दिन-विशेष-लेख-01 डिसेंबर, २०१५ - पॅरिस क्लायमेट अ‍ॅग्रीमेंट आणि जागतिक वातावरणीय

[Atul Kaviraje]

राजकीय घटनाक्रम (सर्वोच्च प्रभाव)-

१ डिसेंबर २०१५ रोजी, यूएन ने पॅरिस क्लायमेट अ‍ॅग्रीमेंट च्या संदर्भात जागतिक स्तरावर वातावरणीय निर्णय घेतला. या निर्णयाचा उद्देश ग्लोबल वॉर्मिंग रोखणे होता. 🌡�🌍

01 डिसेंबर, २०१५ - पॅरिस क्लायमेट अ‍ॅग्रीमेंट आणि जागतिक वातावरणीय निर्णय 🌍🌡�-

१ डिसेंबर २०१५ रोजी, संयुक्त राष्ट्र संघ (यूएन) ने पॅरिस क्लायमेट अ‍ॅग्रीमेंट संदर्भात ऐतिहासिक वातावरणीय निर्णय घेतला. या निर्णयाचा उद्देश ग्लोबल वॉर्मिंग (जागतिक तापमानवृद्धी) रोखणे आणि जलवायू परिवर्तनाचे दुष्परिणाम कमी करणे हा होता. पॅरिस अ‍ॅग्रीमेंट ही एक जागतिक संधी होती, ज्यामध्ये १९५ देशांनी जागतिक तापमानात वाढ रोखण्यासाठी एकत्र येऊन सहकार्य करण्याचे ठरवले.

पॅरिस क्लायमेट अ‍ॅग्रीमेंट काय होते?
पॅरिस क्लायमेट अ‍ॅग्रीमेंट, जे पॅरिस २०१५ मध्ये आयोजित जलवायू शिखर परिषद (COP21) मध्ये मंजूर झाले, त्यात वैश्विक तापमानवृद्धी २ डिग्री सेल्सियसच्या आत मर्यादित ठेवण्याचे लक्ष्य ठरवले होते. 1.5 डिग्री सेल्सियस पर्यंत वाढ रोखण्याचे उद्दिष्ट आणखी महत्वाचे ठरले.

अ‍ॅग्रीमेंटमध्ये खालील मुख्य बाबी होत्या:

तापमान नियंत्रण: पॅरिस अ‍ॅग्रीमेंटमध्ये सर्व देशांनी एकमताने ठरवले की, जागतिक तापमान २ डिग्री सेल्सियस पेक्षा जास्त वाढवू नये आणि १.५ डिग्री सेल्सियस पर्यंत तापमान वाढ कमी करण्याचा प्रयत्न करावा.

देशीय योगदान: प्रत्येक देशाने आपापल्या स्तरावर "एनडीसी" (Nationally Determined Contributions) सादर करून कार्बन उत्सर्जन कमी करण्याच्या योजना तयार कराव्यात.

आर्थिक मदत: विकसनशील देशांना जलवायू परिवर्तनाशी लढण्यासाठी आर्थिक मदत देण्याचा प्रावधान ठेवले गेले, विशेषत: कमी विकसीत देशांना.

विकसनशील देशांची मदत: या करारानुसार, संपन्न देशांनी गरीब आणि विकसनशील देशांना तंत्रज्ञान हस्तांतरण, सल्ला आणि वित्तीय सहाय्य दिले पाहिजे.

पॅरिस क्लायमेट अ‍ॅग्रीमेंटचा उद्देश:
ग्लोबल वॉर्मिंगला तोंड देणे: पॅरिस अ‍ग्रीमेंटचा प्रमुख उद्देश जागतिक तापमानवृद्धीला नियंत्रित करणे होता, जेणेकरून पृथ्वीवरील जलवायू परिस्थिती सुसंगत राहील.
जलवायू परिवर्तनामुळे होणाऱ्या पर्यावरणीय संकटांवर नियंत्रण: या करारामध्ये जंगलांची हानी, हवामानातील अनियमितता, पाणी व्यवस्थापन संकट, आणि प्राकृतिक आपत्तींना थांबवणे यावरही लक्ष केंद्रित करण्यात आले.

पॅरिस अ‍ॅग्रीमेंटच्या प्रमुख ठरावांचे महत्व:
जागतिक एकता आणि सहकार्य: या अ‍ॅग्रीमेंटमध्ये सर्व देशांच्या सहभागाने जागतिक वातावरणीय संकटावर एकत्र येण्याची आवश्यकता दाखवली.
पारदर्शकता आणि जास्त करारबद्धता: अ‍ॅग्रीमेंटच्या अंमलबजावणीवर पारदर्शकता ठेवणे, प्रत्येक देशाने केलेले वचनबद्ध योगदान आणि जलवायू क्षेत्रातील प्रगतीचे नियमितपणे परीक्षण करण्याचे ठरवले.
विकसनशील देशांना मदत: अ‍ॅग्रीमेंटच्या एका महत्वाच्या बाबीमध्ये विकसनशील देशांना आर्थिक सहाय्य देणे समाविष्ट होते, जेणेकरून ते देखील जलवायू परिवर्तनाला तोंड देऊ शकतील.
मुकाबला करण्याची आंतरराष्ट्रीय क्षमता निर्माण करणे: अर्थव्यवस्थेतील बदल, हरित ऊर्जा तंत्रज्ञान, पर्यावरणीय धोरण इत्यादी बाबींचा अंतर्भाव पॅरिस अ‍ॅग्रीमेंट मध्ये केला होता.

पॅरिस क्लायमेट अ‍ॅग्रीमेंटचे प्रभाव:
जागतिक स्तरावर जागरूकता वाढवणे: या करारामुळे, जलवायू संकट आणि त्याचे संभाव्य परिणाम लोकांच्या मनात स्पष्ट झाले.
नवीन तंत्रज्ञानांची आवश्यकता: पॅरिस अ‍ग्रीमेंटमुळे, सर्व देशांमध्ये हरित ऊर्जा व तंत्रज्ञान वापरण्याची आवश्यकता वाढली.
राष्ट्रीय धोरणांमध्ये बदल: अनेक देशांनी त्यांचे कार्बन उत्सर्जन कमी करण्यासाठी तसेच ऊर्जा वापर आणि व्यवस्थापन सुधारण्यासाठी धोरण तयार केले.
आंतरराष्ट्रीय सहकार्याचा आदर्श: हा करार जागतिक सहकार्य आणि एकजुटीचा आदर्श बनला आहे, ज्यामुळे देशांना त्यांच्या कार्बन उत्सर्जनावर नियंत्रण ठेवण्याचा एक प्रभावी मार्ग मिळाला.

निष्कर्ष:
पॅरिस क्लायमेट अ‍ॅग्रीमेंट एक ऐतिहासिक ठराव होता ज्यामध्ये वैश्विक तापमान नियंत्रित करण्याचा आणि जलवायू परिवर्तनाला तोंड देण्याचा महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला गेला. १ डिसेंबर २०१५ च्या या निर्णयाने, पृथ्वीच्या आरोग्याच्या संरक्षणासाठी जागतिक पातळीवर एक ठोस सुरुवात केली.

🌍🌡�

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-01.12.2024-रविवार.
===========================================