा विश्वाला तोड देणं ठरू शकतं.

आयसीसीच्या घोषणांचे परिणाम:
क्रिकेट संघांवरील दबाव:
आयसीसीच्या या निर्णयाने इतर क्रिकेट संघांना दबावात आणले की, ते झिम्बाब्वे मध्ये खेळण्यासाठी तयार राहतील, किंवा त्यांना यामुळे कारवाईला सामोरे जावे लागेल.

झिम्बाब्वेची क्रिकेट परिस्थिती:
या निर्णयामुळे झिम्बाब्वेतील क्रिकेट व्यवस्थेला प्रोत्साहन मिळाले, पण त्याची कार्यक्षमता सुधारण्यासाठी त्यांना राजकीय आणि आर्थिक संकटांचा सामना करावा लागला. यामुळे झिम्बाब्वे क्रिकेटच्या भवितव्यावरही प्रश्नचिन्ह उपस्थित होत्या.

आंतरराष्ट्रीय एकतेचे महत्त्व:
आयसीसीने एकताचे महत्त्व सांगितले आणि प्रत्येक क्रिकेट संघाने त्यांना दिलेल्या क्रीडा संधीचा आदर राखावा, यासाठी कठोर निर्णय घेतले. यातून क्रिकेटचे सर्वसमावेशक मूल्य आणि एकतेचा संदेश दिला गेला.

झिम्बाब्वे क्रिकेट संघाचा भविष्यकालीन प्रभाव:
आयसीसीच्या या निर्णयामुळे झिम्बाब्वे क्रिकेट संघच्या भविष्यावर गंभीर परिणाम झाले. 2000 च्या दशकाच्या उत्तरार्धात, झिम्बाब्वे क्रिकेट संघला क्रीडा क्षेत्रातील अवघड परिस्थितीचा सामना करावा लागला आणि त्याच्या कामगिरीवरही प्रभाव पडला. झिम्बाब्वे संघ काही काळ क्रीडासंस्थांच्या मुख्य स्पर्धांमध्ये भाग घेत नव्हता.

निष्कर्ष:
30 नोव्हेंबर 2002 रोजी आयसीसीने झिम्बाब्वे मध्ये क्रिकेट खेळण्यात भाग न घेणाऱ्या देशांवर कारवाई होऊ शकते असा निर्णय घेतला. हा निर्णय, झिम्बाब्वेच्या आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट स्थितीला एक प्रकारे सुधारण्याचा प्रयत्न आणि क्रीडा क्षेत्रातील एकतेला महत्त्व देणारा ठरला. यामुळे झिम्बाब्वे क्रिकेटला वैश्विक क्रीडा समुदायासोबत एक चांगला नातेसंबंध राखण्यासाठी दबाव होता, ज्यामुळे त्यांना क्रीडाशास्त्रातील अधिक मान्यता मिळवायची होती.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-30.11.2024-शनिवार.
===========================================