दिन-विशेष-लेख-७ डिसेंबर, पाकिस्तानचे पहिले संसदीय निवडणुकीचे आयोजन (१९७०)-

[Atul Kaviraje]

पाकिस्तानचे पहिले संसदीय निवडणुकीचे आयोजन (१९७०)-

७ डिसेंबर १९७० रोजी, पाकिस्तानमध्ये पहिले संसदीय निवडणुकीचे आयोजन केले गेले. या निवडणुकीमध्ये इंदिरा गांधी यांच्या काँग्रेस पक्षाने मोठा विजय मिळवला. या निवडणुकीने पाकिस्तानच्या राजकारणाला नवीन वळण दिले. 🗳�🇵🇰

७ डिसेंबर, पाकिस्तानचे पहिले संसदीय निवडणुकीचे आयोजन (१९७०)-

७ डिसेंबर १९७० रोजी, पाकिस्तानमध्ये पहिले संसदीय निवडणुकीचे आयोजन करण्यात आले. या निवडणुकीने पाकिस्तानच्या राजकारणात एक मोठा बदल घडवला, कारण यामध्ये पाकिस्तानच्या विविध भागातील राजकीय पक्षांनी जोरदार प्रचार केला आणि त्याचे परिणाम पाकिस्तानच्या पुढील राजकीय आणि सामाजिक प्रवाहावर दीर्घकालीन परिणाम करणारे ठरले.

निवडणुकीचा पार्श्वभूमी:
१९७० मध्ये, पाकिस्तानमध्ये विविध राजकीय पक्ष आणि संघटनांमध्ये तीव्र प्रतिस्पर्धा होती. पाकिस्तानचे विभाजन आणि त्यानंतरच्या राजकीय अस्थिरतेमुळे, या निवडणुकीला अत्यंत महत्त्व प्राप्त झाले होते. भारताच्या यशस्वी लोकशाही प्रयोगानंतर पाकिस्तानला देखील एक मजबूत संसदीय लोकशाही स्थापन करण्याची गरज होती.

पाकिस्तानच्या इ.र.आ. (आय.जी.सी) अध्यक्षाने, जनतेला एक व्यावसायिक सरकार निवडण्याचा अधिकार दिला आणि या निवडणुकीच्या माध्यमातून पाकिस्तानने त्याच्या राजकीय भविष्याची दिशा ठरवली.

निवडणुकीचे मुख्य परिणाम:
१. पाकिस्तान पीपल्स पार्टी (PPP):
पाकिस्तान पीपल्स पार्टी (PPP) या पक्षाने या निवडणुकीत सर्वाधिक जागांवर विजय प्राप्त केला आणि जुल्फिकार अली भुट्टो यांच्या नेतृत्वाखाली एक प्रभावशाली सरकार तयार करण्याची क्षमता प्राप्त केली.

२. पाकिस्तान मुस्लिम लीग (PML):
पाकिस्तान मुस्लिम लीग (PML) ने देखील निवडणुकीत भाग घेतला, परंतु त्याचा प्रभाव कमी होता. या पक्षाची हार पाकिस्तानच्या राजकारणात एक मोठा उलटफेर घडवून आणणारी ठरली.

३. मूळ प्रभाव:
सर्वांत महत्त्वपूर्ण म्हणजे, या निवडणुकीत बांगलादेशी (पूर्व पाकिस्तान) मतदारांची भूमिका महत्त्वपूर्ण ठरली. बंगाली नेत्यांची वाढती लोकप्रियता आणि त्यांचे शुद्ध राजकीय विचार पाकिस्तानच्या मुख्य भूमिकेसाठी महत्त्वपूर्ण ठरले. यामुळे पाकिस्तानला आपल्या राजकीय संरचनेत एक महत्त्वपूर्ण वळण घ्यावं लागलं.

निवडणुकीचे ऐतिहासिक महत्त्व:
या निवडणुकीचे ऐतिहासिक महत्त्व खूप मोठं आहे. पाकिस्तानच्या राजकारणात त्यानंतर अनेक महत्त्वाचे बदल झाले. बांगलादेशच्या वाचनात आलेल्या पार्श्वभूमीमुळे देशाचे विभाजन, स्वतंत्रता आणि नंतरचा संघर्ष, पाकिस्तानच्या राजकीय इतिहासात नवा अध्याय लिहीला गेला.

यापेक्षा ही निवडणूक पाकिस्तानमध्ये लोकशाहीचे एक नवा प्रारंभ झाली आणि समर्पण आणि तडजोडीचा एक अवलंब करणारा मार्ग ठरला.

प्रतिक्रिया आणि वाद:
निवडणुकीच्या परिणामी अनेक तासमास आपत्ती आणि जुल्मी संघर्ष झाल्यावर पाकिस्तानच्या राजकीय व्यवस्था मजबूत होण्याऐवजी ती अधिक अस्थिर बनली. याचमुळे पुढील काही वर्षांमध्ये बांगलादेशाच्या संघर्षामुळे पाकिस्तानला अनेक राजकीय आणि सामाजिक अडचणींचा सामना करावा लागला.

संदर्भ:
पाकिस्तानच्या नागरिकांच्या आवाजाचा सन्मान: या निवडणुकीने पाकिस्तानी नागरिकांना त्यांच्या राजकीय मतांचा आणि वादविवादाचा सन्मान दिला.

राजकीय स्थैर्याला नवा वळण: जुल्फिकार अली भुट्टो आणि इतर राजकीय नेत्यांनी या निवडणुकीच्या माध्यमातून पाकिस्तानच्या राजकारणात नवा सशक्त वळण घेतला.

प्रतीक आणि चिन्हे:
🗳� - लोकशाही निवडणुका आणि मतदान
🇵🇰 - पाकिस्तान
📜 - संविधान आणि राजकीय बदल
🏛� - पाकिस्तानचा संसद भवन
⚖️ - राजकीय स्थिरता आणि संघर्ष

निष्कर्ष:
७ डिसेंबर १९७० रोजी झालेल्या पाकिस्तानच्या पहिले संसदीय निवडणुकीच्या ऐतिहासिक घटनांचा परिणाम पाकिस्तानच्या राजकीय, सामाजिक आणि ऐतिहासिक प्रवासावर अनिवार्यपणे ठरला. हा एक मोठा टर्निंग पॉइंट होता, ज्यामुळे पाकिस्तानच्या लोकशाही प्रस्थापनेसाठी पुढे एक मार्ग खुला झाला.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-07.12.2024-शनिवार.
===========================================