दिन-विशेष-लेख-८ डिसेंबर, १९७१: भारत-पाक युद्ध – भारतीय आरमाराने पाकिस्तानातील

[Atul Kaviraje]

१९७१: भारत पाक युद्ध – भारतीय आरमाराने पाकिस्तानातील कराची बंदरावर हल्ला केला.

८ डिसेंबर, १९७१: भारत-पाक युद्ध – भारतीय आरमाराने पाकिस्तानातील कराची बंदरावर हल्ला केला-

८ डिसेंबर १९७१ रोजी, भारत-पाक युद्ध दरम्यान, भारतीय आरमाराने पाकिस्तानच्या कराची बंदरावर हल्ला केला. हे हल्ला भारतीय सैन्याच्या शक्तीचे आणि संघटित लढाईच्या कौशल्याचे प्रतीक होते. या हल्ल्याने युद्धाच्या दिशा बदलल्या आणि भारतीय नौदलाच्या सामर्थ्याची जाणीव पाकिस्तानला झाली.

इतिहासातील महत्त्व:
भारत-पाक युद्ध १९७१: हे युद्ध भारत आणि पाकिस्तान यांच्यात मुख्यत: बांगलादेश मुक्ती लढाई (जो पूर्व पाकिस्तान होता) आणि त्याच्या स्वतंत्रतेसाठी लढलेल्या संघर्षाशी संबंधित होते. पाकिस्तानच्या सैन्याने पूर्व पाकिस्तानमध्ये अत्याचार केले होते, आणि त्याला उत्तर देण्यासाठी भारताने हस्तक्षेप केला होता. युद्ध ३ डिसेंबर १९७१ ला सुरू झाले आणि १६ डिसेंबर १९७१ ला समाप्त झाले.

कराची बंदरावर हल्ला: भारतीय नौदलाने पाकिस्तानच्या कराची बंदरावर हल्ला करून पाकिस्तानच्या समुद्रमार्गाला मोठा धक्का दिला. या हल्ल्यात भारतीय नौदलाने अत्याधुनिक युद्धनौका आणि मिसाईल प्रणालींचा वापर केला. या हल्ल्यामुळे पाकिस्तानला मोठे आर्थिक आणि सामरिक नुकसान झाले, आणि त्याच्या युध्दनौका व अन्य सागरी संसाधनांचे मोठे नुकसान झाले.

भारतीय नौदलाचे योगदान:
भारतीय नौदलाने ऑपरेशन ट्राइडेंट या कोडनेम अंतर्गत हा हल्ला पार पडला. ८ डिसेंबर १९७१ रोजी भारतीय आरमाराने पाकिस्तानच्या कराची बंदरावर रात्रीच्या वेळी हल्ला केला, ज्यामुळे पाकिस्तानच्या महत्त्वाच्या जहाजांच्या तळांना मोठे नुकसान झाले.

भारतीय नौदलाने पाकिस्तानी नौदलाच्या वायू आणि जलतंत्रावर हल्ला केला, जे त्यांच्या सागरी सामर्थ्याचा भाग होते. हल्ल्यानंतर पाकिस्तानच्या ऑइल टँकर आणि वॉरशिपसारख्या महत्त्वाच्या जहाजांचा नाश झाला, ज्यामुळे पाकिस्तानला समुद्रातील वाणिज्यिक आणि युद्धविरोधी पाठिंबा कमी झाला.

ऑपरेशन ट्राइडेंट ने भारताच्या नौदलाच्या सामर्थ्याची साक्ष देणारी मोठी घटना घडवली आणि युद्धाच्या परिणामावर निर्णायक प्रभाव पाडला.

संबंधित प्रतीक आणि चिन्हे:
भारतीय नौदलाचे प्रतीक: ⚓️🇮🇳
भारतीय आरमाराच्या शक्तीचा प्रतीक, जो यशस्वी हल्ल्याच्या आणि सामरिक सामर्थ्याचा प्रतिनिधित्व करतो.

आंतरराष्ट्रीय प्रतिक्रिया:
पाकिस्तान: पाकिस्तानच्या नऊदलीला झालेल्या या आक्रमणामुळे त्याच्या समुद्रमार्गांवरील नियंत्रणावर मोठा धक्का बसला, आणि कराची बंदराच्या सामरिक महत्त्वावर वर्चस्व गमावले.

भारत: भारताच्या हल्ल्याने पाकिस्तानला कठोर संदेश दिला आणि त्याच्या सैन्याच्या सामर्थ्याची जाणीव करून दिली. भारतीय नौदलाच्या या यशस्वी मोहिमेने भारतीय सैन्याच्या समर्पण आणि कार्यक्षमतेला प्रतिष्ठा मिळवली.

महत्त्वपूर्ण घटनांची संदर्भः
ऑपरेशन ट्राइडेंट: भारताने यंदा ऑपरेशन ट्राइडेंट अंतर्गत भारतीय नौदलाचा सुसज्ज लढाऊं कायद्याची योजना तयार केली. हल्ल्याच्या दिवशी, भारतीय नौदलाच्या युद्धनौका, मिसाईल बोट्स आणि पाणबुडी या सर्वांचा समावेश केला गेला, ज्यामुळे पाकिस्तानच्या बंदराला आणि नऊदलीला तडाखा बसला.

पाकिस्तानच्या कराची शहरावर परिणाम: हल्ल्यामुळे कराची शहरातील बंदरावर लहान किंवा मोठे नुकसान झाले आणि पाकिस्तानने युद्धाच्या भूमिकेला पूर्णतः बदलले.

निष्कर्ष:
८ डिसेंबर १९७१ रोजी भारतीय नौदलाने पाकिस्तानच्या कराची बंदरावर हल्ला केला, हा एक ऐतिहासिक महत्त्वाचा क्षण होता. भारताच्या नौदलाने यशस्वीपणे पाकिस्तानच्या सागर सामर्थ्याला बाधित केले आणि युद्धाच्या समाप्तीला एक निर्णायक वळण दिले. ऑपरेशन ट्राइडेंटने भारतीय आरमाराच्या सामरिक आणि तंत्रज्ञानाच्या सामर्थ्याची जाणीव पाकिस्तानसह जगभरात पसरवली.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-08.12.2024-रविवार.
===========================================