विठ्ठल रखुमाई लोटांगण यात्रा – ११ डिसेंबर २०२४ (दुधना काळेगाव, जालना)

[Atul Kaviraje]

विठ्ठल रखुमाई लोटांगण यात्रा-दुधना काळेगाव-जालना-

विठ्ठल रखुमाई लोटांगण यात्रा – ११ डिसेंबर २०२४ (दुधना काळेगाव, जालना)

विठ्ठल रखुमाई लोटांगण यात्रा हे एक अत्यंत पवित्र धार्मिक उत्सव आहे जो महाराष्ट्रातील अनेक गावांमध्ये आणि विशेषत: जालना जिल्ह्यातील दुधना काळेगाव येथे मोठ्या श्रद्धेने साजरा केला जातो. या यात्रेला भक्तिभाव आणि दैवी एकतेचा अनुभव असतो. विठोबाच्या आशीर्वादाने आणि रखुमाईच्या पवित्रतेने भक्त जन आत्मशांती आणि आध्यात्मिक जागृती प्राप्त करतात. ११ डिसेंबर २०२४ ला होणारी विठोबा-रखुमाई लोटांगण यात्रा म्हणजेच एक दिवस पूर्णपणे प्रभु भक्तीने समर्पित असलेला दिवस आहे.

विठोबा आणि रखुमाई यांचे महत्त्व:
विठोबा आणि रखुमाई हे महाराष्ट्राच्या संत परंपरेतील अत्यंत पूज्य आणि वंदनीय दैवी रूप आहेत. विठोबा म्हणजेच भगवान श्री कृष्ण, जो भक्तांवर असलेल्या प्रेमामुळे ओळखला जातो. त्याच्या पवित्रतेने आणि आशीर्वादाने जीवनातील सर्व संकटे दूर होतात. रखुमाई म्हणजे भगवान श्री कृष्णाची पत्नी म्हणून पूज्य मानली जातात आणि त्यांचा भव्य आदर्श महिलांमध्ये प्रतिष्ठीत आहे.

विठोबा आणि रखुमाई यांच्या भक्तीला हळुवारतेने साजरा करणारी ही यात्रा, भक्तांचा विश्वास, प्रेम, आणि भक्तिरस अनुभवण्यासाठी एक संधी देते. ही यात्रा एक प्रकारे एकात्मतेचा, भक्तीचा आणि आस्थेचा उत्सव आहे.

विठोबा आणि रखुमाई लोटांगण यात्रेचे महत्त्व:
भक्तिरसाची अनुभूती: विठोबा आणि रखुमाईच्या दर्शनासाठी, आणि त्यांना प्रणाम करण्यासाठी, भाविक लोटांगण करतात. लोटांगण हा भक्तिरसाचा एक भाग आहे, ज्यात भक्त आपल्या पापांची क्षमा मागतात आणि एकात्मतेसाठी तात्पुरते जप करत असतात.

धार्मिक एकता: ही यात्रा समग्र समाजात धार्मिक एकतेचे प्रतीक बनली आहे. सर्व जाती, धर्म आणि पंथांचे लोक यामध्ये सहभागी होतात. यामुळे एकोपा आणि समानतेचा संदेश दिला जातो. विठोबा आणि रखुमाईच्या पवित्रतेला सर्व भक्त मान्यता देतात, त्यामुळे एकात्मतेची भावना वाढवली जाते.

आध्यात्मिक जागृती: या यात्रेच्या माध्यमातून भक्त त्यांचे अंतःकरण शुद्ध करतात. दिव्य स्तोत्र आणि मंत्र जपाने भक्तांचा मानसिक शांती आणि आध्यात्मिक उन्नती साधता येते. लोटांगण करतांना भक्त आपल्या सर्व पापांचे प्रायश्चित करून, भक्तिमार्गावर एक पाऊल पुढे टाकतात.

सामाजिक सेवा: या यात्रेचा एक भाग म्हणजे, ग्रामस्थ एकमेकांची मदत करणे. गावातल्या सर्व लोकांचा एकत्र येण्याचा आणि एकमेकांना मदत करण्याचा यथार्थ सामाजिक संदेश यामध्ये असतो. दान, सेवा आणि मदतीचा भाव ही भक्तिरूपी चांगुलपणाच्या प्रतीक म्हणून प्रतिष्ठित होतो.

