मोक्षदा एकादशी – ११ डिसेंबर २०२४

[Atul Kaviraje]

मोक्षदा एकादशी-

मोक्षदा एकादशी – ११ डिसेंबर २०२४

मोक्षदा एकादशी हिंदू धर्मातील एक अत्यंत पवित्र आणि महत्वाचा व्रत आहे, जो विशेषतः गोवर्धन एकादशी आणि दीपावली नंतर साजरा केला जातो. मोक्षदा एकादशीच्या दिवशी भगवान विष्णूचे विशेष पूजन केले जाते, आणि या दिवशी व्रत ठेवून भक्तजन मोक्ष प्राप्तीसाठी प्रार्थना करतात. याला "मृत्यूनंतर मोक्ष प्राप्ती" आणि "पापांचं नाश" अशी मान्यता आहे. या दिवशी केलेले व्रत आणि उपास्य देवतेचे पूजन भक्तांना आत्मिक शांती, पुण्य आणि मोक्ष प्राप्तीचे वरदान देते.

मोक्षदा एकादशीचे महत्व:
मोक्षदा एकादशीचा महत्व मुख्यतः पुण्य आणि आध्यात्मिक उन्नती मध्ये आहे. या दिवशी, भक्तजण भगवान विष्णूचे पूजन, व्रत, उपवासी व्रत आणि वाचन-ध्यान इत्यादी उपाय करतात. तसेच, मोक्षदा एकादशीसाठी केल्या गेलेल्या पूजा आणि व्रतांमुळे भक्तांना आयुष्यात अनेक प्रकारच्या शारिरीक, मानसिक, आणि आध्यात्मिक त्रासापासून मुक्ती मिळवता येते.

मोक्षदा एकादशी ही प्रत्येक व्यक्तीच्या जीवनात सुधारणा आणि उन्नती करण्याची संधी आहे. त्यासाठी विविध विधी आणि कर्मकांड असतात, ज्या आपल्या जीवनातील अंधकार नष्ट करून, प्रकाशाकडे नेण्यासाठी मदत करतात.

मोक्षदा एकादशीचा संपूर्ण अर्थ आणि पूजन विधी:
१. व्रत आणि उपवासी ठेवणे:
मोक्षदा एकादशीला भक्तजनांनी संपूर्ण दिवस उपवासी राहून, भगवान विष्णूचे ध्यान, पूजन आणि नामस्मरण करणे अत्यंत फायद्याचे असते. या दिवशी, व्रत ठेवणारे भक्त आपल्या शारीरिक आणि मानसिक शुद्धतेसाठी पूजा करतात.

२. भगवान विष्णूची पूजा:
भगवान विष्णूचे विशेष पूजन केल्याने सर्व पापांचे नाश होऊन, पुण्य प्राप्त होते. विष्णूच्या विविध रूपांचे पूजन करणे आणि मंत्र जाप करणे या दिवशी महत्त्वाचे मानले जाते. या दिवशी विष्णू मंत्र "ॐ नमो भगवते वासुदेवाय" या मंत्राचा जप अत्यंत फलदायी ठरतो.

३. "मोक्ष" साध्य करणे:
मोक्षदा एकादशीच्या दिवशी भगवान विष्णूच्या पूजनाद्वारे भक्तांना मोक्ष मिळण्याची संधी प्राप्त होते. मोक्ष म्हणजे जन्म-मरणाच्या चक्रापासून मुक्ती मिळवणे. यामुळे, अनेक भक्त या दिवशी मोक्षाच्या प्राप्तीसाठी व्रत करतात.

४. व्रताच्या अटी:
या दिवशी गोड पदार्थ खाणे वर्ज्य असते आणि सकाळी उशिरा झोपणे, रात्री जागरण करणे, व्यसनापासून दूर राहणे यावर विशेष ध्यान दिले जाते. यामुळे व्रत भक्तांच्या मनाचा शुद्धीकरण होतो.

५. दान आणि साधना:
मोक्षदा एकादशीला दान देण्याचं महत्व आहे. या दिवशी गरीब, गरजू व्यक्तींना अन्न, वस्त्र, इत्यादी दान देणे पुण्यकारक मानले जाते.

मोक्षदा एकादशीचे उदाहरण:
महान संत रामदास स्वामी यांचा जीवनप्रवास देखील मोक्षदा एकादशीच्या उपास्य देवतेच्या महत्त्वाचे उदाहरण आहे. स्वामीजीने या दिवशी तात्काळ भगवान विष्णूचे पूजन करून, त्याच्याशी एकात्मता साधली आणि त्यांनी स्वतःच्या आयुष्यात आध्यात्मिक शांती अनुभवली. ते म्हणाले की, "जेव्हा मोक्षाची इच्छा असते, तेव्हा त्यासाठी एकादशीचे व्रत अत्यंत प्रभावी असते." त्यांचे हे विचार आजही भक्तांमध्ये प्रेरणा देतात.

आधुनिक काळात, आपल्याला शारीरिक आणि मानसिक शांती मिळवण्यासाठी मोक्षदा एकादशी व्रत ठेवणे, ध्यान आणि साधना आवश्यक ठरते. आपल्या कामांमध्ये चुकता-चुकता करत राहणे आणि व्रत साधत राहणे, ह्याच्यामध्ये जीवनातील योग्य मार्गदर्शन मिळवता येते.

मोक्षदा एकादशीचा आध्यात्मिक दृष्टिकोन:
मोक्षदा एकादशी फक्त शारीरिक उपास्य देवतेच्या पूजनाच्या बाबतीत नाही, तर हा एक साधना आहे. या दिवशी केल्या गेलेल्या पूजा, व्रत आणि मानसिक शुद्धतेमुळे भक्ताच्या जीवनात एक नवा आशावाद आणि आध्यात्मिक उन्नती येते. ही एक अशी वेळ आहे जेव्हा प्रत्येक व्यक्ती आपल्या आतल्या आत्म्याशी संपर्क साधू शकतो.

तसेच, या एकादशीला आपले मन, विचार आणि भावना शुद्ध करण्याची संधी मिळते, कारण मोक्षदा एकादशी आपल्या पापांचे नाश करून, एका सकारात्मक मार्गावर नेण्यासाठी सहाय्यक ठरते. अनेक व्रती आपल्या शरणागती आणि प्रभुचरणी आत्मसमर्पण करतात, ज्यामुळे त्यांच्या जीवनातील अंधकार नाहीसा होतो.

निष्कर्ष:
मोक्षदा एकादशी हा एक अत्यंत पवित्र आणि महत्वाचा दिवस आहे, जो प्रत्येक भक्ताच्या जीवनात एक नवा अध्याय सुरू करण्यासाठी उपयुक्त आहे. या दिवशी भगवान विष्णूच्या कृपेचा अनुभव घेऊन, भक्त आपल्या जीवनात सकारात्मतत्मकता आणू शकतात. तसेच, या दिवशी उपास्य देवतेचे पूजन, व्रत आणि साधना केल्याने आपल्याला मोक्षप्राप्तीसाठी मार्गदर्शन मिळते.

🎉 मोक्षदा एकादशीच्या शुभेच्छा! 🎉

इमोजी आणि प्रतीक चिन्ह (symbols):
🌸🕉�🙏💖🌼✨💫🕊�🎇🎶

प्रतीक चिन्ह (symbols):
➖➖🌟🎇🌸🍀🌿

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-11.12.2024-बुधवार.
===========================================