दिन-विशेष-लेख-11 डिसेंबर, १९४६: युनिसेफ (UNICEF) ची स्थापना-

[Atul Kaviraje]

१९४६: युनिसेफ (UNICEF) ची स्थापना

11 डिसेंबर, १९४६: युनिसेफ (UNICEF) ची स्थापना-

ऐतिहासिक महत्त्व:
युनिसेफ (United Nations International Children's Emergency Fund) ची स्थापना ११ डिसेंबर, १९४६ रोजी झाली. युनिसेफ हे संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या (United Nations) एक अंग असून त्याचे उद्दिष्ट म्हणजे बालकांच्या हक्कांचे संरक्षण आणि त्यांच्या कल्याणासाठी काम करणे. युनिसेफचा मुख्य उद्देश जगभरातील गरीब, उपेक्षित आणि असुरक्षित बालकांना मदत आणि समर्थन देणे आहे.

युनिसेफची स्थापना दुसऱ्या महायुद्धानंतर झालेल्या शरणार्थी आणि युद्धामुळे प्रभावित झालेल्या मुलांच्या तातडीच्या गरजा आणि त्यांच्या सुसंस्कृत जीवनासाठी करण्यात आली होती. युद्धामुळे जगभरात लाखो मुलांचे जीवन धोक्यात आले होते आणि त्यांच्या प्राथमिक गरजा पुर्ण करण्यासाठी युनिसेफची आवश्यकता निर्माण झाली.

युनिसेफचे कार्य:
मुलांच्या आरोग्यसेवेचे संरक्षण: युनिसेफ मुलांच्या आरोग्याची काळजी घेते, आणि त्यांच्या बिमारी व मृत्यूंचा दर कमी करण्यासाठी लसीकरण, पाणी, स्वच्छता आणि पोषणाच्या कार्यक्रमांवर लक्ष केंद्रित करते.

शिक्षण: मुलांना शिक्षण मिळवून देणे, विशेषतः कॅलामध्ये, युद्धग्रस्त भागात आणि गरीब भागांमध्ये.

बालहक्क: मुलांच्या सर्व हक्कांची रक्षण करण्यासाठी युनिसेफ विविध देशांमध्ये काम करते. याचे उद्दिष्ट मुलांना मुलांच्या सर्व नैतिक आणि कायदेशीर हक्क मिळवून देणे आहे.

संकटसमाधान: युनिसेफ युद्ध, नैसर्गिक आपत्त्या किंवा इतर कोणत्याही आपत्तीमुळे प्रभावित असलेल्या मुलांना तत्काळ मदत देते.

उदाहरण:
युद्धग्रस्त देशांमधील कार्य: उदाहरणार्थ, सीरिया, यमन, अफगाणिस्तान, आणि इतर युद्धग्रस्त देशांमध्ये युनिसेफने लहान मुलांसाठी पाणी, अन्न, आरोग्य सुविधा आणि सुरक्षित वातावरण प्रदान केलं आहे.

लसीकरण मोहिम: युनिसेफने जागतिक पातळीवर पोलिओ, मलेरिया, आणि इतर साथीच्या रोगांविरोधात लसीकरण अभियान राबवले आहेत.

बालश्रम विरोधी कार्यक्रम: युनिसेफ मुलांच्या शिक्षणाच्या हक्कासाठी आणि बालश्रम विरोधी कार्यक्रम राबवते, ज्यामुळे मुलांना एक सुरक्षित आणि आनंदी भविष्य मिळवून देता येईल.

संदर्भ:
संविधान: युनिसेफ ही संयुक्त राष्ट्रसंघाची एक संस्था आहे. त्याचे मुख्यालय न्यूयॉर्क शहरात आहे. युनिसेफला १९४६ मध्ये जनरल असेंब्लीने स्थापन केले होते.

स्मारक दिन: ११ डिसेंबर हा दिवस युनिसेफची स्थापना दिन म्हणून साजरा केला जातो. यासाठी प्रत्येक वर्षी विविध पातळीवर मुलांच्या कल्याणासाठी जागरूकता निर्माण केली जाते.

चित्रे, प्रतीक आणि इमोजी:
🌍 युनिसेफचे प्रतीक: युनिसेफच्या चिन्हात पृथ्वीवर स्थित एक छोटं मुलाचं चेहरा असलेलं चित्र आहे, जे मुलांच्या संरक्षणाचे प्रतीक आहे.

👶 मुलांचे संरक्षण: मुलांसाठी रक्षण व मदतीच्या संकेतार्थ बालकांचे चित्र.

🏥 आश्रय आणि आरोग्य: मुलांच्या आरोग्याचे प्रतीक म्हणून रुग्णालय आणि उपचारांच्या प्रतीक.

🎓 शिक्षण आणि अज्ञान निरसन: शालेय शिक्षणाच्या प्रतीक म्हणून पुस्तके आणि बिंदीचा वापर.

🤝 समाजकार्य आणि एकजूट: युनिसेफचा लक्ष्य एकजुट आणि मुलांच्या भविष्यासाठी एकत्र काम करणे.

🇺🇳 संयुक्त राष्ट्र ध्वज: युनिसेफ हा संयुक्त राष्ट्र संघाचा एक भाग आहे, त्यामुळे त्याचा ध्वज एक महत्त्वाचे प्रतीक आहे.

निष्कर्ष:
युनिसेफची स्थापना ११ डिसेंबर १९४६ रोजी झाली, आणि त्या दिवसानंतर युनिसेफने जागतिक स्तरावर मुलांच्या हक्कांसाठी महत्त्वपूर्ण काम केले. युनिसेफची कार्यक्षेत्रे आरोग्य, शिक्षण, बालहक्क आणि आपत्ती व्यवस्थापन यांसारख्या विविध मुद्द्यांना सामोरे जातात. युनिसेफने जगभरातील मुलांच्या कल्याणासाठी महत्त्वपूर्ण कार्य केले आहे आणि आजही ते मुलांसाठी एका विश्वासार्ह सहाय्यक संस्थेचे रूप घेत आहेत.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-11.12.2024-बुधवार.
===========================================