विठोबा आणि रखुमाई लोटांगण यात्रा – उपास्य देवी-देवतेचा पूजन विधी:
दुधना काळेगाव येथे विठोबा आणि रखुमाई लोटांगण यात्रा दरवर्षी आयोजित केली जाते. यामध्ये विविध धार्मिक कार्ये आणि पूजाअर्चा आयोजित केल्या जातात. यामध्ये विशेषतः खालील गोष्टींचा समावेश आहे:

विठोबा-रखुमाईची पूजा: लोटांगण यात्रा सुरू करण्यापूर्वी विठोबा आणि रखुमाईच्या मूर्तीचे पूजा अर्चना केली जाते. यामध्ये दीप, धूप, फुलं, नैवेद्य आणि पाणी अर्पण केले जाते. भक्तगण आपल्या मनातील आस्था व्यक्त करत असतात.

लोटांगण: या दिवशी भक्तगण विठोबा आणि रखुमाईच्या पायाशी लोटांगण करतात. यामुळे त्यांचे मन शुद्ध होते आणि आध्यात्मिक शांती प्राप्त होते. लोटांगण म्हणजेच परमेश्वराच्या पायाशी आस्थेने बसून, पापांचे प्रायश्चित करणे.

भजन आणि कीर्तन: या दिवशी विठोबा आणि रखुमाईच्या नावाने भजन आणि कीर्तन सादर केले जाते. भक्तगण एकत्र येऊन भगवान श्री कृष्णा आणि रखुमाई यांच्या महिमेचे गायन करतात. भजनाचा गजर वातावरणात एक अत्यंत भक्तिरस निर्माण करतो.

दान आणि सेवा: भक्तगण एकमेकांना मदत करण्यासाठी दान देतात. गरीब आणि गरजू लोकांना अन्न, वस्त्र, आणि इतर मदतीची देणगी दिली जाते. ही सामाजिक सेवा आध्यात्मिक मूल्य आणि कार्याची जाणीव ठेवते.

मौल्यवान तत्त्वज्ञान आणि भक्तिरस:
कर्मयोग: लोटांगण यात्रा यशस्वी करणारा एक महत्त्वाचा अंग म्हणजे कर्मयोग. भक्त फक्त भगवानाचे ध्यान आणि पूजा करत नाहीत, तर ते आपले जीवन कर्मयोगाच्या तत्त्वावर ठेवतात. जीवनातील कर्तव्ये, आणि सेवा ही ही यात्रा शिकवते.

सत्कर्म आणि भलाई: विठोबा-रखुमाई लोटांगण यात्रा सामाजिक भल्याची आणि मानवतेची शिकवण देते. प्रत्येक भक्त त्याच्या इतरांसाठी प्रेम, दया आणि सहकार्य व्यक्त करतो. ही एक मोठी प्रेरणा आहे की समाजाच्या कल्याणासाठी आपले कार्य करावं.

धार्मिक आस्था आणि विश्वास: विठोबा आणि रखुमाईच्या उपास्यतेमध्ये असलेला विश्वास आपल्या जीवनात कशाप्रकारे आपली दिशा ठरवू शकतो, हे समजून घेतल्यावर व्यक्ती आपल्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवू शकतो. जीवनातील प्रत्येक संकटाला पेलण्यासाठी त्याचा धार्मिक विश्वास महत्त्वाचा आहे.

निष्कर्ष:
विठोबा-रखुमाई लोटांगण यात्रा एक महान भक्तिरस अनुभव आहे. दुधना काळेगाव, जालना येथे होणारी ही यात्रा भक्तिरस, एकात्मतेचा आणि आध्यात्मिक शांतीचा उत्सव आहे. यामध्ये सहभागी होऊन भक्त नवे आध्यात्मिक उन्नती साधतात आणि समाजात एकात्मतेचा, सहकार्याचा आणि भल्याचा संदेश पसरवतात. विठोबा आणि रखुमाईच्या उपास्यतेला जीवनाच्या प्रत्येक क्षणात लागू करणे आणि त्यांचे आशीर्वाद मिळवणे, हेच या यात्रेचे मुख्य उद्दीष्ट आहे.

🎉 विठोबा आणि रखुमाईच्या लोटांगण यात्रेच्या शुभेच्छा! 🎉

इमोजी आणि प्रतीक चिन्ह (symbols):
🕉�💫🙏🎶💖🌸💐✨

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-11.12.2024-बुधवार.
===========================================