दिन-विशेष-लेख-१ डिसेंबर, १९८१: AIDS विषाणूची प्रथमच ओळख पटली. 🦠💔-

[Atul Kaviraje]

१९८१: AIDS विषाणूची प्रथमच ओळख पटली.

१ डिसेंबर, १९८१: AIDS विषाणूची प्रथमच ओळख पटली. 🦠💔-

ऐतिहासिक पार्श्वभूमी:

१ डिसेंबर १९८१ रोजी, AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) च्या विषाणूची प्रथमच ओळख पटली. अमेरिकेतील रुग्णालयांमध्ये काही लोकांमध्ये अनोळखी आणि गंभीर रोगांचा प्रादुर्भाव होत होता, ज्यामध्ये शरीराच्या प्रतिकारशक्तीचा ह्रास होण्यास सुरुवात झाली होती. हे लक्षण HIV (Human Immunodeficiency Virus) च्या संक्रमणामुळे होत होते. यामुळे AIDS च्या विकसनाच्या सुरुवातिक काळात, या रोगाच्या लक्षणांचा आणि कारणांचा शोध घेतला गेला.

HIV आणि AIDS विषाणू:

HIV (Human Immunodeficiency Virus) एक विषाणू आहे जो मानवी प्रतिकारशक्ती प्रणाली (immune system) मध्ये हानी करतो. HIV मानवाच्या शरीरातील CD4+ T cells नावाच्या पेशींच्या नुकसानीस कारणीभूत ठरतो, ज्या शरीराच्या रोगप्रतिकारक यंत्रणेसाठी अत्यंत महत्त्वाच्या असतात.
AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) हे HIV विषाणूचे अंतिम टप्पे आहे, ज्यामध्ये शरीराच्या प्रतिकारशक्ती प्रणालीवर पूर्णतः प्रभाव पडतो आणि इतर गंभीर संसर्ग आणि कर्करोग होऊ शकतात.
१ डिसेंबर १९८१ च्या महत्त्वपूर्ण घटना:

अमेरिकेतील CDC (Centers for Disease Control) ने जाहीर केले की, "अज्ञात कारणामुळे" काही रुग्णांना गंभीर प्रकारच्या इन्फेक्शन्स आणि कर्करोगाचे निदान झाले आहे. यामध्ये Pneumocystis carinii pneumonia (PCP) आणि Kaposi's sarcoma हे दोन प्रमुख रोग होते, जे शरीराच्या प्रतिकारशक्तीचे ह्रास झाल्यानंतर होऊ शकतात.
या माहितीच्या आधारे, HIV विषाणू आणि AIDS चे संबंध शोधले गेले. त्यानंतर, HIV च्या संक्रमणाच्या मार्गांची आणि रोगाच्या पसरण्याच्या प्रक्रियेची माहिती मिळवली गेली.
AIDS चे कारण आणि पसरलेला प्रभाव:

संक्रमणाचे मार्ग:
HIV विषाणू मुख्यतः रक्त, वीर्य, योनी द्रव, आणि स्तनपानाद्वारे प्रसारित होतो. या कारणाने AIDS विषाणू यौनसंबंध (unprotected sex), सुईंच्या शेअरिंग आणि माँ-बाळ मध्ये प्रसारित होऊ शकतो.

समाजावर परिणाम:
सुरुवातीला AIDS ची खूपच भीती आणि सामाजिक भिती निर्माण झाली. यामुळे अनेकदा रुग्णांना सामाजिक व धार्मिक बाबतीत वेगळा ठेवला जात होता.
विशेषतः समलिंगी पुरुष, व्यसनाधीन व्यक्ती आणि HIV संक्रमित असलेल्या मुलांना प्रारंभिक काळात इतर समाजाच्या दृष्टीने भेदभावाला सामोरे जावे लागले.
महत्वाचे टप्पे आणि शोध:

1983: फ्रेंच वैज्ञानिकांनी HIV विषाणूचा शोध लावला.
1985: HIV विषाणूच्या संक्रमणाची चाचणी उपलब्ध झाली.
1996: AIDS च्या उपचारांसाठी Highly Active Antiretroviral Therapy (HAART) उपलब्ध झाली, ज्यामुळे AIDS चा प्रसार थांबवता आला.
१ डिसेंबर – जागतिक एड्स दिन:

जागतिक एड्स दिन हा १ डिसेंबर रोजी साजरा केला जातो. याचे मुख्य उद्दिष्ट HIV आणि AIDS विषयी जनजागृती वाढवणे, शिक्षण देणे, आणि HIV संक्रमित व्यक्तींबद्दल असलेला भेदभाव कमी करणे आहे. यासाठी विविध शैक्षणिक कार्यक्रम, रॅली, आणि शंभर देशांमध्ये विविध सामाजिक कार्यकम आयोजित केले जातात.

AIDS विषाणूचे चिन्ह: 🦠💉
AIDS चा लाल रिबन (Red Ribbon) हा AIDS चे प्रतीक आहे. याचे मुख्य उद्दिष्ट HIV/AIDS च्या प्रतिबंधाबद्दल जागरूकता वाढवणे आणि HIV च्या बाबतीत भेदभाव दूर करणे आहे.

📸 चित्र:

AIDS विषाणू (HIV):
लाल रिबन (Red Ribbon):

संकेत आणि इमोजी:
🦠 - HIV आणि AIDS विषाणू
💔 - AIDS मुळे होणारा शारीरिक आणि मानसिक आघात
🔴 - लाल रिबन, AIDS च्या जनजागृतीचा प्रतीक
🩸 - HIV रक्ताद्वारे पसरणारा विषाणू
🌍 - जागतिक एड्स दिन आणि जागरूकता

सारांश:
१ डिसेंबर, १९८१ रोजी AIDS विषाणूची प्रथमच ओळख पटली आणि यानंतरच्या काळात या रोगाशी संबंधित विविध शास्त्रीय शोध घेतले गेले. याच्या पसरलेल्या प्रभावामुळे आणि उपचार पद्धतीच्या शोधामुळे, AIDS वर नियंत्रण मिळवण्यासाठी महत्त्वपूर्ण कार्य केले गेले. जागतिक एड्स दिन हा प्रत्येक वर्षी १ डिसेंबर रोजी साजरा केला जातो, ज्यामुळे AIDS च्या बाबतीत जागरूकता वाढवण्याचे कार्य सुरु आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-01.12.2024-रविवार.
===========================================