दिन-विशेष-लेख-६ डिसेंबर, १९९२: अयोध्येत बाबरी मशिद पाडली –

[Atul Kaviraje]

१९९२: अयोध्येत कारसेवकांनी बाबरी मशिद पाडली. त्यामुळे उसळलेल्या दंगलीत सुमारे १,५०० लोक ठार झाले.

६ डिसेंबर, १९९२: अयोध्येत बाबरी मशिद पाडली – ऐतिहासिक आणि राजकीय घडामोडी-

घटना:
६ डिसेंबर १९९२ रोजी, अयोध्या येथील बाबरी मशिद पाडण्याची घटना घडली, जी भारताच्या आधुनिक इतिहासातील एक अत्यंत वादग्रस्त आणि महत्त्वपूर्ण घटना ठरली. कारसेवकांनी (राम मंदिर आंदोलनातील कार्यकर्त्यांनी) बाबरी मशिदेचे विध्वंस केले. या घटनेमुळे भारतभर दंगली उसळल्या, ज्यात सुमारे १,५०० लोक मृत्युमुखी पडले.

इतिहासातील महत्त्व:
बाबरी मशिद का पाडली गेली?

बाबरी मशिदीचा उध्वस्त होण्याची घटना हिंदुत्ववादी संघटनांच्या राम मंदिर आंदोलनाशी संबंधित आहे. या आंदोलनाचे प्रमुख उद्दिष्ट अयोध्येतील बाबरी मशिदीच्या ठिकाणी राम मंदिर उभारण्याचे होते.
हिंदुत्ववादी संघटनांच्या दाव्यानुसार, बाबरी मशिदीच्या ठिकाणी राम जन्मभूमी असल्याचे सांगितले जात होते. १५ वी शतकाच्या अखेरीस बाबरच्या सत्तेत मशिदीचे बांधकाम झाल्याचा दावा केला जात होता, आणि या दाव्याला धार्मिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व असल्याचा विचार केला जात होता.

दंगली आणि परिणाम:

बाबरी मशिदीच्या विध्वंसामुळे भारतभर हिंसा आणि दंगली होऊ लागल्या. विविध शहरांमध्ये हिंसाचाराने तांडव घातले, आणि अनेक स्थानिक समुदायांमध्ये विरोध आणि द्वेष वाढला.
या दंगलीत सुमारे १,५०० लोक मरण पावले, हजारो लोक जखमी झाले आणि अनेक घरं आणि मालमत्तांचे नुकसान झाले. या दंगलींमुळे सामाजिक व धार्मिक तणाव निर्माण झाला.

राजकीय आणि सामाजिक प्रभाव:

बाबरी मशिद पाडल्याने भारतीय समाजातील धार्मिक तणाव अधिकच वाढले. या घटनेने धार्मिक आणि राजकीय विवादांना जन्म दिला आणि देशात एकच ध्रुवीय वातावरण तयार झाले.
या घटनेनंतर, भारत सरकार आणि विविध राजकीय पक्षांनी या समस्येचा सामना करण्यासाठी विविध उपाययोजना केली, परंतु त्याचे परिणाम अनेक दशके दिसले.

विध्वंसाच्या न्यायालयीन परिणाम:

बाबरी मशिद पाडल्याच्या घटनांमध्ये अनेक राजकारणी आणि कार्यकर्त्यांना आरोपी ठरवले गेले. भारतीय न्यायालयाने विविध निर्णय दिले, परंतु या प्रकरणी अद्यापही काही विवाद कायम आहेत.
२०१९ मध्ये, सुप्रीम कोर्ट ने बाबरी मशिदीच्या स्थानावर राम मंदिर बांधण्याचा निर्णय दिला, आणि त्याच ठिकाणी मस्जिद बांधायच्या एका प्रस्तावाला मान्यता नाकारली.

महत्त्वपूर्ण व्यक्तिमत्वे आणि संदर्भ:

लाल कृष्ण आडवाणी:
भारतातील हिंदुत्ववादी विचारधारा चा प्रचार करणारे एक प्रमुख नेते होते. त्यांच्या नेतृत्वाखाली, राम मंदिर आंदोलन देशभर वदली होती, आणि ते बाबरी मशिदीच्या विध्वंसात प्रमुख कर्ते होते.

वाजपेयी सरकार:
१९९२ मध्ये, अटल बिहारी वाजपेयी यांच्या नेतृत्वाखाली भा.ज.प. सरकार केंद्रात सत्तेवर होती, आणि या घटनेनंतर त्यांच्या पक्षाला भारतीय राजकारणात मोठे तणाव आणि खंडणीला सामोरे जावे लागले.

सुप्रीम कोर्टाचा निर्णय (२०१९):
बाबरी मशिद आणि राम जन्मभूमी प्रकरणावर न्यायालयीन वादावर सुप्रीम कोर्ट ने निर्णय दिला, आणि त्यात राम मंदिरासाठी जागा देण्यात आली, व मस्जिद बांधण्यासाठी एक शेड्युल करण्यात आला.

चित्रे आणि प्रतीक:
चित्रे:
बाबरी मशिदीचे विध्वंस: कारसेवकांनी बाबरी मशिदीला तोडताना घेतलेली चित्रे.
हिंसाचार: दंगलींमध्ये भाग घेत असलेली पोलिसांची आणि आंदोलकांची छायाचित्रे.

प्रतीक:
🏛� (मशिद किंवा मंदिराच्या प्रतिकात्मक प्रतीक)
🔥 (हिंसाचाराचा आणि विध्वंसाचा प्रतीक)
🕊� (शांतीच्या प्रतीकासाठी)
⚖️ (न्यायालयीन निर्णय आणि न्याय)

इमोजी:
⚔️ (संघर्ष आणि युद्ध)
🕌 (मशिदेचे प्रतीक)
🕊� (शांती आणि तणाव कमी करण्याचा संदेश)

निष्कर्ष:
६ डिसेंबर १९९२ चा दिवस भारतीय इतिहासातील एक धक्कादायक आणि वादग्रस्त दिवस ठरला. बाबरी मशिदीचे विध्वंस आणि त्यानंतरचा हिंसाचार आणि दंगलींमुळे भारतीय समाज आणि राजकारणामध्ये मोठे बदल झाले. ही घटना आजतागायत राजकीय, सामाजिक, आणि धार्मिक चर्चांचे एक मुख्य मुद्दा ठरली आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-06.12.2024-शुक्रवार.
===========================================